Arama
Refik Halid Karay kimdir?
Refik Halid Karay'ın mizah öyküleri yazarak başlattığı yazın hayatı aslında edebiyatımız için yeni bir başlangıç içeriyordu. Çünkü bugüne dek yazılan hikayeler, hep İstanbul çevresinde dönüp durmuştu. Oysa şimdi Karay, sınırları aşmış, sürgüne gittiği Anadolu'nun değişik kesimlerinden insanları öykülerinde yaşatıyordu. Sizler için, ölümü ile edebiyat tarihimizde Fecr-i Ati'nin en parlak ışığının sönmesine sebep olan Refik Halid Karay hakkında bilinmeyenleri ve merak edilenleri derledik.
Sonra geçtiği "Tercüman-ı Hakikat"te baş makaleler yazan Karay, 1909'da çıkarmaya başladığı "Son Havadis" gazetesini 15 sayı yayınladı ve aynı tarihlerde Hukuk Mektebi'ni bırakıp *Fecri Ati Topluluğu'na katıldı.
Karay eleştiri konusunda çok keskin bir duruşu vardı. Bu eleştirileri ona , yaşamanın büyük bir bölümünü kaplayacak sürgün zamanlarını getirdi.
Refik Halid Karay, "Kalem" ve "Cem" gibi mizah dergilerinde "Kirpi" takma ismiyle siyasi mizah yazıları yazarken İttihat ve Terakki'nin "istenmeyenler" listesine girerek 1913'te Sinop'a, 1916'da Çorum'a, ardından Ankara ve Bilecik'e sürgüne gönderildi.
* Temsilcileri: Ahmet Haşim, Aka Gündüz, Ali Canip Yöntem, Tahsin Nahit, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, M. Fuat Köprülü, Refik HalidKaray, Müfit Ratip, Faik Ali, Celal Sahir, Faik Ali, Şahabettin Süleyman, Emin Bülent Serdaroğlu, İzzet Melih…
Refik Halid Karay'ın hayatını izlemek için tıklayın...
Karay, mizah öyküleriyle başladığı yazarlık deneyimini "Vakit", "Tasvir-i Efkar" ve "Zaman" gazetelerinde makaleler yayımlayarak sürdürdü. Öykülerini "Maupassant" diye de adlandırılan, olay öyküsü türünde yazıyordu. Yani kahramanların olaylar karşısındaki tepkisi ya da psikolojik dünyasına değinmeden, sadece dış görünüşüyle veriyordu.
Sinop Cezaevi ve sürgün olarak gittiği yıllarda, Anadolu'nun çeşitli kesimlerinden insanları yansıttığı 18 öyküden oluşan "Memleket Hikayeleri"ni 1919'da çıkaran edebiyatçı, Türk öykücülüğüne yeni bir sayfa açtı.
Karay, İzmir'in işgalinden sonra Anadolu Hareketi'yle İstanbul Hükümeti arasında yaşanan telgraf krizinde İstanbul Hükümeti'nin tarafını tuttu.
Yazar, "Memleket Hikayeleri" adlı eseriyle Ziya Gökalp ve Ömer Seyfettin tarafından "İstanbul Türkçesini en iyi kullanan yazar" olarak ilan edildi.
"Memleket Hikayeleri"yle, o güne kadar konuları İstanbul'la sınırlı olan öykücülüğü Anadolu'ya taşıyan Karay, sonradan gelişecek olan "köy edebiyatı"nın öncüleri arasına girdi.
Karay, dilini 1920'lerden sonra daha arı ve anlaşılır hale getirirken bu özelliği Nihad Sami Banarlı'nın "Onun zeki ve usta kaleminden, ışıklı bir hareket güzelliği ile raks eder gibi dökülen duru ve şeffaf nesir, dili, yirminci asır Türkçesinin 'örnek dili' olabilecek derecede güzel ve sağlam bir mimariye sahiptir." şeklindeki cümlelerine yansıdı.