Arama
Sultan II. Abdülhamid'in Türkçeye tercüme ettirdiği eserler
Osmanlı Devleti'nin son büyük hükümdarı II. Abdülhamid, büyük bir siyasi deha olmasının yanında edebiyata da düşkündü. Sultan polisiye romanlar, seyahat ve öykü kitaplarını okumayı ve dinlemeyi çok severdi. Saraya bağlı bir tercüme ofisi kuran Sultan, bin beş yüzden fazla eseri Türkçeye kazandırarak büyük bir kültür hizmeti gerçekleştirdi. Bu şekilde Batılı yaşam tarzı, düşünce biçimini yakından takip eden II. Abdülhamid, çeviri eserler ile Türkçe literatüre önemli bir katkı sağladı.
📌 II. Abdülhamid, Halifelik vasfı gereği tüm Müslümanların önderidir. Bu sebeple Sultan dünya üzerinde bölge gözetmeksizin tüm dünya Müslümanları ile etkileşim kurarak kuvvetli bir bağ oluşturmaya gayret eder. Düşmanını en iyi şekilde tanımak maksadıyla sarayda bir tercüme odası kurduran II. Abdülhamid burada, yabancı eserleri çevirterek Batı düşüncesini ve edebiyatını yakından takip eder.
📌 Tercüme odasının idaresi ile Sadrazam Hakkı Paşa, Rüsumat Müdürü Sırrı Bey, Hariciye Tercüme Kalemi Nişan ve Sefer Efendiler görevlendirilir. Bu ofisin en mühim görevi yabancı ülkelerin gazete ve romanlarının tercümesidir. Hızlı bir şekilde tercüme edilen eserler, akşam saatlerinde Sultan'a okunur, mütercimler bu hizmet karşılığı ücret alırlar. El yazısı ile tercüme edilen eserlerin ekseriyeti bugün, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi'nde bulunur.
📌 Sultan'ın tür olarak en beğendiği eserler polisiye romanlar ve seyahatnamelerdir. Muhtelif türlerde çevrilen eserlerin sayısının bin beş yüzün üzerinde olduğu tahmin edilir. Bunların bir kısmı Yıldız Yağması sırasında yok olur. Kitaplara dair ciddi bir sevgisi olan Sultan II. Abdülhamid, bazı günler gününün çoğunu kütüphanesinde geçirir, devlet meselelerini de burada ele alırdı.
Yıldız Yağması nedir?
31 Mart İsyanı neticesinde Yıldız Sarayı'nı isyan eden Hareket Ordusu Yıldız Sarayı'nı yağmalar. Bu elim olay "Yıldız Yağması" olarak adlandırılır.
Sultan Abdülhamid'in Kütüphanesi'nin içeriği
- Osmanlı ile ilgili Batı dillerinde yayınlanan eserler
- Avrupa'da yayınlanan önemli gazeteler
- Roman ve hikaye kitapları
- Coğrafya kitapları ve seyahatnameler
📌 Bilhassa bu eserler sayesinde II. Abdülhamid, tüm dünya milletlerinin düşünce yapılarını, eksiklerini ve tarihlerini öğrenir. Siyasi çalışmalarını bu bilgiler üzerine temellendirir.
📌 Edebi eserlere ve bilhassa yabancı romanlara düşkün olan Sultan II. Abdülhamid, çeviri faaliyetleri için mütercimler atar, İngilizce, Fransızca, Almanca , Rusça, İspanyolca, Arapça ve Farsça dillerinden önemli eserleri Türkçeye çevirerek ciddi bir edebiyat birikimi oluşmasına zemin hazırlar. Bu çalışmalar neticesinde bin beş yüzün üzerinde eser Türkçeye kazandırılır.
📌 Onca kitap ve metin arasında II. Abdülhamid'in en beğendiği eserler, Sir Arthur Conan Doyle'a ait olan kitaplardır. Sherlock Holmes serisinin yazarı olan Doyle'ın metinlerini çok seven Sultan, onun tüm kitaplarını tercüme ettirip, okutur. II. Abdülhamid 1907 yılında Doyle'a Mecidiye Nişanı dahi verir. Sherlock serisindeki tümevarımsal yaklaşım ve ufak ipuçları Abdülhamid Han'ı ziyadesiyle etkiler. Bu sebeplerden dolayı Ulu Hakan Doyle'a ilgi gösterir.