Arama
Sultanü'ş şuara Hayali Bey'in beyitleri ve anlamları
Osmanlı'nın en önemli şairlerinden biri olan Hayali Bey'in lakabının Bekar Memi olduğunu biliyor muydunuz? Fuzuli, Baki, Taşlıcalı Yahya gibi şairlerle aynı dönemde yaşayan Hayali Bey, döneminde 'şairlerin sultanı' olarak anıldı. Vefatında ise "Söz dilde, hayali gözde kaldı" mısrasıyla tarih düşürüldü. Sizler için Hayali Bey'in beyitleri ve anlamlarını derledik.
Bu kat kat kan ile dolmuş dili cânâna tapşurdum
Vefâ tȏmârını bir gonca-i handâna tapşurdum
Bu kat kat kan ile dolmuş gönlümü sevgiliye sundum; vefâ tomarını bir gülen goncaya sundum.
Dil: Gönül
Cânân: Sevgili
Vefâ: Sözünde durma, sözünü yerine getirme
Gonca: Açılmamış çiçek, gülün açılmamış hali
Gonca-i handân: Gülen gonca
Kıdem deryâsınun kaʻrından oldu nehrler cârî
Kenârında bu enhârun hezârân gül-sitân buldum
Ezel denizinin derinliğinden ırmaklar aktı; bu ırmakların kenarında binlerce gül bahçesi buldum.
Kıdem: Kadîm olma, başlangıcı olmama. Tasavvufta Allah'ın ezeli olması
Kaʻr: Çukur, dip, nihayet, derinlik
Cârî: Akan
Hezârân: Bülbüller, binler
Enhâr: Irmaklar
Gül-sitân: Gül bahçesi
Menzil-i ʻaşka mahabbet ehlini ergürmege
Sînem üzre her elif bir dogru râhumdur benüm
Muhabbet ehlini aşk menziline ulaştırmak için göğsümün üzerindeki her elif, benim doğru yolumdur.
Sîne: Göğüs
Râh: Yol
Çün Hayâlî açıla gülzâr-ı Âl-i Mustafâ
Çihrem ol gülzâra bir ednâ gül-i zerd isterim
(Ey Hayali!) Hz. Muhammed'in soyunun gül bahçesi açılınca, yüzümün o gül bahçesinde değersiz bir sarı gül olmasını isterim.
Gülzar: Gül bahçesi
Gül-i zerd: Sarı gül
Ednâ: Alçak, aşağı, pek az
Hayâlî tekye-i aşkun olub meczûb abdâlı
Gedâlar gibi geçmek isterem nâm ü nişânumdan
Hayali, aşkın tekkesinin meczup abdalı olup, dilenciler gibi nam ve nişanımdan geçmek isterim.
Meczûb: Allah sevgisinden dolayı cezbeye tutularak kendinden geçmiş, deli, dîvâne
Abdâl: Dünyâ ile ilgisini kesip, Allah'a bağlanmış olan derviş
Gedâ: Dilenci, yoksul