Arama
Hat sanatına konu edilen besmele örnekleri
İslam sanatının kalbi olan hat, yazı olmanın çok ötesinde kendine has çizgisiyle her zaman önemli bir konumda yer aldı. İslam yazılarının zarafet ve güzellik ile buluşması, hat sanatı ile gerçekleşti. Arap harfleri, hattatın elinde büyük bir imkân ve güce dönüştü. Buna müteakip, İslam'da "Besmele-i Şerif" lafzının güzel yazımına da ayrı bir önem verildi. "Kim besmeleyi güzelleştirerek yazarsa Allah onu af ve mağrifet eyler" sözünü benimseyerek yola çıkan hattatlar, bin 400 yıldır bu heyecanla, birbirinden güzel Besmele-i Şerif yazdılar. İşte hat sanatına konu edilen besmele örnekleri…
Ebru, ayrı bir sanat dalı niteliği kazanmıştır. Özel boyaları ve yapım teknikleri ile kâğıt yüzeylere çeşitli renk ve desenleri işlemek sanatıdır. Bazen de yazmalarda süsleme unsuru olarak kullanılır.
Dijital Yazılar ile Besmele Örnekleri
Bilgisayar ortamında elde edilen Besmele'lerin önemli bir kısmı mevcut hat örneklerinin görüntü işleyici programlarla oluşturulmaktadır. Bu türden örneklerde da çok sülüs hatlı örnekler kullanılmıştır. Dijital ortamda elde edilmiş Besmele örneklerin bir kısmı ekran koruyucu ve masaüstü arka planı olarak kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Bazı Besmele'lerde de kabartma-oyma, gubarî, filografi teknikleri kullanılmıştır. Örneklerde sedef kakma veya resim içi hat/resim hat birlikteliği gibi özel teknikler de görülmektedir. Ebru sanatı da hat sanatı ile birlikte yer alabilmektedir.[1]
[1] Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi Volume 7, Number 1/1(2017) Cilt 7, Sayı 1/1 (2017). Hat Sanatında Besmele II: Hattın Dizilimi ve Hatta Kullanılan Teknikler
Neml Sûresi 89. Ayet
Aşağıdaki örnekteki gibi pek çok Besmele hattı Hz. Süleyman, Hz. Belkıs ve Hüdhüd'ün anlatıldığı Neml Sûresi'ndeki kıssaya atıfta bulunmaktadır.
Besmele'nin özü olan bismillah lafzı Hud Sûresi kırk birinci ayette de yer almaktadır: "[(…) 'Onun yüzüp gitmesi de durması da Allah'ın adıyladır. Şüphesiz Rabbim çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.' (…)]" (Hûd 41)
Besmele ile birlikte kullanılan ifadelerden birisi de "E'ûzu/Sığınırım" ibaresidir. Bu ifade Nahl Sûresi 89. ayette "Kur'an okuyacağın zaman, kovulmuş Şeytan'dan Allah'a sığın." biçiminde yer almaktadır. Bu ifade bir hadiste ise "e'uzubillahis-semi'il-alimi mineş-şeytan-irracim" (Tirmizî, Fedâilü`l-Kur`ân 22) olarak yer almakta ve Haşr Sûresi'nin son üç ayetinden önce okunması tavsiye edilmektedir.