Arama
17 Ağustos depreminin ardındaki mimari ihmaller
Anadolu, tarihi boyunca binlerce can kaybına yol açan pek çok depremle karşı karşıya kaldı. Şüphesiz bu depremlerin en yıkıcı ve etkili olanlarından biri de 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi oldu. Odak noktasında ise Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer alan şehirler vardı. Peki, 17 Ağustos depreminin yıkıcılığını artıran mimari ihmaller nelerdi?
🔹 Dünya tarihinde sanayi ve teknolojiye dair yeni gelişmeler ve keşifler doğal afetlere karşı en etkili çözümlerin bulunmasını sağladı. Özellikle deprem gibi felaketler için mimari olarak yeni malzemeler üretildi.
🔹 Dünyanın deprem haritası çıkarılarak sismik araştırmalar yapıldı ve deprem, önemli bir bilim alanı olarak derin çalışmaların odak noktası oldu.
🔹 Türkiye'de de derinleşen araştırmalar, önemli fay hatlarını içerisinde barındıran ülkemiz için yeni öneriler ve çıkarımlar ortaya oluşturdu. Bunlardan ilki, fay hatları üzerindeki şehirleşme faaliyetlerinin daha risksiz bölgelere kaydırılması yönündeydi.
Fay hattı nedir?
Farklı kıtaların birbirine sürtünmesi sonucu oluşan yapıya fay denir. Bu sürtünmenin
sonucunda depremler oluşur.
🔹 Ayrıca fay hattında yer alan şehirler deprem riski olarak en fazla sorumluluğun yüklendiği bölgelerdi. Bu bölgelerdeki imar faaliyetlerinin diğer bölgelere oranla daha dikkatli gerçekleştirilmesi ve daha hassas olunması bu yöndeki en kayda değer maddeydi.
🔹 Ülkemizde pek çok şehir jeolojik fay hattı gerçeği göz ardı edilerek riskli bölgelerde kuruldu. Türkiye ne yazık ki bunun en hazin sonucuyla 17 Ağustos 1999'da Gölcük merkezli depremde karşılaştı.
🔹 Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerine kurulan ve bu çevrede genişleyen İzmit, Adapazarı, Yalova, Düzce, Bolu gibi şehirler depremde meydana gelen yıkıcı etkiden en fazla hasar gören şehirler oldular.
🔹 Şehrin yanlış yerleşimi 17 Ağustos'ta meydana gelen yıkıcı depremin arkasındaki önemli ihmallerden sadece birisiydi. Bölgeye zemin özeliklerinin dikkate alınmaksızın yeni projelerin aynen uygulanması yıkıcı etkiyi oldukça artırdı.
🔹 Bunun yanı sıra maliyetten kâr sağlar düşüncesi ile aslında insan hayatının ucuzlaması sonucunu doğuran bir yönteme başvurulması da depremde hayatını kaybeden insan sayısının fazla olmasına sebep oldu.
🔹 Depremin ardından yapılan araştırmalar gösterdi ki inşaat mühendisliği anlamında da depremde yerle bir olan yapılarda büyük eksiklikler mevcuttu.
🔹 Yoğun bir yük altında fazla ağırlığa maruz kalan binaların zemin katları, taşıyıcı sistemdeki zayıflıklar sebebiyle depremin etkisine dayanamayarak yıkıldı. Bunun bir sonucu olarak yapıların üst katları pasta dilimini andırır bir surette katmanlar oluşturdu.