Arama
Sultanü'ş şuara Hayali Bey'in beyitleri ve anlamları
Osmanlı'nın en önemli şairlerinden biri olan Hayali Bey'in lakabının Bekar Memi olduğunu biliyor muydunuz? Fuzuli, Baki, Taşlıcalı Yahya gibi şairlerle aynı dönemde yaşayan Hayali Bey, döneminde 'şairlerin sultanı' olarak anıldı. Vefatında ise "Söz dilde, hayali gözde kaldı" mısrasıyla tarih düşürüldü. Sizler için Hayali Bey'in beyitleri ve anlamlarını derledik.
Kıdem deryâsınun kaʻrından oldu nehrler cârî
Kenârında bu enhârun hezârân gül-sitân buldum
Ezel denizinin derinliğinden ırmaklar aktı; bu ırmakların kenarında binlerce gül bahçesi buldum.
Kıdem: Kadîm olma, başlangıcı olmama. Tasavvufta Allah'ın ezeli olması
Kaʻr: Çukur, dip, nihayet, derinlik
Cârî: Akan
Hezârân: Bülbüller, binler
Enhâr: Irmaklar
Gül-sitân: Gül bahçesi
Menzil-i ʻaşka mahabbet ehlini ergürmege
Sînem üzre her elif bir dogru râhumdur benüm
Muhabbet ehlini aşk menziline ulaştırmak için göğsümün üzerindeki her elif, benim doğru yolumdur.
Sîne: Göğüs
Râh: Yol
Çün Hayâlî açıla gülzâr-ı Âl-i Mustafâ
Çihrem ol gülzâra bir ednâ gül-i zerd isterim
(Ey Hayali!) Hz. Muhammed'in soyunun gül bahçesi açılınca, yüzümün o gül bahçesinde değersiz bir sarı gül olmasını isterim.
Gülzar: Gül bahçesi
Gül-i zerd: Sarı gül
Ednâ: Alçak, aşağı, pek az
Hayâlî tekye-i aşkun olub meczûb abdâlı
Gedâlar gibi geçmek isterem nâm ü nişânumdan
Hayali, aşkın tekkesinin meczup abdalı olup, dilenciler gibi nam ve nişanımdan geçmek isterim.
Meczûb: Allah sevgisinden dolayı cezbeye tutularak kendinden geçmiş, deli, dîvâne
Abdâl: Dünyâ ile ilgisini kesip, Allah'a bağlanmış olan derviş
Gedâ: Dilenci, yoksul
Bu gönlüm hüdhüdün sîmurga ergürdüm bihamdillâh
Elümde yazumı Sultân-ı ʻâlîşâna tapşurdum
Allah'a şükür, bu gönül hüthütümü simurga ulaştırdım; elimdeki yazımı şanı yüce sultana sundum.
Hüdhüd: Çavuşkuşu, ibibik, Süleyman Peygamber ile Sebâ Melikesi Belkis arasında haber getirip götüren kuş
Sîmurg: Anka kuşu
Bihamdillâh: Allah'a şükür olsun