Arama
Tarihimizde ilklerin öncüsü: Şemseddin Sami
Şemseddin Sami Frasheri, Türk edebiyatının önemli isimlerinden biriydi. Yaşamı boyunca büyük çalışmalar yapmış, çevirmen, edebiyatçı ve gazeteci olarak faaliyet göstermiş; tarih, coğrafya ve Türk dili üzerine pek çok eser vermişti. Tarihimizin ilk modern Türkçe ansiklopedisini o kaleme almış, hem doğu hem de batı kültürü ve diline olan hakimiyeti sayesinde birçok sözlük çıkarmıştı. Kendine ait tiyatro eserleri ürettiği gibi yabancı tiyatro oyunlarını da Türkçeye çevirerek sahnelenmesini sağlamış, çıkardığı gazetelerle Türk basın tarihinde kendine önemli bir yer edinmişti.
📌Bu dönemlerde bir yandan da tiyatro ile ilgilenen Sami Bey, Şahname'de anlatılan bir trajediden uyarladığı "Sübhab" (Ferzendkuş) adlı bir oyun yazmış ancak dönemin tiyatro usulüne uygun olmadığından oyunu yayımlamaktan vazgeçti.
📌Yine bu dönemde "İskat-ı Cenîn" (İkisi Ölmüş, İkisi Çıldırmış) ve Rekabet adlı iki roman da yazmış ama bunları da yayımlamamıştı.
📌İstanbul'da iken "Yeni Osmanlılar" isimli Tanzimat bürokrasisine muhalefet olan grubun içinde yer aldı. 1872 yılında Yeni Osmanlılar'ın kurucularından olan ve Hadika ve Sirac gazetelerini yayımlayan Ebuzziya Tevfik'in yanında çalışmaya başladı.
📌Ebuzziya Tevfik'in Rodos Adası'na sürgüne gönderilmesi nedeniyle Hadika ve Sirac gazetelerinin işlerini devraldı.
📌 1873'de ise Hadika gazetesini kendi adına çıkartmaya başladı. Diğer yandan Dumonoit-Donnery'den "İhtiyar Onbaşı" adlı tiyatro oyununun ve Jean Pierre Claris de Florian'ın "Galetee" adlı hikâyesinin Fransızcadan çevirisini yaptı.
📌 Özellikle "İhtiyar Onbaşı" adlı oyunun İstanbul'da sahnelenmesinden sonra, dikkatleri üstüne çekmiş ve aynı yıl içerisinde "Besa" ( Ahde Vefa) adlı telif oyunu da sahneye konuldu.
📌Ardından 1874 yılında Trablusgarp'a giden Sami Bey'in buraya kendi isteğiyle mi tayin edildiği yoksa sürgüne mi gönderildiği belli değildir.
📌Burada Samipaşazade Sezai'nin babası olan Sami Paşa'nın, Şemseddin Sami Bey'e 8 yıldan beri yayımlanmakta olan Türkçe – Arapça vilayet gazetesinin idaresi verildi. 18 Haziran 1874 tarihinden itibaren buradan ayrılana kadar 9 ay boyunca bu gazeteyi yayımladı.
📌İstanbul'a döndüğünde bazı gazetelerde muhabirlik yaparken bir yandan da Arnavut kültürüyle ilgili "Besa" (Ahde Vefa) ve Endülüs tarihinden alınmış bir kahramanlık olayının işlendiği "Seydi Yahya" adlı oyunları yayımladı.
📌Firdevsi'nin "Şahname"sindeki bir öyküden esinlenerek yazdığı "Gave" (Kawa) adlı oyunu yayımladıktan sonra Rodos'ta sürgünde bulunan Ebuzziya Tevfik için "Muharrir" gazetesinin ilk 4 sayısını çıkarttı.