Arama
Türk dünyasını yakından tanımak için okumanız gereken 5 kitap
Türk dünyasını tanımanın birbirinden farklı yolları bulunur. Bunlardan biri konuyla alakalı kitapları okumak ve araştırma yapmaktır. Uygurlardan Başkurtlara, Kıbrıs Türklerinden Ahıska Türklerine kadar pek çok Türk topluluğunu anlatan roman kaleme alınmıştır. Bu satırlarda devletleri, yaşantıları, acıları ve sevinçleri anlatılır. İşte Türk dünyasını yakından tanımanız için başyapıt mahiyetinde 5 kitap...
YABANCI - DİNİS BÜKELOV
🔸 Başkurt Türkçesi ile kaleme alınan Kilmişak isimli yani Yabancı romanı, Dinis Bükelov'un 1984 - 1987 yılları arasında kaleme aldığı bir başyapıttır.
🔸 Bu eserin ilk yayını 1988 yılında Ağizil Dergisi'nde, 1994 yılında ise kitap olarak yayınlanır. Aynı zamanda Yabancı isimli bu kitap Başkurtçadan çevrilen ilk eser olma özelliğini taşımaktadır.
*Başkurdistan neresi?
Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyet olup İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir.
ROMAN NE ANLATIYOR?
🔸 "Bu toprakların sahipleri kim?" sorusuna cevap arayan yazar, Sovyet Rusya'nın Türklere uyguladığı baskıcı politikayı açık bir şekilde eserinde anlatır.
🔸 Başkurt Türklerinin hayatını konu alan roman için Bulat Rafikov şu yorumu yapmıştır:
↪"Yabancı, adından da anlaşılan problemin çözümü ile itibarı hak eden, halkta yaşayan kuralların bozulduğunu ispatlayan ilk eserlerden birisi oldu."
*Dinis Bükelov kimdir?
Dinis Bükelov 1944 yılında Başkurdistan'da dünyaya gelir. Başkurdistan Yazarlar Birliği'nin 10. başkanı seçilen ve pek çok alanda eser veren yazar 1995 yılında vefat etmiştir.
İDİKUT - AHMETCAN AŞİRİ
🔸 Eski Uygur Türklerinin yaşadığı dönemi anlatan İdikut romanını, Kazak drama yazarı Ahmetcan Aşiri kaleme almıştır. Doğu Türkistan devletinden önce var olan İdikut Devleti'ni ve kurucusu İdikut Pan Tekin Han'ın hayatını konu almaktadır.
*Doğu Türkistan neresi?
Bugün Doğu Türkistan olarak bilinen bölge, Çin'in içinde özerk bir cumhuriyet olarak varlığını sürdüren Uygur Türklerinin yurdudur.
NE ANLATIYOR?
🔸 İdikut Devleti, Uygur Kağanlığı'nın dağılmasından sonra ortaya çıkar. Bu devlet ile birlikte Karahanlı ve Sarı Uygur Devleti ortaya çıkmıştır. İdikut Devleti, MS 850 yılında Turfan merkezli kurulur. MS 1125 yılında ise Cengiz Han'ın boyunduruğunda yıkılır.
↪Kim han olursa "ulu saadet, ulu baht" manasına gelen İdikut namı o kişinin isminin önüne eklenir.
*Ahmetcan Aşiri kimdir?
Kazakistan'ın Almatı kentinde dünyaya gelen dünyaca tanınan drama yazarıdır.
SALKIM SÖĞÜTLERİN GÖLGESİNDE - FIRAT SUNEL
🔸 Kırım Türkleri gibi sürgüne mahkum edilen Türk topluluklarından biri de Ahıska Türkleridir. Fırat Sunel'in kaleme aldığı Salkım Söğütleri Gölgesinde adlı eser de bu mesele anlatılır.
🔸 Bugün Gürcistan sınırları içerisinde olan Ahıska, Sovyetler Birliği zamanında diğer Türkler gibi baskı görür. Masum insanlara "Türk" olmalarından ötürü suçlu damgası yapıştırılır.
*Ahıska neresi?
Günümüzde Gürcistan sınırları içinde yer alan Ahıska toprakları, 1944 yılında Stalin'in emriyle sürgüne zorlanır. O zamanlar boşaltılan köylere Ermeniler yerleşir. Günümüzde de burada yaşayan Ahıska Türkleri çok azdır. Çünkü zamanla Ahıskalılar dünyanın farklı bölgelerine göç etmek zorunda kalmışlardır.