Arama
On yedinci yüzyıl biliminin İstanbul'daki temel kitabı: El-Fevaidü'l-Hakkaniyye
Şirvani'nin büyük emeği El-Fevaidu'l-Hakaniyye, on yedinci yüzyılda İstanbul'da dönemin bilim ve düşünce hayatını yansıtan telif bir eser olması bakımından önemlidir. El-Fevaidü'l-Hakkaniyye, 2019 Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Yılı Armağanı olarak ilk defa tahkik edilen Arapça metni ve çevirisi ile birlikte yayımlandı. Sizler için bilim dünyasının bu nadide eserini inceledik.
Şirvanî'nin Arapça yazdığı bu eseri çeşitli kütüphanelerde yazma halinde bulunur. İlk eser müellif hattı olduğu tahmin edilen bir nüsha 92 varak olup, İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi, Amcazade Hüseyin Paşa, nr. 321/1'de kayıtlıdır.
Bir diğer nüsha 110 varak olup, İstanbul Köprülü Kütüphanesi, Mehmet Asım Bey, nr. 469; bir diğer nüsha da 179 varak halinde Kayseri Raşid Efendi Kütüphanesi nr.600'de kayıtlıdır. Diğer nüshalar: Konya Karatay Yusufağa Kütüphanesi, 374/6: Manisa İl Halk Kütüphanesi, 8340; Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesi, 2371; İstanbul Köprülü Kütüphanesi, 469/1 numarada kayıtlıdır.
Şirvanî'nin, bu eserini Şirvan'da iken yazmaya planladığı anlaşılır. Eserin girişinde birçok ilimle yoğun bir şekilde meşgul olduğunu, Allah'ın kendisini muvaffak kılıncaya dek bu işe devam ettiğini, eski metin ve şerhlerdeki nadir bilgileri edindiğini belirterek bunun şükrünü temel ilimleri ve önemli fenleri içine alan bir kitap tertip etmekle eda etmeye karar verdiğini söyler.
Şirvan'daki fitne sebebiyle oradan göç etmesi, evlat ve dostlardan ayrılması gibi engellerin buna mani olduğunu, birçok diyar gezip İstanbul'a gelince güzelliğinden ve ulemadan dolayı oraya yerleşmeye ve niyetlendiği kitap işini orada tamamlamaya karar verdiğini ifade eder.
Çeşitli engeller olmakla birlikte her bir ilimdeki ince meseleleri ve değerli konuları yazmaya başladığını söyler. Orada tedavüldeki eserlerde mevcut olmayan tahkik ve tetkiklere işaret ettiğini ve birçok konuda kendi kanaatini de eklediğini belirtir. Birçok övgünün ardından Sultan Birinci Ahmed'e bu çalışmasını takdim eder. İlerleyen sayfalarda bu eseri yazmaktaki amacını "maksadım öğrencilere bilgi vermek ve arkadaşlara benden bir hatıra" diyerek ifade eder.