Arama
Düzce depremi büyük İstanbul depremi için erken uyarı mı?
Türkiye, çarşamba sabahına Düzce'de yaşanan 5.9 büyüklüğündeki sarsıntı ile uyandı; ardından 138 artçı meydana geldi. 80 yaralımızın olduğu doğal afette çoğu ev ve iş yeri hasar gördü. Deprem gerçeği ile bir kez daha yüzleşti, ülkemiz... Yaşanan bu elim olay, akıllara o soruyu getirdi: "Büyük İstanbul depremi için erken uyarı mı?" Acil Durum ve Afet Yönetimi Uzmanı Ogün Şimşek, Fikriyat.com için Düzce'de yaşanan sarsıntıyı değerlendirdi.
Neden böyle bir deprem İstanbul ve Ankara gibi pek çok ilde hissedildi?
🔸 Deprem dalgaları, stres dalgaları gibi yayılır. Yumuşak zemine geldiği zaman deprem dalgalarının araları açılmaya başlar. Aralar açılmaya başladığı zaman şiddet fazlalaşır. Alüvyon yüzeylerde bu mesafe arttığı için de uzaklarda daha şiddetli hissedilir.
🔸 Konuyla ilgili dünyadan bir örnek veren Afet Yönetimi Uzmanı Ogün Şimşek, "Amerika San Francisco'da olan bir deprem 750-800 kilometre uzaklıktaki New Mexico şehrini yıkmıştır. Bu bir tarihi depremdir. San Francisco'da fazla bir yıkım olmamıştır ama deprem dalgaları öyle büyümüştür ki Meksika'da bir şehri yıkmıştır." ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz yıl, Türkiye'de 25 bin deprem kayda geçti. 2020 yılında da istatistiklere göre 28 bin deprem meydan geldi. Buradan da anlaşılacağı üzere ülkemiz bir deprem ülkesi ve biz de buna her an hazırlıklı olmalıyız. Ülkemiz, 2009'da kurulan AFAD ile beraber her türlü afete karşı hazır bir donanıma sahip hale gelmiştir. AFAD'ın çalışmalarıyla müdahale yöntemleri dünya standartları üzerine çıktı.
Deprem anında ve deprem sonrasında ne yapmalıyız?
🔸 Öncelikle binamızın depreme dayanıklı olduğundan emin olmalıyız. Eşyaları mümkün olduğunca devrilmeyecek şekilde sabitlemeliyiz. Özellikle led televizyonların devrilmesiyle yüksek ısıyla beraber kilim, perde gibi tutuşabilen eşyalar ikincil yangınları oluşturmaktadır.
🔸 Mutfakta ağır eşyaları daha alt katlara, hafif eşyaları daha üst katlara yerleştirmeliyiz. Kapakları mümkün olduğu kadar depremde açılmayacak şekle getirmeliyiz.
🔸 Keza buzdolabına, çamaşır makinesine, elektrikli ev aletlerine ve çok dikkat etmemiz lazım. Kısacası evdeki eşyaları sabitlemek ve bununla ilgili önlemler almak gerekir.
Deprem öncesi alınacak önlemler
➡ Yerleşim bölgeleri titizlikle belirlenmelidir.
➡ Kaygan ve ovalık bölgeler iskana açılmamalıdır.
➡ Konutlar gevşek toprağa sahip meyilli arazilere yapılmamalıdır.
➡ Yapılar deprem etkilerine karşı dayanıklı inşa edilmelidir.
➡ İmar planında konuta ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalıdır.
➡ Dik yarların yakınına, dik boğaz ve vadilerin içine bina yapılmamalıdır.
➡ Çok kar yağan ve çığ gelen yamaçlarda bina yapılmamalıdır.
➡ Mevcut binaların dayanıklılıkları artırılmalıdır.
➡ Konutlara deprem sigortası yaptırılmalıdır.
Deprem sonrası yapılması gerekenler
🔸 Elektrik eğer ana merkezden kesilmiyorsa elektriği ve doğalgaz bağlantısını kapatmamız, ikinci bir afeti engeller. Evde veya iş yerindeysek balkonlardan, merdivenlerden uzak durmak gerekli.
🔸 Kapalı bir yerdeysek yaşam üçgeni oluşturmalıdır. Deprem olduktan sonra enkaz altında kalsak da kalmasak da ailemiz ile nerede buluşacağımızı önceden konuşup belirlememiz gerekir.
🔸 Mutlaka bir deprem çantası hazırlamak gerektiğini söyleyen Ogün Şimşek, "Bu deprem çantası 6 ayda bir değiştirilmeli. Kışlık ve yazlık olarak yenilenmeli. Kışın özellikle geceleri hava sıcaklığı gündüz olduğundan katbekat daha düşüktür. Bu durum bilhassa göz önünde bulundurulmalıdır. Önemli olan bir diğer husus ise cep telefonlarının şarjlarının dolu olması. Gündüz ya da gece telefonların şarjları ne durumda bakılmalıdır." uyarılarında bulundu.
Deprem toplanma yerleri
🔸 Acil toplanma yerleri ile ilgili Şimşek şunları söyledi:
"AFAD'ın artık Türkiye'de herhangi bir depremde köylere ve mezralara dahi ulaşma süresi yaklaşık 18 dakikaya düşmüş durumda. Bileceğiz ki en kısa sürede bize yardım gelecek. Dolayısıyla önce sakinliğimizi korumamız lazım. Burada ebeveynlere daha fazla iş düşüyor. Çocuklara mutlaka bu gerçeği doğru bir şekilde anlatmamız lazım. Ve bu doğru anlattığımız şeyleri de tatbikatlarla desteklememiz lazım."
❗ Afad'ın veya devletin yaptığı tatbikatlar da gönüllü olmak bizi depremde birçok tehlikeden koruyacak ve başka insanları olası bir enkaz durumunda yardım etmemizi sağlayacaktır.