Arama
Hat sanatına konu edilen besmele örnekleri
İslam sanatının kalbi olan hat, yazı olmanın çok ötesinde kendine has çizgisiyle her zaman önemli bir konumda yer aldı. İslam yazılarının zarafet ve güzellik ile buluşması, hat sanatı ile gerçekleşti. Arap harfleri, hattatın elinde büyük bir imkân ve güce dönüştü. Buna müteakip, İslam'da "Besmele-i Şerif" lafzının güzel yazımına da ayrı bir önem verildi. "Kim besmeleyi güzelleştirerek yazarsa Allah onu af ve mağrifet eyler" sözünü benimseyerek yola çıkan hattatlar, bin 400 yıldır bu heyecanla, birbirinden güzel Besmele-i Şerif yazdılar. İşte hat sanatına konu edilen besmele örnekleri…
Besmele'nin özü olan bismillah lafzı Hud Sûresi kırk birinci ayette de yer almaktadır: "[(…) 'Onun yüzüp gitmesi de durması da Allah'ın adıyladır. Şüphesiz Rabbim çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.' (…)]" (Hûd 41)
Besmele ile birlikte kullanılan ifadelerden birisi de "E'ûzu/Sığınırım" ibaresidir. Bu ifade Nahl Sûresi 89. ayette "Kur'an okuyacağın zaman, kovulmuş Şeytan'dan Allah'a sığın." biçiminde yer almaktadır. Bu ifade bir hadiste ise "e'uzubillahis-semi'il-alimi mineş-şeytan-irracim" (Tirmizî, Fedâilü`l-Kur`ân 22) olarak yer almakta ve Haşr Sûresi'nin son üç ayetinden önce okunması tavsiye edilmektedir.
Besmele formuna benzetilerek "Bismirebbikellezihalek / Yaratan Rabbinin ismi ile…" lafzı yazılmış. "İkra' / Oku!" kısmı ise üstte ortada. En üst satırda "E'ûzu…" ifadesi orta sırada ise Besmele yer almakta.
Anahtar Motifli
"Bismillahirrahmanirrahim miftahi kullu kitabin/Besmele her kitabın anahtarıdır." hadisi, Hâkim el Nişâburî'nin El-Mustedrak alâ el-Sahîheyn adlı hadis külliyatında yer almaktadır. Besmele motiflerinde sıklıkla rastlanan motiflerden biri de gerek bu hadisten gerekse anahtar nesnesinin özgürlüğü, başlangıcı simgelemesinden ötürü "anahtar" olmuştur.