Arama
Avrupa'ya gönderilen Müslüman kız öğrencilerini tartışan Sebilürreşad ve Kadınlar Dünyası
Kız öğrencileri, Avrupa'ya öğrenim görmek amacıyla Osmanlı döneminde gönderilmeye başlandı. Yabancı bir ülkeye özellikle Müslüman kız çocuklarının gönderilmesi derin tartışmaları da beraberinde getirdi. Sosyal alandaki bu hareketlilik Mehmet Akif'in Safahat'ında, Sebilürreşad dergisinde bu duruma karşı çıkılırken Kadınlar Dergisi de sessiz kalmayıp kız çocuklarının yurt dışında okumasını desteklemişlerdi. İşte, kız çocuklarının Avrupa'da okumasıyla ilgili dergi cephesindeki tartışmalar…
Bunu Moskof da yapar, şimdi rızâ gösterelim;
Başka bir ma'rifetin varsa haber ver görelim!
Al okut, Avrupa tahsîli desinler, gönder;
Servetinden bölerek nâ-mütenâhî para ver;
Sonra bir bak ki: Meğer karga imiş beslediğin!
Hem de nasıl karga? Değil öyle senin bellediğin!
...
Kızımın iffeti batmakta rezilin gözüne…
Acırım tükrüğe billâhi, tükürsem yüzüne!
Demiş olsaydı eğer: "Kızlara mektep lâzım…
Şu kadar vermelisin" Kahrolayım kaçmazdım.
Kadın hakları konusundaki radikal söylemiyle tanınan Osmanlı Müdafa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti ve cemiyetin yayın organı Kadınlar Dünyası; kadınların iş hayatına katılmalarından, kılık kıyafetin düzenlenmesine kadar o dönemde tabu olarak görülen birçok konuları sayfalarına taşımaktaydı.
Özellikle kadınların eğitimi konusunu gündeminden düşürmeyen dergi; kız okullar, kadınlara yükseköğrenim hakkından sonra nihayet Avrupa'da eğitim konusunu da tartışmaya açmıştı. Müslüman Osmanlı kadınının muallimelik dışında memuriyet hayatında ilk örneklerinin henüz görülmeye başlandığı ve İnas Darülfünunu'nun resmen hayata geçmediği bir dönemde, Kadınlar Dünyası'nın sayfaları Avrupa'da eğitim konusunda karşıt görüşlerin tartışmasına sahne olmuştu.
Osmanlı kızlarının Avrupa'ya gönderilmeleri konusundaki farklı görüşleri Kadınlar Dünyası'ndan izlemek mümkündür. Kadınlar Dünyası'nda kızların gönderilmesi gereğini savunanlar görüşlerini dini ve milli argümanlara dayandırmaktaydı:
"Hazreti Peygamber Efendimiz (sav) 'İlim velev Çin'de olsa dahi olsa gidip alınız.' fermanında bulunmuştur. Ve yine ilmin taleb ve tahsili kadın ve erkek her bir mümin üzerine farzdır." buyurulmuş. Bugün ilim ve fennin Çin'de değil, Avrupa'da olduğunu herkes bilir."