Arama
İstanbul tarihinde iz bırakmış 10 motif
Sekiz köşeli yıldızın sekiz cenneti simgelediğini biliyor muydunuz? Ya da mühr-i süleyman motifini Barbaros Hayrettin Paşa'nın gemilerinde bayrak olarak kullandığını. İşte İstanbul tarihinde iz bırakmış 10 motifi sizler için derledik.
Türk sanat anlayışının, Batı sanatında olduğu gibi, Orta Asya'dan itibaren inanca hizmet ettiği kesindir. Birçok dini olgu, motifler ve stilize edilen hayatın kendisi ile sembolleştirildi. Orta Asya mitolojisinde cenneti temsil eden sekiz köşeli yıldız da sembol anlayışında kullanılan bir yaklaşımdır. Minyatür kitaplarında cennet, yedi cehenneme karşı sekiz cennet olduğu inancı ile resmedilmiştir. Türk ve Osmanlı bahçe peyzajında kullanılan dört ve dördün iki katı olan sekizin kullanımı da cennet bahçelerine bir göndermedir.
Mimari eserlerde Karahanlılar zamanına kullanılmaya başlanan sekiz köşeli yıldız motifleri, Selçuklularda da devam etmiş ve günümüze kadar gelmiştir. Motifler tek olarak ya da geçmeler arasından sıralı bir şekilde kullanılmış veya yan yana, üst üste gelecek şekilde yerleştirilmiştir.
Sekiz köşeli yıldız, Selçukluların temel sanatsal motiflerindendir. İslam dünyasında sekiz cennetin yanı sıra sekiz ilkeyi anlatan bir sembol olarak kullanılmıştır. Bu ilkeler, sabır, şükür, sadakat, merhamet, doğruluk, sır tutmak, acizliği bilmek ve cömertliktir.
Topkapı Sarayı son avlusunda bulunan lale bahçesinin sınırlayan mermer parapetlerde sekiz kollu yıldız motifi kullanılmıştır. Az örneği bulunan bu motifin bir diğer görüldüğü mekân da Sirkeci'deki Büyük Postahane binasıdır. Bunun yanı sıra Mecidiye Köşkü'nde mermer korkuluklarda da görülür.
Denge unsuru olan üçgen; kare, daire, dikdörtgen gibi temel geometrik kavramlardandır. Üçgen üzerine çeşitli inançlar yüklenmekle beraber, en çok kullanılan ve bilinen şekli, iç içe geçmiş iki üçgenin oluşturduğu, altı uçlu yıldız şeklindeki halidir. İnsanı, aklı ve gerçekliği temsil eden üç uç noktanın karşıtında yer alan diğer üç nokta da, Tanrı yaklaşımı, din ve anlamı temsil ederek dengeyi sağlar. Bu altı uçlu yıldızın, gerçeklik ile inanç ekseninin evrendeki birlikteliğini simgelediğine inanılır.