Arama
Tiyatroya dair bilinmesi gereken terimler
Sahne sanatı olarak da adlandırılan tiyatro, sadece okunmak için değil oynanmak için de yazıldı. Ele aldıkları konu ve konuyu işleyiş biçimlerine göre trajedi, komedi ve dram olmak üzere başlıca türlere ayrıldı. Böylece tiyatronun özelliklerini kavrayabilmek adına, bu sanat dalına ait kavramların açıklamalarını da bilmek, gerekli hale geldi. İşte tiyatroya dair bilinmesi gereken o terimler...
İnsan, olay ve durumların gülünç yönlerini ele alıp işleyen oyunlara "komedi" adı verilir. Komediler pek çok tiyatro türü gibi Eski Yunan'daki çeşitli törenlerde oynanan oyunlardan çıkmıştır. Komediler ele aldığı konulara göre çeşitli adlar alır. Buna göre, insan karakterinin gülünç ve aksak yönlerini ele alan oyunlar "karakter komedisi", toplumun gülünç ve aksak yönlerini yansıtan oyunlar "töre komedisi", merak ve güldürü amacı güden oyunlar ise "entrika komedisi" olarak adlandırılır.
Ortada oynanan ve tuluata dayanan halk oyunu. Bu oyunların iki baş kişisi Kavuklu ile Pişekar'dır. Güldürme, onların söz oyununa, hazırcevaplığına, yanlış anlayışa dayanan konuşmalarına ve oyunun öbür tiplerinin şive taklitlerine dayanır. Belli tipler, belli giysiler giyerler. Dekor olarak bir paravana bir de alçak iskemle ya da tezgah vardır.
Orta oyunu başladığı zaman ilk gözüken tip. Başında dört dilimli ve dört renkte (kırmızı-mavi-sarı-kara) bir başlık taşır. Ağır ağır, güçlükle yürüyormuş gibi sahneye çıkar. Orta oyununun götürücüsü, düzenleyicisi gibidir.
Günümüzde sahnede oynanmak üzere yazılan eserler de "tiyatro", "oyun" veya "piyes" olarak adlandırılmaktadır. Sahnede oynanmak üzere yazılan eserlere genel olarak "dramatik metinler" de denir. Dramatik metinlerin merkezinde bir olay ve bu olaya katılan kişiler yer alır.
Konusunu efsanelerden veya tarihsel olaylardan alan, acıklı bir şekilde sonuçlanan tiyatro eserlerine verilen addır. Adını, Yunancada "keçi türküsü" anlamına gelen "tragedya" kelimesinden alan bu türün ilk örnekleri Eski Yunan'da görülür. Başlangıçta manzum olarak yazılan trajediler özellikle 17. yüzyılda Fransa'da nesir halinde de yazılmaya başlanmıştır. 19. yüzyıldan sonra da trajedinin yerini dram türünde eserler almıştır.