Arama
Yunus Emre Divanından alıntılar
Yunus Emre'nin ilahileri Anadolu ve Rumeli'nin en ücra noktalarına kadar ulaştı. Hafızalarda yüzyıllarca yaşadı, yaşamaya devam ediyor. Onun fikirlerini ve edebi kişiliğini ise Divan'ı ortaya koydu. Yunus'u daha iyi anlayabilmek için yaşadığı dönemi de iyi kavramak gerekir. Bizler Yunus'un Divanından onun gerçekten diyar diyar dolaştığını görebiliriz. Hayatıyla ilgili pek çok detayı öğrenebiliriz. Vefatı ve mezarı halen tartışılsa da biliyoruz ki Anadolu topraklarında, hayatı menkıbelerle dolu pek çok değerli isim yatmaktadır. Bize düşen feyz almak, hakettikleri değeri vermek, bıraktıkları mirası geleceğe aynı şekilde aktarmaktır.
'Işk etegin tutmak gerek 'âkıbet zevâl olmaya
'Işkdan bir elif okıyan kimseden su'âl olmaya
Sadeleştirilmiş;
"Aşk eteğin tutmak gerek akıbet zeval olmaya
Aşkdan okusan bir elif kimseden sual olmaya"
Akıbet: Son, bitim, sonuç.
Zeval: Zail olma, sona erme.
◾ Yunus'a göre ahlak, insani olmayan davranışları terk edip ilahi yaratılışa yönelmektir. Ahlaki olmayan davranışlar, Yunus'un sözlüğüne "yaramaz" kelimesiyle girer.
◾ "Yaramaz" davranışların "yarar" davranışlara dönüştürülmesi, insan-ı kamil olmanın esasıdır. İnsanı insan yapan öz yaratılışındaki aşk cevheridir. Ona göre aşk, var olmanın yegane sebebidir.
İnsân-ı kâmil şeriat, tarikat, hakikat ve mârifet itibariyle tam ve ergin olan kişidir. Kâmil insanın sözleri doğru, işleri iyi, ahlâkı güzeldir, mârifet sahibidir, yani eşyayı ve ondaki hikmetleri gereği gibi bilir.
"İy 'âşıkan iy 'âşıkan 'ışk mezhebi dîndür bana
Gördi gözüm dost yüzüni yas kamu dügündür bana"
Sadeleştirilmiş;
"Ey âşıklar ey âşıklar mezheb ü din aşkdır bana
Gördü gözüm dost yüzünü yas kamu düğündür bana"
Mezheb: Tutulan yol.
Kamu: Hep, bütün.
◾ Yunus Emre'nin şiirinde bahsettiği ve telkin ettiği her şey, Kur'an ve hadis kaynaklıdır.
◾ İslâmî anlayışı şiire; açık bir Türkçeyle yerleştirmiştir. Bu sebeple dinimizi ve dilimizi yaşatmak konusunda önemli bir yeri vardır.
"Bir kez yüzün gören senün 'ömrince hîç unutmaya
Tesbîhi sensin dilinde ayruk nesne eyitmeye"
Sadeleştirilmiş;
"Bir kez yüzün gören kişi ömrünce hiç unutmaya
Tesbihi sensin dilinde artık nesne eyitmeye"
◾ Şiirleriyle sadece Türkçenin gelişimine önemli katkıda bulunmakla kalmayıp evrensel insani değerler üzerine inşa edilmiş felsefesiyle din, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin insanoğlunun barış ve ortak değerler etrafında, birlikte yaşamasını amaçlayan öğütler verdi.
◾ Birçok özelliğiyle Mevlana'ya benzeyen büyük Türk düşünürü, İslam'ın sabır, kanaat, hoşgörü, cömertlik, iyilik, fazilet değerlerini benimsedi.
"Sensüz yola girürisem çârem yok adım atmaga
Gevdemde kuvvetüm sensin başum götürüp gitmege"
Sadeleştirilmiş;
"Sensiz yola girer isem, çarem yok adım atmaya,
Gövdemde kuvvetim sensin, başım götürüp gitmeye."
◾ Büyük Türk düşünürü, tasavvuf ve halk şairi Yunus Emre, İslam'ın sabır, kanaat, hoşgörü, cömertlik, iyilik, fazilet değerlerini benimsedi. Yüzyıllardır telkinleri ve öğütleriyle insanlığa yol gösterdi.
◾ Anadolu Selçuklu Devleti'nin son seneleri ile Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarına denk düşen önemli bir dönemde yaşadı.
"Anma mısın sen şol güni cümle 'âlem hayrân ola
N'idesini bilimeye bî-hod u ser-gerdân ola"
Sadeleştirilmiş;
"Anma mısın sen şu günü cümle âlem hayran ola
Nidesini bilemeyip bi-hod u ser-gerdan ola"
Bi-hod: Kendinden geçmiş.
Ser-gerdan: Başı dönmüş, sersem.
◾ Hak aşığı anlamındaki Emre kelimesini kullanarak şiirler kaleme aldı. Aşık Yunus, Koca Yunus, Derviş Yunus ve Miskin Yunus mahlaslarını da kullandı.