Arama
Türk Dilinde 3 Asım
Türk dili ve tarihi sahalarında takdire şayan çalışmalara imza atmış 3 Asım vardır. Bu isimler, Mütercim Asım Efendi, Ömer Asım Aksoy ve Necip Asım Yazıksız'dır. Ömürlerini ilme adamı önemli şahsiyetler Türk dilinin gelişimi, edebiyatı, tarihi ve diğer dillerle etkileşimi başta olmak üzere birçok meseleyi ele almışlardır. Üç ismin dil dışındaki ortak özelliklerinden birisi de Antepli olmalarıdır.
💠 1935 yılında Gaziantep milletvekili seçilinceye kadar, avukatlığın yanı sıra edebiyat öğretmenliği yaptı. Bununla birlikte açılışına önayak olduğu halkevinde çeşitli sorumluluklar üstlendi ve partinin il başkanı olarak çalıştı. 1950 yılına kadar dört dönem üst üste milletvekilliği yaptı.
💠 Ömer Asım Aksoy, milletvekili görevini yürüttüğü esnada 1941-1948 yılları arasında Türk Dil Kurumu'nda filoloji kolu başkanlığı da yaptı. 1949 yılında ise yine Türk Dil Kurumu'nda bilim kurulu üyesi unvanıyla çalışmaya başladı. 1976 yılında yaşlılık sebebiyle çalışma hayatına son verinceye değin derleme-tarama kolu başkanlığı ve genel sekreter pozisyonlarına da getirildi. 30 Ekim 1993'te, bir süredir çektiği hastalık sonucu hayatını kaybetti.
Türk Dil Kurumu'nun yazımını güncellediği kelimeler
💠 Bugüne kadar, Türk dili başta olmak üzere birçok alanda çalışmalarda bulundu. Çalışkanlığı ve ilme olan sevgisiyle örnek bir hayat yaşayan Ömer Asım Aksoy, ardında ilim adamlarının istifadesine sunduğu sayısız eser bıraktı. Türkçenin özleşmesi uğruna birçok eser kaleme aldı. Dil ve folklor sahalarında çeşitli dergilerde yazılar yazdı, kitaplar yayımladı.
💠 Altına imzasını attığı eserlerin başında Türk Dil Kurumu'nda 12 ciltten oluşan Türkiye'de Halk Ağzından Söz Derleme Sözlüğü ile 8 ciltlik Tarama Sözlüğü gelir. Bunların ortaya çıkması yayınlanmasında büyük emek verdi. Özellikle doğup büyüdüğü şehir olan Gaziantep'in aksanı üzerine ciddi araştırmalar yaptı ve yayınladı.
NECİP ASIM YAZIKSIZ
💠 29 Aralık 1861 yılında dünyaya gözlerini açan Necip Asım Yazıksız, hayatını Türk dili ve tarihine adamış önemli ilim insanlarından biriydi. Eğitimine doğduğu şehir Kilis'te başladı, lise için Şam Askeri İdadisi'ne gitti. Burada öğrenciliğinin devam ettiği esnada bölgede Türklere karşı benimsenen birtakım olumsuz tutumlar onu milliyetçiliğe yöneltti.
💠 Lise öğrenimini tamamlamak için Kuleli Askeri İdadisi'ne geçiş yaptı. Böylece her şeyin merkezinde yer alan İstanbul'da entelektüel çevrelerde bulundu ve fikir dünyasını şekillendiren birçok isimle bu yıllarda tanıştı. Ahmet Midhat Efendi ve Şemseddin Sami bunlardan bazılarıydı.
💠 1881 yılında Mekteb-i Harbiye'den teğmen rütbesiyle mezun oldu. Bu sırada lisede başlayan edebiyat ilgisi artarak devam etti. Tercüman-ı Hakikat, Maarif, Servet-i Fünun ve İkdam gibi nüfuzlu dergilerde Türkçenin yabancı kelimelerden arındırılarak sadeleştirilmesini öne süren yazılar yayınladı. 1908 yılında kuruluşuna öncülük ettiği Türk Derneği'nin başkanlığını yapmaya başladı.
💠 1913 yılından emekli oluncaya değin birçok eğitim kurumunda Fransızca, Türkçe ve Tarih sahasında öğretmenlik yaptı. Daha sonra Darulfünun'da Türk tarihi ve Türk dili alanlarına dair çeşitli dersler verdi. Üstelik burada Türkoloji'yi kuran kişi olarak kabul edildi. Necip Asım Yazıksız 1927 yılından vefat ettiği 1935 yılına kadar Erzurum milletvekilliği görevini üstlendi.
💠 Yayın hayatımıza kazandırdığı makaleler, tercümeler ve kitaplar ile Türk dili ve tarihi alanlarında isminden söz ettirdi. Orhun Yazıtları'nın orijinal metni ve tercümesini yayınladı. Hibetü'l Hakayık kitabında Atabetü'l Hakayık üzerine karşılaştırmalı çalışmalar yaptı. Ayrıca Osmanlı Tarihine dair oldukça detaylı bir eser yazdı ve Osmanlı Tarihi ismiyle yayınladı.
💠 Bunların dışında Ural ve Altay Lisanları, Türk Tarihi, İlm-i Lisan, Celaleddin-i Harzemşah, Lügat-i Musahabet, Yeni Tertip Muhtasar Osmanlı Sarfı, Millî Aruz, Lügat-ı İlmiye ve Fenniye onun paha biçilmez eserlerinden bazıları.