Arama
Yusuf Has Hacip'in Kutadgu Bilig eserinden öğütler
Edebiyatımızın ilk siyasetnamesi olan Kutadgu Bilig, hükümdar ve idarecilere verdiği öğütler itibarıyla bir nasihatname, ülkenin yönetimi ile ilgili tespitleri açısından bir siyasetname kitabıdır. Mutlu olma bilgisi anlamına gelen Kutadgu Bilig'i yazan Yusuf Has Hacip, eserin yazılış nedeni şöyle açıklar: "Ben, okuyanın elinden tutup kutlu kılması için, kitabın adını Kutadgu Bilig koydum. Okuyucunun eliyle iki dünyada da kutluluğa, saadete ermesi için söz söyledim ve kitap yazdım. Eğer insan, iki dünyayı da kut tutarsa saadete ermiş demektir, bu sözüm tamamen doğrudur, buna inan." Sizler için Kutadgu Bilig'den öğütleri derledik.
İşte bak, ben de doğruluk ve kanunum; kanunun vasıfları bunlardır, dikkat et. Bak bu üzerinde oturduğum tahtın üç ayağı vardır, üç ayak üzerinde olan hiçbir şey bir tarafa meyletmez; her üçü düz durdukça, taht sallanmaz. Eğer üç ayaktan biri yana yatarsa, diğer ikisi de kayar ve üzerinde oturan yuvarlanır. Üç ayaklı olan her şey doğru ve düz durur; eğer dört ayak olursa, biri eğri olabilir. Düz olan bir şeyin her tarafı iyidir; her iyinin, dikkat edersen, tavır ve hareketi düzgündür. Hangi şey yana yatarsa, eğri olur; her eğrilikte bir kötülüğün tohumu vardır. Düz olan yana yatarsa duramaz, düşer; hangi şey doğru ise, düşmez, yerinde durur.
Güneşe bak, küçülmez, bütünlüğünü muhafaza eder; parlaklığı hep aynı şekilde kuvvetlidir ve güneş doğar, bu dünya güneş sayesinde aydınlanır; aydınlığını ise bütün halka eriştirir, kendinden hiç bir şey eksilmez ve doğduğunda yere sıcaklık gelir; binlerce rengârenk çiçekler açılır, güneşin burcu ise sâbittir. Güneşin burcu 'arslan'dır ve yerinden kımıldamaz.
Halkın bütün uygunsuzluklarını beyler düzeltir; bey uygunsuzluk ederse, onu kim yola getirir. İnsan, temiz olmayan şeyleri su ile yıkayıp, temizler; eğer su kirlenirse, o ne ile ve nasıl temizlenir. İnsan hastalanırsa, tabip bunun ilacını verir; eğer tabip hastalanırsa, onu kim tedavi eder. Beyler, hareketlerini doğru ve temiz tutmalıdırlar, halk yolunu ve gidişini beyin yoluna uydurur. Beyler, örf ve kanuna nasıl riayet ederlerse, halk da aynı şekilde örf ve kanuna itaat eder.
