Osmanlı sultanlarının Peygamber sevgisini dile getirdiği şiirler

📚 Naat, sözlükte 'nitelemek, iyi ve güzel şeyleri abartılı biçimde dile getirmek; nitelik, vasıf' manalarında kullanılır. Edebiyatımızda ise Peygamberimizi öven şiirlerin türünü oluşturur. Naat, günümüze değin kuvvetli bir gelenek halinde devam etti. 📌 Yazılan binlerce naat, bestelenerek cami ve tekkelerde okundu, hattatlar tarafından nakşedilip ev, mescid ve dergâhları süsleyerek itibar gördü. Şairler Hz. Peygamber'e duyduğu muhabbet ve onun şefaatine mazhar olmak için naat yazardı. 📌 Genel olarak bir kasidede; nesib, girizgâh beyti, tagazzül, medhiyye, fahriyye ve dua bölümleri bulunur. Naatlarda Peygamber Efendimizin isim ve sıfatları, kâinatın efendisi, yaratılışın gayesi ve Allah'ın habibi oluşu, örnek ahlâkı, üstün vasıfları, fizikî özellikleri, mucizeleri, diğer peygamberlerden üstünlüğü ayet ve hadislere dayanılarak dile getirilir. Son bölümlerde şair günahkârlığını itiraf edip şefaat talebinde bulunur. Ardından kıyamet gününün tasviri, o çetin günde şefaat yetkisinin yalnız Peygamber'e ait olduğu, zira onun âlemlere rahmet olarak gönderildiği vurgulanır. Edebiyat çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgiler 📌 Osmanlı sultanları üstün yönetim kabiliyetlerinin yanında iyi bir de şairdi. Padişahlar divanlarında Hz. Peygamber'e (sav) olan sevgilerini naat yazarak dile getirirdi. Kanuni Sultan Süleyman'ın 'Muhibbî', Yavuz Sultan Selim'in 'Selimî', Sultan I. Ahmed'in 'Bahtî', III. Murat'ın 'Muradî', III. Ahmed 'in 'Necîb' mahlasıyla yazdığı naatlar vardı. İşte Osmanlı sultanlarının Hz. Peygamber'e (sav) olan sevgisini dile getirdiği naatlar... Peygamberimize övgünün en nadide örneği 'Naat' 📌 II. Bayezid veya II. Beyazıt, ayrıca bilinen adıyla Sultan Bayezid-i Veli Osmanlı İmparatorluğu'nun sekizinci padişahıdır. Fatih Sultan Mehmed'in oğlu, Yavuz Sultan Selim'in de babasıdır. Bu devir aynı zamanda Osmanlı mimarisinin klasik döneminin de başlangıcıdır. 📌 Şair, bestekâr ve hattat bir padişah olarak bilinen Sultan İkinci Bayezid Han, oldukça iyi bir tahsil görmüş, tarih ve edebiyat sahasında esaslı bir kültür sahibi olmuştu. 'Adlî' mahlasıyla yazdığı şiirleri oğlu Yavuz Sultan Selim'in emriyle küçük bir divan hâlinde toplandı. 📌 İlim ve sanat adamlarını koruyan Sultan Bayezid, şehzadeliğinden beri etrafında önemli alimleri toplayarak kendini yetiştirdi. Ünlü İranlı şâir Molla Câmî'ye her yıl bin filori gönderdiği bilinen II. Bayezid, Zenbilli Ali Efendi, Molla Latifî, Sâdî Çelebi, Müeyyedzâde Abdurrahman, Necâtî, Ahmed Paşa, Ca'fer Çelebi, Sâfî, Behiştî ve Zâtî gibi devrin ünlü âlim ve sanatkarlarını destekledi. 📌 Şiirlerinde Adlî mahlasını kullanan Sultan, şiirlerini dönemine göre açık ve sade yazmıştı. Şiirlerini topladığı 'Divan' adlı eserinde 125 Türkçe, 3 Farsça şiir bulunur. En meşhur şiiri arasında kardeşi Cem Sultan ile konuşmalarına ilişkin beyitler yer alır. II. Bayezid'in Peygamberimize (sav) sevgi ve hürmetini dile getirdiği naatı👇 Hudâyâ Hudâlık sana yaraşır 'Allah'ım yaratıcılık, sahiplik Sana yakışır; dilencilik, kölelik de ancak bana yakışır. Mademki bu cihan halkının sığınağı sensin, o hâlde herkese de Sana sığınmak yakışır. Gerçek hükümdar Sana kulluk edendir. Sana kulluk etmeyen hükümdara dilencilik yakışır. Sana secde etmeyen baş, hükümdar da olsa, o başa ayaklar altında olmak yakışır ancak. Şu gönül ki Senin gamının, ayrılığının hastasıdır ve ona (gönlüme) adını anarak şifa bulmak yakışır. Senin merhamet incine sahip olmak isteyen mutlaka gam denizi ile aşinalık etmelidir. Hatamız, günahımız çok olsa da yine ağzımıza sürekli olarak Allah adı yakışır. Bizim ne ümitle ne de korku ile işimiz olur. Biz korku ile ümit arasında yaşamak yakışır. Ben bana yakışanı yaptım, Sen de Sana yakışanı yap (Allah'ım). O gün (kıyamet günü) çaresi olmayana şefaat eyleyeceği bir Mustafa yakışır.' II. Bayezid (Adlî) 🌹 📌 I. Süleyman adıyla da bilinen Kanunî Sultan Süleyman Osmanlı'nın onuncu padişahıydı. Babası, Yavuz Sultan Selim Han'dı. 6 Kasım 1494 tarihinde Trabzon'da dünyaya geldi. Hünername'ye göre adını, doğduğu saatlerde Kur'an'dan açılan sayfada geçen Hazreti Süleyman'dan aldı. 📌 Devlet idaresinin yanında ülkede ilim ve sanatın gelişmesi için büyük çaba harcadı. Onun döneminde Zati, Baki, Hayali, Fuzuli gibi divan edebiyatımızın önemli ismiyle birlikte 200 şair yetişti. 📌 Muhibbi mahlasının yanında Meftuni, Acizi gibi mahlaslar da kullanan Kanuni, Osmanlı padişahları içinde en çok şiiri olan hükümdar, Zati'den sonra en çok gazel yazan şairdi. Biri Farsça olmak üzere dört tane Divan'ı bulunur. Kanunî Sultan Süleyman'ın Peygamberimize (sav) sevgi ve hürmetini dile getirdiği naatı👇 Zikr-i Bismillâhirrahmânirrahîm 'Ya Rab! Sen Bismillahirrahmanirrahim zikriyle gizli ve açık olan her şeyi bilensin. Yâ Rab! Dertliyim derdime derman eyle. Tüm hastaların derdinin tabibi Sensin. Ya Rab! Elhamdülillah ki kereminle bu aciz kulları Hz. Muhammed (sav)'e ümmet eyledin. Yâ Rab! Son nefesimde imanımı koru benim ki Şeytan ona yol bulamasın. Yâ Rab! Sen, Hz. Muhammed Mustafa'nın hürmetine naim cennetini nasip eyle. Ya Rab! Mahşer gününde bu Muhibbî kölene acı, onu rahmetinden uzaklaştırma.' Kanunî Sultan Süleyman (Muhibbî) 🌸 📌 Osmanlı'nın 12'inci padişahı III. Murat, 1546 yılında Manisa'da doğdu. Osmanlı padişahlarının en bilgililerinden sayılan III. Murad, Şeyhülislâm Mehmed Sâdeddîn Efendi, Bekaî Efendi, Şeyh Şücâ Efendi, Tiryakî Hasan Paşa gibi devrin ünlü isimleri tarafından yetiştirildi. 📌Yirmi yıl tahtta kalan sultan, sanatı ve sanatçıyı destekledi. Kendisi de hattat, şair ve yazardı. Şiirlerinde Murâdî ve Murad mahlaslarını kullandı. Sultan şairler arasında Kanuni'den sonra en hacimli divana sahiptir. Türkçe Divânı'nda toplam 1566 gazel bulunur. III. Murat'ın Peygamberimize (sav) sevgi ve hürmetini dile getirdiği naatı👇 Çâresiz kaldım Hudâyâ çâre kıl yâ Rab bana 'Ey Allah'ım çaresiz kaldım, ya Rab bana derman ver. Ey padişah nefis ve şeytandan beni kurtar. Bir yanım ateş olmuştur, bir yanım su, ateş ile su arasından beni kurtar. Kalbimin hücresini nurların yalımıyla doldur, çünkü bir nice suç ve hata ile gönlüm kararmıştır. Yüzümü Sana döndürdüm ey Rabbim, Sen doğru yolu göster. Ey padişahım senden başka kime sığınayım. Sen Murad'a yardım et ey Celal sahibi Allah'ım. Senden başka kimsem yoktur benim, ey Rabbim.' 📌 Birinci Ahmed, Osmanlı'nın on dördüncü padişahıydı. Babası ise Sultan III. Mehmed idi. Sultan Birinci Ahmed, Kanuni Sultan Süleyman'dan sonraki padişahlar içinde devlet işleriyle yoğun şekilde uğraşan ilk padişahtı. Daima ilim ve irfan sahibi büyük kişilerle birlikte olur ve onlara akıl danışırdı. 📌 Bahti mahlasını kullanan I. Ahmed'in 'Divan'ı bulunur. On dört yaşında iken on dördüncü Osmanlı padişahı olarak tahta geçip on dört yıl hüküm sürdü. Şiirleriyle bir Divan oluşturan I. Ahmed, beste ve güfte de yazdı. Mevleviliğe eğilimi olan Bahti, Mevlana Celaleddin-i Rumi'yi dünyanın mana tahtında oturan padişahı olarak niteler ve kendisine onun bendesi olmasını öğütler. 📌 Münâcât, Ramazaniye, İdiyye, Mersiye, Tarih, Tahmis, Murabba, Şarkı, Na't, Gazel gibi şiirin hemen her şeklinde ve türünde örnekler vermiş olan I. Ahmed, bir kısmı bestelenerek tekkelerde okundu. 📌 Yalın dille şiirler yazan I. Ahmed, sade, söz ve mana sanatlarından uzak eserler kaleme aldı. Şiirlerine dönemin önemli şairleri tarafından da nazireler yazıldı. 1 naat, 9 küçük manzume, 2 tarih manzumesi, 1 terci-i bend, 17 gazel, 1 tahmis, 4 tarih, 36 kıta, 3 şarkı, 4 beyittir. I. Ahmed'in Peygamberimize (sav) sevgi ve hürmetini dile getirdiği naatı👇 Bana zâhirde ettin bunca ihsân Be-hakk-ı sure-i Yâsîn ü Tâhâ 'Bana görünürde birçok iyilik, güzellik nasip ettin, Hz Süleyman'ın mülküne ve hükümdarlığına sahip olmama yardım ettin. Ama benim kalbim, gönlüm, ruhum, canım Senin aşkınla doludur. Bunlar güzel ama Sen beni mana âlemine sultan eyle. Bana iyilikle, güzellikle tecelli eyle. Tacım, tahtım, hükümdarlığım, malım, mülküm beni teselli etmez. Ey Allah'ım bana öyle büyük bir iyilik nasip eyle ve beni mana âlemine sultan eyle. Ne devlet adamlarıma ne de mala mülke güvenirim, ne de tacıma tahtıma ve saltanatıma dayanırım. Ben tek arzum Senin ilahî rızandır. Beni mana âlemine sultan eyle.' I. Ahmed (Bahti) 🌷 'Ey Allah'ım ben sana asi olmuş alçak bir kulum. Kapının tokmağına yapışmış bir köleyim. Yasin ve Taha surelerinin hakkı için beni mana âlemine sultan eyle. Bu geçici dünyanın faydası yoktur. Tüm malı mülkü bir hayal ve bir gölge gibidir bu dünyanın. Ceza günü geldiğinde bana büyük bir kıymet verip beni mana âlemine sultan eyle. Âlemin övüncünün, sevgilin, habibinin yüzü suyu hürmetine İbrahim Edhem'in hükümdarlığını terk ettiği sırrın hürmetine beni mana âlemine sultan eyle. Ahmet kulunu kapında makbul bir kul et. Günahlarını affedip özrünü kabul et. Sonunu, hakikat yolunda Sana ulaşanlar gibi et. Beni mana âlemine sultan eyle.' I. Ahmed (Bahti) 🌷 📌 Sultan III. Ahmet, Sultan IV. Mehmed'in ve Gülnuş Emetullah Valide Sultan'ın oğlu olarak 31 Aralık 1673 tarihinde doğdu. Şeyh-i Sultani Mehmed Efendi ile Şeyhülislam Seyyid Feyzullah Efendi'nin tedrîsi altında, idari, siyasi, dinî ve edebî ilimlerde mükemmel surette yetiştirildi. 📌 İstanbul'daki ilim, kültür ve sanat çevrelerinin himâyesi sâyesinde de, her anlamda parlak bir devir yaşanmaya başladı. Başta Nedîm olmak üzere Seyyid Vehbî, İzzet Ali, Neylî Ahmed, Vak'anüvis Râşid Mehmed, Küçük Çelebizâde İsmâil Âsım, Nahîfî, Sâmi gibi bu devrin birçok şairi himaye ederken kendisi de Necîb mahlası ile şiirler yazıyordu. III. Ahmed'in Peygamberimize (sav) sevgi ve hürmetini dile getirdiği naatı👇 Zikrin ile olmuşum ratbü'l-lisân 'Zikrinin tesiriyle yumuşak sözlü olmuşum. Ey yardım isteyenlere yardım eden! Bana da yardım et! Aşkın ile âh edip ağlarım. Ey yardım dileyenlere yardım eden! Bana da yardım et! Vahdet yuvasına ulaşmaya yol bulamadım. Bu çokluk âlemi beni şaşırttı. Cenab-ı Hakk'ın özel meclisine ulaşamadım. Ey yardım dileyenlere yardım eden! Bana da yardım et! Bu gönül türlü vahşetlerin yaşandığı dünyaya düştü. Hatalarımı affedip sen merhamet eyle! Lütfunun gölgesinde beni gölgelendir! Ey yardım dileyenlere yardım eden! Bana da yardım et! Ezel ahdinde şarap içtiğimiz için, kalbimizde fütühât olması umulur. Bu ruh sana kavuşmayı arzulamaktadır. Ey yardım dileyenlere yardım eden! Bana da yardım et! İki âlemde de diri ve isteklere icabet edici olan! Herkesin isteğini nasip et! Necib, aşkının zerresini dahi yalvararak istemektedir. Ey yardım dileyenlere yardım eden! Bana da yardım et!' III. Ahmed (Necîb) 🌹 📌 Osmanlı'nın otuzuncu padişahı olan II. Mahmud 20 Temmuz 1785 yılında İstanbul'da doğdu. Şehzadeliğinde iyi bir eğitim gören sultan, edebiyat, müzik gibi dersler de aldı. Yeniçeri ocağını kaldırıp yerine Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye adıyla bir askerî teşkilat kurdu. Çeşitli ıslahatlar yaptı. 📌Hükümdarlığı dönemindeki icraatları nedeniyle bazıları kendisini tekrar ihya etmek üzere her yüzyılda bir gelmesi beklenen 'müceddid' yani yenileyici olarak kabul edip 'Büyük' sıfatıyla yâd etmişlerdi. 📌 Sultan II. Mahmud aynı zamanda hattat, şair ve musikişinastı. Adlî ve Âdil mahlaslarını kullandı ve şarkı, tahmis ve gazel tarzında şiirler yazdı. 📌 II. Mahmud, 1819'da Hücre-i Saadet olarak adlandırılan Peygamber Efendimizin kabrinin bulunduğu alana hediye ettiği şamdanla beraber bir de naat gönderdi. Bu şiir, Osmanlı sultanlarının Resulullah'a olan hürmet ve muhabbetlerinin bir vesikasıydı. II. Mahmud'un Peygamberimize (sav) sevgi ve hürmetini dile getirdiği naatı👇 Şamdan ihdâya eyledim cür'et ya Resulallah! 'Ya Resulallah, cesaret edip şamdan hediye ettim. Ya Resulallah, maksadım yüce dergahına hizmet etmektir. Ya Resulallah, gönderdiğim hediye dergâhına layık değildir. Sen onu kabul ederek bana ihsan ve inayet eyle! Ya Resulallah, senden başka halimi açacağım kimim var? İhsan ve insanlık, güzellik senin yüceliğindir. Ya Resulallah, sana yalvarıyorum yüzlerce eyvah ile dergâhına geldim. Merhamet et, şefaat kıl bana. Ya Resulallah, iki âlemde de Adli Mahmud Han'ı yanında bulundur. Evvel ve ahirde hüküm, devlet senindir.' II. Mahmud (Adlî) 🌷 📌 III. Selim Osmanlı Devleti'nin 28. padişahıdır. Babası Sultan III. Mustafa, annesi Mihrişah sultandır. Erken yaşta başlayan eğitimi, babası tarafından itina ile takip edilmiş ve bir şehzade olması sebebiyle de hem devlet yönetimi konusunda hem de dönemin gidişatının gerektirdiği ıslahatçı alt yapı ile yetiştirilmiştir. 📌 Bir Mevlevi padişah olan Sultan III. Selim, Mevleviliğe pek çok hizmetlerde bulunmuş, Mevlevilik onun zamanına en muteber (itibar gören) dönemini yaşamıştır. Kasımpaşa, Galata ve Yenikapı Mevlevihaneleri ile Konya Mevlana Dergahı'na çeşitli onarımlar yaptırmış ve vakıflarını artırmıştır. Hz. Mevlana Türbesi'ndeki ilk sırmalı ve işlemeli puşidenin III. Selim tarafından yaptırılmış olduğu bilinmektedir. 📌 Güzel sanatların pek çok şubesinde söz sahibi olan III. Selim'in neyzenliği ve hattatlığının da ileri derecede olduğu bilinmektedir. İlhami mahlasıyla yazdığı şiirlerinin yanında, III. Selim'e en büyük şöhretini birçoğunun güftesi de kendisine ait olan besteleri kazandırmıştır. III. Selim'in Peygamberimize (sav) sevgi ve hürmetini dile getirdiği naatı👇 Es-Selam ey mehbıt-ı vahy-i emin Ey gül-i ravza-i din-i İslam 'Ey kendisine gerçek ilahî vahyin indirildiği Yüce Peygamber, selam sana! Vahiy meleği Cibrîl-i Emîn sana candan âşık olmuştur. Yeryüzü O'nun, üzerinde bulunmasından dolayı, kendisini gökyüzünden üstün görmekte yerden göğe kadar haklıdır. Senin devletinin binası gönüllerde, ne kadar sağlam bir şekilde kurutmuştur! Selim Han'ın elinden tut, ona yardım et ki, İslam dini ve ülkesi de sapasağlam yaşasın ve kudretli olsun. Ey kendisine gerçek ilahî vahyin indirildiği Yüce Peygamber, selam sana! Vahiy meleği Cibrîl-i Emîn sana candan âşık olmuştur. Yeryüzü O'nun, üzerinde bulunmasından dolayı, kendisini gökyüzünden üstün görmekte yerden göğe kadar haklıdır. Senin devletinin binası gönüllerde, ne kadar sağlam bir şekilde kurutmuştur! Selim Han'ın elinden tut, ona yardım et ki, İslam dini ve ülkesi de sapasağlam yaşasın ve kudretli olsun.' III. Selim (İlhâmî) 🌷 'Ey İslam bahçesinin gülü olan yüce Resul! Her nefeste sana binlerce selam olsun! Senin Ravzana sütûn olan mermerlere, yakutlar nasıl özenmesin! Padişah üçüncü Selîm'e ne mutlu ki, o da ancak bu hizmeti ile bir değer kazanabildi. Küçüklere lütuf, büyüklerin âdeti ola gelmiştir. Ey en güzel yaradılmış olan büyük Peygamber, sen de ona kerem eyle! Peygamber Efendimizin bu bahçesi (kabri) ne kadar güzeldir! Cennetin gül bahçeleri ondan geride kalır. Buradaki sütunları Tuba ağacı görseydi, kendi küçüklüğünü anlardı. Sultan Mustafa oğlu Selim Han'a bu hizmetin nasib olması onun için ne güzel bir devlettir! Aman ya Resulallah! Sen de ona dünyada himmetinle yardım ve ahirette şefaat eyle! Şefaat...' III. Selim (İlhâmî) 🌷 Kaynak: Sultan II. Selim'in Mescid-i Nebevi'deki Dört Na'tı-Mehmet Akkuş, İslam

Osmanlı sultanlarının Peygamber sevgisini dile getirdiği şiirler

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

"Uluslararası Ankara Caz Festivali" Kerem Görsev Trio konseri ile başladı

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Rahman’ın has kulları

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

PODCAST I İsrail'i kuran karanlık aile

Sincan değil Doğu Türkistan

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

İsmet Özel'in Başyapıtı: Üç Mesele I Kitap Dedektifi

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Tarihi güzellikleriyle kendisine hayran bırakan Osmanlı şehri: Mostar

Çağımızın ilginç hastalığı: Paris Sendromu

Arama

Osmanlı sultanlarının Peygamber sevgisini dile getirdiği şiirler