Arama
Sultanü'ş şuara Hayali Bey'in beyitleri ve anlamları
Osmanlı'nın en önemli şairlerinden biri olan Hayali Bey'in lakabının Bekar Memi olduğunu biliyor muydunuz? Fuzuli, Baki, Taşlıcalı Yahya gibi şairlerle aynı dönemde yaşayan Hayali Bey, döneminde 'şairlerin sultanı' olarak anıldı. Vefatında ise "Söz dilde, hayali gözde kaldı" mısrasıyla tarih düşürüldü. Sizler için Hayali Bey'in beyitleri ve anlamlarını derledik.
Menzil-i ʻaşka mahabbet ehlini ergürmege
Sînem üzre her elif bir dogru râhumdur benüm
Muhabbet ehlini aşk menziline ulaştırmak için göğsümün üzerindeki her elif, benim doğru yolumdur.
Sîne: Göğüs
Râh: Yol
Çün Hayâlî açıla gülzâr-ı Âl-i Mustafâ
Çihrem ol gülzâra bir ednâ gül-i zerd isterim
(Ey Hayali!) Hz. Muhammed'in soyunun gül bahçesi açılınca, yüzümün o gül bahçesinde değersiz bir sarı gül olmasını isterim.
Gülzar: Gül bahçesi
Gül-i zerd: Sarı gül
Ednâ: Alçak, aşağı, pek az
Hayâlî tekye-i aşkun olub meczûb abdâlı
Gedâlar gibi geçmek isterem nâm ü nişânumdan
Hayali, aşkın tekkesinin meczup abdalı olup, dilenciler gibi nam ve nişanımdan geçmek isterim.
Meczûb: Allah sevgisinden dolayı cezbeye tutularak kendinden geçmiş, deli, dîvâne
Abdâl: Dünyâ ile ilgisini kesip, Allah'a bağlanmış olan derviş
Gedâ: Dilenci, yoksul
Bu gönlüm hüdhüdün sîmurga ergürdüm bihamdillâh
Elümde yazumı Sultân-ı ʻâlîşâna tapşurdum
Allah'a şükür, bu gönül hüthütümü simurga ulaştırdım; elimdeki yazımı şanı yüce sultana sundum.
Hüdhüd: Çavuşkuşu, ibibik, Süleyman Peygamber ile Sebâ Melikesi Belkis arasında haber getirip götüren kuş
Sîmurg: Anka kuşu
Bihamdillâh: Allah'a şükür olsun
Şeh-süvâr-ı eblak-ı subh-ı fezâ-reftârdan
Bir gubâr-ı pây-i ikbâlüm cihân-gerd isterim
Ben ikbal ayağının bir tozuyum; feza yürüyüşlü sabah alaca atının binicisinden (beni) dünyayı dolaştırmasını isterim.
Peygamber Efendimizin, Miraç hadisesine gönderme vardır.
Şeh-süvâr: Ata iyi binen
Eblak-süvâr: Alaca ata binmiş
Reftâr: Yürüyüş
Gubâr-ı pây-i ikbâl: Talihli ayağın tozu
Fezâ: Ucu bucağı bulunmayan boşluk, dünyanın sonsuz olan genişliği
Cihân-gerd: Cihanı, dünyayı dolaşan
'Fikriyat e-kitap'ta yer alan şairlerin divanlar için tıklayın