Arama
Türk lehçelerinde "Ağabey"
Zengin bir dil olan Türkçe birçok lehçeden oluşmaktadır. Türk dilinin farklı gruplardan meydana gelmesi, kadim Türk lisanını çeşitlendirmektedir. Bu durum başta, Türk aile sisteminde kullanılan aile fert isimlerine yansımıştır. "ağabey" sözcüğü de bunlardan sadece biridir.
KIRGIZ TÜRKÇESİ
Ağabey- Aga
◾ Kuzeybatı Türk lehçesinin temsilcilerinden biri olan ve Kazak Türkleriyle olan kardeşliğiyle ön plana çıkan Kırgız Türklerinin kullandığı lehçede "ağabey" kelimesini "aga" sözcüğü karşılar.
➡ Öz atasın sıylabagan, öz uulunan sıy körböyt
➡ (Kendi babasında saygı göstermeyen, kendi oğlundan saygı görmez.)
KIRIM TATAR TÜRKÇESİ
Ağabey- Aga
◾ Kırım Türklerinin konuştuğu lehçe olan Kırım Türkçesinde "ağabey" sözcüğü "aga" kelimesi ile karşılanmaktadır.
➡ Kerçek, Kuddusın aġası da bar edi, ama o, ġarip, em matüv sumalaí, em de babasıday içkini seve edi...
➡ (Aslında, Kuddus'un ağabeyi de vardı ama o zavallı, hem aptal hem de babası gibi içkiyi seviyordu...)
A. Hilmi
➡ Çoranıñ babası Narik, Narikniñ aġası Arik, fuíarelerden olalar.
➡ (Çora'nın babası Narik, Narik'in ağabeyi Arik, (hepsi) fakirlerdir.)
Çorabatır Destanı
KAZAN TATAR TÜRKÇESİ
Ağabey- Abıy
◾ Başta Tataristan topraklarındaki halkın konuştuğu Türkçe olan Kazan Tatar Türkçesinde, "ağabey" sözcüğü, Karaçay- Malkar ile benzerlik gösteren "abıy" sözcüğü karşılamaktadır.
➡ Abıy belen bergeleşep, kara cirne/ Suka belen yırtıp yırtıp yörgennerem.
➡ (Amca ile birlikte, kara toprağı/ Pullukls yırtıp durduğum.)
A. Tukay
NOGAY TÜRKÇESİ
Ağabey- Aga
◾ Kuzey Kafkasya'da Kıpçak grubunun temsilcisi olan Nogay Türkçesinde, "ağabey" ismini yerine "aga" kelimsi kullanılmaktadır.
➡ Ata barda uvıl yas, aga barda ini yas.
➡ (Baba varken oğul genç, ağabeyi varken küçüğü genç.)
Nogay Atasözü
KARAÇAY-MALKAR TÜRKÇESİ
Ağabey- Abey
◾ Karaçay-Malkar Türkçesinde ağabey ismini çok daha farklı bir şekilde görmekteyiz. Bu lehçede "ağabey" kelimesini "abey" sözcüğü karşılar.