Arama
Türk Dilinde 3 Asım
Türk dili ve tarihi sahalarında takdire şayan çalışmalara imza atmış 3 Asım vardır. Bu isimler, Mütercim Asım Efendi, Ömer Asım Aksoy ve Necip Asım Yazıksız'dır. Ömürlerini ilme adamı önemli şahsiyetler Türk dilinin gelişimi, edebiyatı, tarihi ve diğer dillerle etkileşimi başta olmak üzere birçok meseleyi ele almışlardır. Üç ismin dil dışındaki ortak özelliklerinden birisi de Antepli olmalarıdır.
💠 İstanbul'a yerleştikten sonra üzerine profesyonel olarak çalıştığı Tıbyan-ı Nafi der Terceme-i Burhan-ı Kati isimli eserin tercümesini dönemin padişahı III. Selim'e sundu. Böylelikle sultanın gözüne girmeyi başaran Asım Efendi, ilim çevrelerinde olumlu bir izlenime sahip oldu. Hatta Sultan tarafından mektup yazma işleriyle ilgili namenüvislik, sefaret ve vekayi tahriri görevlerine getirildi.
💠 Çalışmalarından memnun kalan Sultan, Asım Efendi'yi bir medreseye atadı ve ona maaş bağladı. Padişah tarafından kendine sağlanan imkanlar neticesinde çalışmaları yoğunluk kazanan Asım Efendi, Siyer-i Halebi adlı Arapça bir eseri Türkçe'ye tercüme etti. Ardından sırasıyla Tuhfe-i Asım ve Şerh-i Siyer-i Halebi eserlerini yayınladı.
💠 1801 yılına gelindiğinde Molla Gürani Mescidi'nde derler vermeye başladı. Altı yıl boyunca bu görevi ifa eden Asım Efendi, 1807 yılında vakanüvis olarak görevlendirildi. 1819'da vebaya yakalanıp vefat edinceye değin vakanüvisliğe devam etti.
💠 Farsça ve Arapça dillerinden Türkçe'ye çevirdiği eserler dolayısıyla kendisine mütercim unvanı verilen Asım Efendi, sözlükçülük sahasında adından sıkça söz ettirdi.
💠 Vakanüvislik görevini yürüttüğü esnada tarihçi yönünü de ispatladı. Asım Efendi kendisini ilme adadı, geriye birbirinden değerli eserler bıraktı.
💠 Eserlerini; Burhan-ı Katı' Tercümesi, Kamus Tercümesi, Tarih, Tuhfe-i Asım, Makale-i İstibsar-amiz, Merahu'l-meali fi şerhi'l-Emali, ve Terceme-i Siyer-i Halebi şeklinde sıralamak mümkün.
💠 Mütercim Asım'a nispetle daha yakın bir tarihte, 20. yüzyılda yaşamış olan Ömer Asım Aksoy, Türkçenin özleşmesi yolunda verdiği çalışmaları ile tanındı. Mütercim Asım gibi o da Gaziantep'te dünyaya geldi ve eğitimine burada başladı. 1916 yılında Antep Ticari İdadisi'nden mezun olup memurluğa başladı.
💠 Yaklaşık üç yıl memur olarak çalıştıktan sonra İstanbul'a giderek Tıp Fakültesi'nde tahsil görmeye başlamıştır. Ancak ülke genelinde süregelen işgaller sonucu başlayan Milli Mücadele'ye katılmak için Antep- Maraş bölgesine geri döndü. Arkadaşlarıyla birlikte mücadelede aktif rol aldı.
💠 Milli Mücadele'ye katkı sağlamak için gittiği memleketinde bir süre kalmaya karar verdi. Bu esnada öğretmenlik, müdürlük ve yazarlık gibi çeşitli işlerde çalıştı. İstanbul'da yarım bırakmak durumunda kaldığı üniversite eğitimine devam etmek amacıyla 1925 yılında İstanbul'a gitti.
💠 Geçen zaman içinde uzmanlaşmak istediği alanı gözden geçiren Asım Aksoy, Hukuk Fakültesi'ne girmeye karar verdi. Böylece 1928 yılında, 30 yaşında iken Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Gaziantep'e dönerek kısa bir süre Nizip Cumhuriyet Savcısı olarak çalıştı, ancak çeşitli sebeplerle istifa ederek avukatlık yapmaya başladı.
💠 1935 yılında Gaziantep milletvekili seçilinceye kadar, avukatlığın yanı sıra edebiyat öğretmenliği yaptı. Bununla birlikte açılışına önayak olduğu halkevinde çeşitli sorumluluklar üstlendi ve partinin il başkanı olarak çalıştı. 1950 yılına kadar dört dönem üst üste milletvekilliği yaptı.
💠 Ömer Asım Aksoy, milletvekili görevini yürüttüğü esnada 1941-1948 yılları arasında Türk Dil Kurumu'nda filoloji kolu başkanlığı da yaptı. 1949 yılında ise yine Türk Dil Kurumu'nda bilim kurulu üyesi unvanıyla çalışmaya başladı. 1976 yılında yaşlılık sebebiyle çalışma hayatına son verinceye değin derleme-tarama kolu başkanlığı ve genel sekreter pozisyonlarına da getirildi. 30 Ekim 1993'te, bir süredir çektiği hastalık sonucu hayatını kaybetti.
Türk Dil Kurumu'nun yazımını güncellediği kelimeler