Tarihi bir kaynak olarak Selimnâme
Osmanlı tarihçiliğinin gelişme dönemi ürünleri olarak bilinen Selimnameler, Yavuz Sultan Selim Han'ın dönemini anlatır. Kısa ama bereketli bir iktidar süren Yavuz Sultan Selim'i övmek isteyen pek çok şair ve tarihçi, Selimname yazarak tarihe kayıt düşmek istemiştir. Yavuz Sultan Selim'e yazılan Selimname eserleri, Osmanlı kültür ve medeniyet aynasının tarihe ve edebiyata tutulmuş birer yüzü gibidirler. Sizler için meşhur Selimnamelerden alıntılar derleyerek yazarlarını tanıtıp, minyatürleri bir araya getirdik.
Giriş Tarihi: 17.01.2022
22:56
Güncelleme Tarihi: 18.01.2022
10:47
📌 Osmanlı tarih yazıcılığının zirvesinde ortaya çıkan bu tür, büyük bir değer ifade eder. Bilhassa belli bir dönemi ele almaları Selimnâme ve ondan sonra ortaya çıkacak olan Süleymannâmeleri tarihi kaynak olarak müstesna bir mevkiye taşır. Ayrıca tarih ilmi bakımından bu denli kıymetli olan Selimnâmeler, edebi birer numunedir. Mensur, manzum ve mensur-manzum karışık olarak yazılan bu eserler, Osmanlı kültür ve medeniyet aynasının tarihe ve edebiyata tutulmuş birer yüzü gibidirler.
10 soruda Yavuz Sultan Selim ve hilafet
◼ İdrîs-i Bitlisî ➡ Selîmşâhnâme
◼ Şükr-î Bitlisî ➡ Selimnâme
◼ Kebir b. Üveys Kadızâde ➡ Gazavat-ı Sultân Selîm
◼ Ali b. Muhammed El-Lâhmi el-Mağribî ➡ ed Dürrü'l meşan fi sîreti muzaffer Selîm Han
◼ Muhyî ➡ Selimnâme
◼ Şîrazlı Molla Muhammed ➡ Şâhnâme-i Selîm Hânî
◼ Kılıçzâde İshak Çelebi ➡ Selimnâme (İshaknâme)
◼ Sücûdî Çelebi ➡ Selimnâme
◼ Keşfî Mehmed Çelebi ➡ Ravza-i Ehl-i Cihât
◼ Sadî b. Abdülmüteâl ➡ Selimnâme
Kanuni'nin hayatına ışık tutan en önemli kaynak: Süleymannameler
📌 Yavuz Sultan Selim'in şehzadelik döneminden vefatına kadar olan hayatını anlatan eser, Şükrî-yi Bitlisî tarafından yazılır. Eser Yavuz'a yazılan bir şiirin ilavesi ile 1530 yılında Kanuni Sultan Süleyman'a sunulur. Bitlisli olması sebebiyle Doğu bölgesini çok iyi bilen Şükrî'nin Yavuz'un doğu seferine dair verdiği malumat lar çok kıymetlidir. Manzum bir metne sahip olan eser, dil özellikleri ve tarihi bir kaynak olması yönüyle diğer Selimnâme'ler içerisinde farklı bir noktada durur. Eserin orijinal nüshası Topkapı Sarayı Kütüphanesi'nde bulunur. Aynı zamanda çok değerli başka bir nüshası ise Kudüs Jewish National Library' de bulunur.
Şükrî-yi Bitlisî kimdir?
15 ve 16. Yüzyılda yaşayan meşhur şair, müftü, müellif, kadı ve müderris. İyi bir eğitim aldığı bilinen Şükrî, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman'ın seferlerine katılmıştır. Ölüm tarihi 1531 olan Şükrî, Arapça, Farsça, Ermenice, Kürtçe ve Hintçe bilip aktif olarak muhtelif spor dalları ile de ilgilenmiş önemli bir karakterdir.
Eserden Alıntılar
↪
Geldi Elbistâna çıkdı yek-'inân Uş bu menzilde hüner-ver pehlevan ↪
Mısrdan gelmiş Haleb şehrine ol Leşkeriden yok Haleb ehline yol
Yavuz Sultan Selim'in unutulmaz sözleri