Arama
Safahat’a edebiyat çevrelerince uygulanan 'boykot'
Safahat, Mehmed Akif'in yedi kitap hâlinde yayımladığı şiir külliyatının ilk kitabının adıdır. Safahat-Birinci Kitap, şairin 1908-1911 yılları arasında, hemen tamamını Sırat-ı Müstakim mecmuasında neşrettiği şiirlerden oluşmuştur. Peki, günümüzde en fazla okunan şiir ve fikir kitaplarından biri olan Safahat'ın yayımlandığı dönemde hakim edebiyat çevrelerince nasıl boykota uğratıldığını biliyor muydunuz? İşte ayrıntılarıyla Safahat'a uygulanan boykot…
Peki gerçekte nedir? Safahat gerçekten bir şiir mucizesi midir, yoksa bir şehir efsanesi mi? Ahmet Özalp, Aklı Kamaştıran Belagat- Safahat'ın Yankıları isimli çalışmasında bu soruların izini sürmüştür. Özellikle Safahat Birinci Kitap'ı 1911'de yayımlandıktan sonra hakim edebiyat çevresi tarafından nasıl boykota uğradığını gözler önüne seren önemli bir çalışma yapmıştır.
Safahat, Mehmed Akif'in yedi kitap hâlinde yayımladığı şiir külliyâtının ilk kitabının adıdır. Bu başlık, aynı zamanda, şairin daha sonraki yıllarda neşrettiği Süleymâniye Kürsüsünde (1912), Hakkın Sesleri (1913), Fâtih Kürsüsünde (1914), Hâtıralar (1917), Âsim (1924) ve Gölgeler (1933) adlı şiir kitaplarından oluşan külliyâtın da umûmî başlığıdır. Safahât-Birinci Kitap, şairin 1908-1911 yılları arasında, hemen tamamını Sırât-ı Müstakim mecmuasında neşrettiği şiirlerden oluşmuştur. Bunların toplamı 44 şiirdir.
Millî şairimiz Mehmet Âkif Ersoy'un gerçekleşmeyen projeleri
Akif'in kendi çevresi dışında Safahat'la ilgili ilk yazı Raif Necdet tarafından yazılmış ve Safahat'a dönük sessizlik böylece bozulmuştur. Raif Necdet, Resimli Kitap dergisinin 29. sayısında "Musahebe-i Edebiye" başlığı taşıyan yazısında eseri "halka seslenmesi, öykülemedeki ustalığı ve yalınlığı" bakımından övgüye değer bulsa da sanatsal değerden yoksun gördüğünü ifade etmiştir. Bu cümleleri kuran Raif Necdet, bir taraftan Akif'in şairlerini de tartışmaya açmıştır.
Raif Necdet tarafından Akif'in sanatsal yönüne dair yapılan eleştirilere verilen ilk tepki, Mithat Cemal'den gelmiştir. Mithat Cemal, Safahat'a yöneltilen "avama hitap edecek şekilde süslü, milli ve içtimai bir mana ile donatılmış ve yüksek seviyeli okurların tat alamayacağı, hikaye yolunda manzumeler içeren bir eser" olduğuna dair yargıların laftan ibaret olduğunu belirtmiştir.
Ahmet Özalp ise çalışmasında edebiyat çevrelerince Safahat'a yapılan boykotu Hamdullah Suphi'nin şu sözleri üzerinden aktarıyor:
"Yayını başlı başına mutluluk verici bir olay olduğu halde hak ettiği övgü velvelesini koparmakta geciktiği bir kitap, benliğimizi bize gösteren farklı bir edebiyat anlayışı, şiir diliyle öyküleme, halk arasında dolaşan şair, milli edebiyatın müjdeleyicisi, Akif'in şan ve şerefini yükseltecek bir kaide…" şeklinde ifade etmiştir. Bu sözlere ilaveten Safahat'a boykot uygulayan çevreleri de sert bir şekilde eleştirmiştir.