Arama

Şehir hayatı divan şiirinde nasıl yer aldı?

Edebi eserler de diğer sanat eserlerinde olduğu gibi şehir hayatına dair izler taşır. Bu izlerin en canlı biçimde görüldüğü alanlardan biri de divan şiiridir. Şehirdeki kültür ve medeniyet ile yoğrulan divan edebiyatçılarının kaleminde "şehir" kavramı ve hayatı nasıl yer almıştır? Sosyal hayata dair hangi ipuçlarıyla divan şairinin beyitlerindeki şehir bize nasıl göz kırpar? İşte örnek beyitler üzerinden divan şairinin şehri...

  • 15
  • 17
Ramazan ve bayram hilalinin görülmesi
Ramazan ve bayram hilalinin görülmesi

"Hasret-i ebrun ile bir ay imiş bimar imiş
Görevarduk dün hilali halk-ı şehr-i ile temam"

Emri

Ey sevgili! Dün bütün şehir halkı ile birlikte görüverdik ki ay, senin kaşının hasreti ile bir aydır hasta imiş.

Beyitte bütün insanlar tarafından Ramazan ve bayram hilalinin görülmeye çalışılması uygulamasına telmihte bulunmaktadır. Aynı zamanda hilalin bir ay görünmemesi sevgilinin kaşlarının hasretine bağlandığı için beyitte hüsnütalil sanatının güzel bir örneği uygulanmıştır.

  • 16
  • 17
Müslümanlığa geçiş töreni
Müslümanlığa geçiş töreni

"Şaşa'a sanma ki hurşid ok alupdur eline
Şehr-i hüsn içre yüzün gördi müselman oldı"

Emri

Ey sevgili! Güneşten çıkan ışığı huzme sanma! Güneş güzellik şehrinde senin yüzünü gördü de eline ok alarak Müslüman oldu.

Divan şiiri kendisine vücut veren çok dilli, çok dinli, çok etnik unsurlu ve milyonlarca kilometre karelik geniş bir coğrafya ile binlerce yıllık kültürel birikimi oldukça renkli tezahürlerini yansıtmaktadır. Bu ilginç yansımalardan biri de Hıristiyanlıktan ayrılıp İslam'a giren bir kişinin Müslümanlığa geçiş töreni esnasında eline bir ok verilmesi uygulamasıdır. Şairler kelime-i şehadetin söylenmesi sırasında parmağın havaya doğru kaldırılmasına da bir telmihte bulunur.

  • 17
  • 17

Görüldüğü gibi beyitlerde şehir ve güzellik kavramları ekseninde güçlü bir toplumsal hakikat ve mecaz ilişkisi kurulmuştur.

Muhammed Nur Doğan'ın Aynaya Yolculuk isimli kitabından yararlanılmıştır.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN