Arama
Türkçe sevdalısı şair:Ali Şir Nevai
Türk dilinin en büyük savunucularından Ali Şir Nevai, yaşadığı dönemde şair ve yazarların rehberi olur. Hüseyin Baykara ile çocukluktan başlayan dostluğu, onun siyaset ile iç içe yaşam sürmesini sağlar. Farsçanın edebi dil olduğu bir dönemde, Türkçe eserler kaleme alır. Şiirleri ile kuşakları etkileyen şiir ırmağının büyük şairi 1501 tarihinde Herat'ta vefat eder.
🔸 Şiirlerini Türkçe-Farsça kaleme alan Nevai, "zü'l-lisâneyn" (iki dilli) unvanını alır.
🔸 Türk diline katkılarından dolayı Çağataycaya "Nevai dili" adı verilir.
🔸 Şair, kendini birçok alanda geliştirir ve divan şiirinde "millî unsurlar"ı kullanmasıyla ön plana çıkar.
Eserleri
🔸 Nevâî, çocukluk döneminden başlayıp hayatının sonuna kadar söylediği Türkçe şiirlerini bir araya getirerek yedi farklı divan meydana getirir.
🔸 Bunlardan Bedâyi'u'l-Bidâye, Hüseyin Baykara'nın isteği üzerine, Türkçe yazdığı en eski şiirlerini topladığı divanıdır. Nevâdirü'n-Nihâye, 1476-1486 yılları arasında kaleme aldığı şiirlerini ihtiva eden ikinci divanıdır.
🔸 Bir diğer önemli divanı, Garâibü's-Sıgar'dır.
Fotoğrafta Ali Şir Nevai divanından bir sayfa bulunuyor.
Ali Şir Nevai'nin hamsesindeki mesneviler
➡Hayret-ül-Ebrar
🔸 Nevai'nin birinci mesnevisi, Hayret-ül-Ebrar'dır. Felsefenin işlendiği bu eser, 7976 mısradan oluşur. Dünya hayatını kapsayan konuları işler.
➡Ferhat ile Şirin
🔸 Nevai mesnevisinde, "Ferhat ile Şirin"i mahalli unsurlarla işler.
➡Leyla ile Mecnun
🔸 Nevai üçüncü mesnevisini, engin sanat anlayışıyla işler.
Fotoğrafta Ali Şir Nevai divanından bir sayfa bulunuyor.
➡Seb'a-i Seyyare
🔸 Nevai, dördüncü mesnevisinde, şark dünyasında yaygın olan, Behram Gur efsanesini ele alır.
➡Seddî İskenderî
🔸 Beşinci mesnevisinde Büyük İskender ile ilgili efsanevî bir tarihi anlatmanın yanında, dönemin maddî - manevî problemlerini, devlet, şah, halkın yönetilmesi, adalet, hakikat gibi konularını işler.
Nevai'nin tezkiresi: Mecâlisü'n-Nefâ'is
🔸 Hüseyin Baykara adına, 1498 tarihinde Ali Şir Nevai tarafından Çağatay Türkçesi ile kaleme alınan Mecâlisü'n-Nefâ'is, şairlerin ve önemli isimlerin biyografilerinin yer aldığı eserdir.
🔸 Tezkirede ismi geçen şairlerin büyük bir çoğunluğu ile Nevai bizzat görüşür, görüşemediği isimler hakkında ise ya mektuplaşarak ya da tanıyan kimselere danışarak bilgi toplar.
🔸 Tezkirede dönemin şair, düşünür ve devlet adamları anlatılırken diğer taraftan toplumsal olaylara, çağın eğilimlerine, kültür ve sanat hayatına da ışık tutulur.