Arama
Osmanlı’dan günümüze 15 minyatür sanatçısı
Minyatür sanatı, Osmanlı saray kültürünü yansıtan, el yazmalarını süsleyen, genelde padişah ve diğer yüksek mertebeli kişilere sunulan bir sanattı. Bu sanatın Osmanlı himayesinde gelişip "özgün Osmanlı minyatürü" haline gelmesi II. Mehmet'ten I. Süleyman'a kadar olan dönemde gerçekleşti. 18'inci yüzyıla kadar da minyatür sanatı, sarayda önemli bir yer teşkil etti. Osmanlı'dan günümüze, Matrakçı Nasuh'tan Levni'ye minyatür sanatını icra eden 15 sanatçıyı sizlerle buluşturuyoruz.
13'üncü yüzyılda yaşamış minyatür sanatçılarındandır. Fatih Sultan Mehmet tarafından İtalya'ya gönderildi. Doğal olarak, İtalyan ve Rönesans resim sanatının etkisinde kaldı.
Bu minyatüründe, Fatih Sultan Mehmet'i tasvir etmiştir. Fatih'i gül koklarken betimlemiştir. Gül, Hz. Muhammed'i ve dolayısıyla İslam'ı simgelemektedir. Fatih'i azametli bir şekilde tasvir etmiştir. Bellini'nin Fatih portresi ile benzerliği dikkat çekicidir.
16'ıncı yüzyıl sonrası Osmanlı Sarayı'nın başnakkaşıdır. Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı romanındaki başnakkaştır. Tabii ki romandaki olayların bir kısmı kurgusaldır. Osmanlı minyatürlerinde en küçük detaylara dikkat çeker.
Hayali sahneler yerine tarihsel gerçeklere odaklanır. Bu minyatürü, mimarlar loncasını anlatıyor. Osmanlı'da mimarlar resim üzerinde değil de maketler üzerinde çalışırdı. Bir cami maketi üzerinde çalışan mimarların el, kol hareketleriyle duygularını yansıtmaya çalışmış.
Seyyid Lokman, saraya 26-27 yıl hizmet etmiştir. Eserlerinden en önemlileri şunlardır:
Surname-i Humayun: III. Murat'ın oğlu Şehzade Mehmet'in sünnetini anlatır.
Hünername: Kanuni dönemine ait olayları anlatır. Nakkaş Osman'la birlikte çalışmıştır.
Şehinşahname: III. Murat dönemine ait olayları anlatır.
Arşivlere göre, yaklaşık 126 kişiden oluşan bir ekibi vardır. Nakkaş Osman'la da birlikte çalışmıştır. Bu minyatürde Şehzade Mustafa'nın cesedinin otağ önünde bir çadırda teşhiri çizilmiş. Şehzadenin ayakucunda imrahoru ve alemdarının başları gövdelerinden ayrılmış cesetleri görülüyor. Kanuni otağında oturuyor. Cellatlar da karşısında duruyorlar.
16'ıncı yüzyıl sonları, 17'nci yüzyıl başlarında eserler vermiştir. Osmanlı minyatürüne yön veren nakkaşlardandır. Onun üslubunda başlar büyüktür. Gövdeler kimi zaman deforme edilmiştir.
Bu şekliyle figürlerine mizah katan Nakşi, perspektif kurallarını dikkate alarak çizdiği, gözü derinliklere çeken kapı, pencere, kemer, kale, kent tasvirleri yapmıştır. Bu minyatüründe, Sultan II. Osman, Vezir Ahmet Paşa ve Nakkaş Nakşi'nin meclisi tasvir edilmiş.
II. Mustafa ve III. Ahmet döneminde başnakkaşlık yaptı. Asıl adı Abdülcelil Çelebi'dir. Levni lakabı Farsça renk ve boya anlamına gelen "levn" kelimesinden gelmekte olup renklerle uğraşan anlamına gelir.
Resimlerinde perspektife ve resmettiği insanların kişilik özelliklerini yansıtmaya verdiği önem, resimdeki renk ve kompozisyon uyumu, Osmanlı minyatürü için oldukça önemli bir yeniliktir. Minyatüründe konuları yaşanan ve zevk duyulan âleme çevirmiştir.
Bu minyatüründe 17. yüzyıl Osmanlı kadın idealini çizmiştir. Öylesine gerçek gibidir ki kadının kıyafetinin zarifçe hareket ettiğini görebilirsiniz.