Arama
Örnek beyitlerle divan edebiyatındaki 15 mazmun
Mazmun kelime anlamı olarak "anlam, kavram" demektir. Edebiyatta, bazı düşüncelerin ifadesinde kullanılan klişeleşmiş söz ve anlatımlara denir. Edebiyattaki terim anlamı "bir şeyin özelliklerini çağrıştıracak kelime grupları içinde gizlemek"tir. Divan edebiyatında divan şairi tarafından sıkça kullanılan bir kavramdır. Her edebiyatta olduğu gibi, divan edebiyatının da kendine özgü bir düşünce, zevk ve hayal dünyası vardır. Klasik edebiyatın çoğunlukla bu hayal dünyasıyla oluşturulan kalıplaşmış kavramları nelerdir? İşte örnek beyitlerle divan edebiyatındaki 15 mazmun...
Ab-ı revan: Akarsu, ırmak akan su. Ab-ı revan divan edebiyatında teşbihler nedeniyle kullanılır. Uzayıp gitmesi yönünden sevgilinin saçına; parlaklık yönünden sevgilinin yanağına, akıcılık yönünden aşığın göz yaşına benzetilir. Bazen bulanık olan ab-ı revan kanlı göz yaşını karşılar
Kaddine karşı gözüm nicesi yaş dökmeye kim
Demiş ol serv-i revan ab-ı revanı severemAhmet Paşa
Edebiyatımızın kendine has bahçesi 'divan şiiri'ndeki 17 mefhum
Aden: Güney Arabistan'da Kızıldeniz'e bitişik bir sahil şehridir. Burada eskiden beri inci çıkarılırmış. Bugün hala o bölgede inci üretimi yapılmaktadır. Edebiyatta inci ile birlikte kullanılır.
Dür-i dendanuna ey ağzı sadef öyküneli
Dür-i derya-yı Aden lü'lü-yi lala geçinirHisali
Afet: Edebiyatta insanı uğruna ölünecek kadar aşk belalarına düşüren güzeller için kullanılır. Divan şairi, sevgilisini çok zaman afet-i devran olarak tanımlar ve bu afet güzelliği ile fitneler koparır. Ayrıca sevgilinin göz, gamze ve boyu ile birlikte fitne koparma özelliği ön planda tutularak sıfat olarak kullanılır.
Afet-i can dediler gamze-i celladın için
Nahl-i gül söylediler kamet-i şimşadın içinNedim
Asel: Bal, cennetteki dört ırmaktan biri. Divan edebiyatında sevgilinin dudağı bal ile birlikte anılır. Burda balın her derde deva olmasının önemi vardır. Ayrıca güzel sözler de bala teşbih edilir. Kelimenin "şehd" şekli daha çok kullanılır ve şekerle birlikte anılır.
Yedirir hasta-i hummaya asel
Derd-i çeşme akıdır ab-ı baselNabi
