Arama
Türk lehçelerinde Mart ayı
Kış mevsiminin bitişi ve baharın müjdecisi "mart" ayıdır. Çiçeklerin açtığı, ağaçların yeşillendiği ve tabiatın canlandığı bu ay, Eski Türklerde türlü şenlikler ile kutlanmaktadır. Aynı zamanda Türk lehçelerinde "mart" birbirinden farklı kelimeler ile anılmaktadır. İşte, Mart ayının Türk lehçelerindeki karşılıklarını sizler için araştırdık.
KAZAK TÜRKÇESİ
Mart- Nawrız
🔹 Kuzeybatı yani Kıpçak Türk lehçeleri sınıfında yer alan Kazak Türkçesi, dünyanın birçok noktasında bulunan Türk devlet ve topluluklarında varlığını göstermektedir.
🔹 Kazak lehçesinde Mart ayı, "Nawrız" sözcüğü ile karşılık bulmaktadır.
➡ Qazaqtar köktemnin kelwin nawrız ayımen birge toylağan.
➡ Kazaklar mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
KIRGIZ TÜRKÇESİ
Mart- Mart
🔹 Kuzeybatı grubunun bir diğer önemli temsilcisi, Kırgız Türkçesidir. Bu lehçe; Kırgızistan başta olmak üzere Kazakistan, Tacikistan, Rusya ve Türkiye'de konuşulur.
🔹 Kırgız lehçesinde Mart ayı Türkiye Türkçesindeki gibidir yani "mart" sözcükleriyle karşılık bulur.
➡ Jazdın kelişin kırgızdar mart ayında mayramdaşçu.
➡ Kırgızlar mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
TATAR TÜRKÇESİ
Mart- Öçinci ay
🔹 Tatar Türkçesi, Kıpçak sınıfının Rusya sınırlarındaki en önemli temsilcilerinden biridir. Tatar lehçesi, Tataristan başta olmak üzere Türkistan ve Türkiye'de varlığını korumaktadır.
🔹 Tatar lehçesinde Mart ayı, üçüncü ay manasına gelen "öçinci ay" ile karşılık bulur.
➡ Keşeler mart ayı belen yazın kiluyen beyrem itteler
➡ Tatarlar mart ayıyla baharın gelişini kutladılar.
BAŞKURT TÜRKÇESİ
Mart- Ösönsö ay
🔹 Başkurt Türkleri, Tatarlar ile birlikte Rusya sınırları içinde bulunan Türk topluluklarındandır. Bundan ötürü de Başkurtlar, en çok Tatar Türkleri ile iletişimdedirler.
🔹 Başkurt lehçesinde Şubat ayını, üçüncü ay manasına gelen "ösönsö ay'" sözcüğüyle karşılamaktadır.
➡ Dala ösön yanıp, ul yeşene.
➡ Bozkır için yanarak, o yaşadı.
KARAÇAY-MALKAR TÜRKÇESİ
Mart- Totur ay
🔹 Kuzeybatı Türk lehçelerinden biri Karaçay-Malkar Türkçesidir. Karaçay-Malkar Türkçesi günümüzde, Rusya Federasyonu'na bağlı Karaçay-Çerkes ve Kabardin-Balkar Özerk Cumhuriyetlerinde konuşulmaktadır.
🔹 Bu lehçede "mart" ayını "totur ay" sözcüğü karşılar.
➡ Cer caşnadı, karuv aldı / Totur ayda, suvuk ayda.
➡ Yer parladı, güç aldı / Mart ayında, soğuk ayda.