Arama
Robinson Crusoe gerçek mi?
Dünya Klasikleri arasında yer alan kült eser Robinson Crusoe, bir macera kitabı olarak bilinse de gerçek aslında öyle değil. Peki, Robinson Crusoe ne anlatıyor? Daniel Defoe tarafından yazılan, ıssızlarda yaşamın adeta bir temsilcisi olarak akıllarımızda yer edinen Robinson Crusoe'un az bilinen gerçekleri neler?
🍀 Bu hikaye, 17. yüzyılda İbn Tufeyl tarafından yazılan Hayy bin Yakzan'a da benzer. İbn Tufeyl, ıssız bir adada hayvanlar tarafından büyütülen bir insanın, "dil" olmadan da hakikate ulaşabileceğini dile getirir eserinde. Hikayedeki üç karakterden; Hayy vahşidir, Absal mistiktir, Salaman ise sosyaldir.
İbn Tufeyl kimdir?
Endülüslü hekim, hukukçu ve İslam filozofudur.
Bir Batı klasiği: Sömürge
🍀 Yazar kitabında Crusoe'ya "yoldaş" olan Cuma'ya İngilizce öğretir ve onun Hıristiyan olmasını sağlar. Daha sonra "Batılı beyaz adam" olarak yaşadığı adaya egemen olur; "vahşi" birine -ki onun kendi tabiridir- "medeniyet" getirir.
🍀 Aslında Defoe, Batılıların diğer toplumlara medeniyet getirdiklerini, dini ve ahlaki değerlerinin herkesten, her milletten yüksek olduğunu anlatmak ister.
🍀 Eserde okudukça göreceğiniz adından Türk diye söz ettiren Faslı, bir denizciye köle olarak satılır. Devamında ise Çin'i İngilizlerin oyuncağı haline getiren, genç nüfusu çürüten afyon bağımlılığının ilk izlerinden, Amerika'daki İspanyol ve Portekizliler tarafından gerçekleştirilmiş katliamları dile getirir.
🍀 İngiliz yazar Daniel Defoe'nun bir İngiliz Hükümeti ajanı olması, kitabın hükümetin politik çıkarlarını meşru göstermek için kullanıldığı iddiasını ortaya çıkarır. Belki de bu eser tamamen yazarın politik görüşlerini ifade ettiği bir kitap olabilir.
🍀 Olayın geçtiği ada, 1966'da Robinson Crusoe Adası olarak adlandırılır. 1966 yılında Robinson Crusoe Adası olarak 2000 yılında Japon araştırmacılar, bu adada 18. yüzyılın başlarına ait eşyalar bulduklarını kamuya bildirirler.
🍀 Bulunan eşyaların Selkirk'e ait olduğu sanılır. Selkirk'in ortaya çıkan hayat hikâyesi, Daniel Defoe'nun ünlü Robinson Crusoe hikâyesine zemin hazırlar.
🍀 Daniel Defoe'nun "Robinson Crusoe" eseri öylesine ilgi toplar ki, Robinsonnade isimli bir akımın doğmasına yol açar. Daha sonrasında hatta Jonathan Swift'in Gulliver's Travels (1726); Johann Wyss'in, The Swiss Family Robinson (1812) ve J. M. Coetzee'nin, Foe (1986) kitapları bu akımla beraber yazılır.
🍀 Kitap öyle bir etki bırakır ki okurlarında gündelik hayattan sıkılan, bulunduğu şehrin karmaşasından uzaklaşmak isteyen erkekler, Robinson Crusoe gibi bir adaya yerleşmek ve orada sükunet bulmak isterler.