Arama

Şairlere şiirleri karşılığında verilen mükafat: Caize

Osmanlı'da sanatla uğraşanlar özellikle de şairler daima takdir ve saygı gördü. Bunun neticesi olarak şairlik bir meslek ve geçim kapısı oldu. Sanat, edebiyat ve Osmanlı idari teşkilatında hediye anlamında kullanılan caize terimi ise şairlere şiirleri karşılığında verilen bir çeşit mükafattı. Günümüzde bir anlamda şekil değiştirerek kurumlaşan, jüriler aracılığıyla seçilen yazar ve eserlere verilen ödüllere dönüşen caizeler hakkında bilgileri derledik.

  • 7
  • 10
Peygamberimize yazılan naat şiirleri
Peygamberimize yazılan naat şiirleri

Hz. Peygamber'e naat yazan sonraki şairler, bu câizeye telmihte bulunarak şefaat dilemişlerdir. Emevi ve Abbasi halifeleriyle diğer Müslüman hükümdarlar da şiir ve eserlerini beğendikleri şairlere pek çok atıyye de denilen pek çok mükafatta bulunmuşlardır.

Şairlerimizden Peygamberimize yazılan naat şiirleri

Methiyelerin bir karşılık beklenmeden yazılanları olduğu gibi birtakım taleplerin yerine getirilmesine yönelik olanları da vardır. Bunun İslam tarihindeki en meşhur örneği, Hevâzin Gazvesi'nde esir düşenler arasında bulunan şair Ebû Cervel el-Cüşemî'nin Hz. Peygamber'e okuduğu, bağışlanmalarını isteyen şiiridir.

*Kaynaklarda Cüşemî'nin tefsir, hadis, kelâm, fıkıh ve tarih konularında çoğu Arapça, bir kısmı Farsça olmak üzere kırkın üzerinde eser telif ettiği, ancak bunlardan çok azının günümüze ulaştığı belirtilir.

Câizeler para (nakdiyye) olarak veya kumaş, elbise, cübbe şeklinde de verilirdi. Nakdî olanların dışında en çok görülen câize şeklinin elbise veya cübbe olmasının, Hz. Peygamber'in Kâ'b b. Züheyr'e mükâfat olarak hırkasını ihsan etmesinden kaynaklandığı düşünülebilir.

  • 10
  • 10
Günümüzde caize
Günümüzde caize

Eskiden, yazılan eserler karşılığında alınan ve bir nevi telif ücreti olarak da kabul edilebilecek olan câize günümüzde şekil değiştirerek kurumlaşmış; çeşitli kuruluşların jüriler aracılığıyla seçtiği, yazar ve eserlere verilen ödül biçimine dönüşmüştür.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN