Arama
Peyami Safa'nın Fatih Harbiye romanı hakkında 10 bilgi
Peyami Safa'nın olgunluk eserlerinden biri olan Fatih-Harbiye, edebi mahiyetteki on bir romanından yayın sırasına göre yedincisidir. Fatih-Harbiye, Türk toplumunun Tanzimat'tan itibaren geçirdiği Batılılaşma sürecini ve süreçte yaşanan pişmanlıkları konu edinir. Roman bünyesinde barındırdığı teknik ve kurgusal imkanlarla medeniyetimizin son yıllarda içinde bulunduğu durumu gözler önüne sermektedir. İşte Peyami Safa'nın Fatih-Harbiye romanı hakkında 10 bilgi...
📚Romanın konusu nedir?
📌Ülkenin Tanzimat'tan beri içinde bulunduğu ve yakasını bir türlü kurtaramadığı Batılılaşma meselesi, uzun yıllar Türk romanında ana tema olarak karşımıza çıkmaktadır. Peyami Safa Fatih Harbiye romanı tekelinde bilhassa genç kuşak arasında "özenilen" Batılılaşma kavramını ve bu kavramdan doğan pişmanlıkları bir aşk teması çerçevesinde işlemiştir.
📙Fatih Harbiye romanı nasıl kurgulanmıştır?
📌Berna Moran Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış isimli eserinde Peyami Safa'nın romancılığı ile ilgili birtakım çıkarımlarda bulunur. Moran'a göre Peyami Safa'nın pek çok romanında belirli bir şema vardır. Fatih Harbiye de bu şemaya uygun olarak düzenlemiştir. Berna Moran'ın Peyami Safa romanları için ileri sürdüğü şemaya uygun olarak dört kişilik bir karakter grubu gösterir:
Batılılaşma özentisi içinde bir genç kız (Neriman), Doğu'nun olumlu değerlerine sahip genç adam (Şinasi), onunla rekabeti oluşturan alafranga, zengin ve havai erkek (Macit) ve yazarın fikirlerini temsil eden, kültürlü, konuşmalarıyla ikna edici bir şahsiyet (Ferit).
📌Bütün roman, Doğu'yu temsil eden Fatih ile alafrangalığın sembolü Harbiye semtleri arasındaki tezat üzerine kurulmuştur. Bu tezat romanda açıkça görülen ve yer yer kahramanları tarafından tartışma konusu da yapılan diğer zıtlıkları çağrıştırır. Tezatlıklar bilhassa mekanlar üzerinden verilmiştir. Konak-apartman, sokak-cadde, kahvehane-pastahane, Doğu ve Batı mûsikisi bunlara birer örnektir.
Peyami Safa'nın Yalnızız romanından insanın gerçekliğine dair 20 alıntı
Fatih- Harbiye romanında bakış açısı ve anlatıcı
📌Fatih-Harbiye romanı, "hâkim bakış açısı" ile kaleme alınmıştır. Okuyucu; başkarakter, yardımcı karakterler ve olaylar hakkında ancak anlatıcının sağladığı imkânlar ölçüsünde bilgi sahibi olmaktadır. Söz konusu anlatıcı her şeyi bilen, gören iç dünyasında geçenleri sezen bir konumdadır. Fakat birden fazla bakış açısının olduğunu söylemek de mümkündür. Hakim bakış açısının yanında kullanılan bir diğer bakış açısı da Neriman'a aittir. Genel itibariyle onun bakış açısı üzerinden romandaki Batılılaşmaya dahil olabiliyoruz.
📜Fatih- Harbiye'nin Batılılaşma teması ekseninde diğer romanlardan ayırt edici özelliği nedir?
Tanzimat döneminden itibaren Batılılaşmayı eleştiren pek çok roman ortaya konulduğu aşikardır. Fakat Fatih- Harbiye'nin bu romanlar arasında en dikkat çekici özelliği nedir diye soracak olursak karşımıza pek çok detay çıkar.
📌Öncelikle romandaki ana çatışma genç nesil üzerinden verilmesi sebebiyle kıymetlidir. Kuşaklar arası çatışmalarla daha belirgin hale getirilen tema, genç neslin kendi arasında yaşadığı çatışmanın verilmesiyle daha realist bir çizgiye oturmuştur. Bunun yanında romandaki en önemli unsurlardan biri de ana kahramanın öykü sonunda yaşadığı pişmanlıktır. Nitekim yaşanılan bu pişmanlık kahramanın ve kurgunun dönüm noktası; söz gelimi bel kemiğidir.
📓Romanda Batılılaşmayı belirgin kılan mekanın işlevi
Romanın en önemli unsurlarından biri de mekandır. Mekan hakim temayı ve atmosferi yansıtmada oldukça işlevseldir.
📌Nitekim Fatih- Harbiye romanında Batılılaşma teması isminden de anlaşılacağı üzere en çok mekanlar ekseninde verilmiştir. Fatih romanda Nerimanların konağı romanda Doğu'yu temsil eder. Bunun yanında Harbiye; gerek mimarisi gerekse yaşam tarzı olarak romanda Batı'yı simgeler.
📌Romanda mekanlar kimi zaman kahramanın kendisini tanımlamaya çalıştığı kimi zaman da bir kaçış olarak sığındığı yerdi.