Arama
Kuduz tedavisi var mı? Kuduz hastalığı nasıl bulaşır?
Ülkemizde son günlerde gerçekleşen kuduz vakaları, insanların kuduz hastalığını araştırmaya sevk etti. Hayvanlardan bulaşan bir hastalık olarak bilinen kuduz, önlem alınmadığı takdirde ölümle sonuçlanabiliyor. Kuduz belirtileri kısa sürede kendisini gösterirken milyonlar kuduz hastalığı, kuduz vakaları, kuduz tedavisi, kuduz belirtileri gibi soruların yanıtlarını arıyor. Sizler için "kuduz" hastalığını konunun uzmanı Prof. Dr. İlyas Dökmetaş'a sorduk.
🔸 Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
Öncelikle ısırılan bölgedeki organda, bacakta, elde, kolda felç olur. Sonra el ve kol gibi diğer organlarımızda da felçler olur. Bundan sonrada hastanın yaşama ihtimali 3 - 5 gündür. Yani virüsün alındığı bir başlangıç dönemi var. Hiçbir belirti yok. Ondan sonra o virüsün beyne doğru gittiği dönemde yavaş yavaş sinir yoluyla omuriliğe geçiş dönemi var. O dönemde halsizlik, yorgunluk, ısırılan yerde kaşıntı bulguları var. Üçüncü dönemde, o kasılmaların olduğu dönemler var. Rüzgârdan korkmanın, ışıktan korkmanın, tükürük sekresyonunun arttığı dönem var.
Bekir Salih Yaman: Herhangi bir yaralanma durumunda enfeksiyon olasılığını azaltmak için bir insan ne yapabilir?
🔸 Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
Yapacağı ilk iş, ısırılan bölgenin sabunlu su ile yıkanması, bol sabunlu su ile.
Mümkünse tazyikli su ile. Ama bunu yaparken de ellerinde çatlaklar, yaralar varsa eldiven giysin. Gerekirse gözlük taksın.
Çünkü o yıkma yerindeki salyalar gözünüze gelirse oradan gelip vücuda bulaşabilir. Yani kendinizi koruyarak hastaneye geldiğinizde de bizim yaptığımız ilk işlem bol tazyikli su ile o bölgeyi yıkamak.
Sabun ve tazyikli su, virüsü o bölgeden % 80-90 oranında uzaklaştırıyor ve hastalığın oluşmasını engelliyor. Bu rakam çok büyük bir oran.
Tentürdiyot veya alkol varsa o bölge silinebilir, onun da faydası vardır.
🔸 Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
Bireyin yani ısırılan kişinin vücut direncinin özelliklerine göre - yani vücut direnci düşükse immün sistemi baskılanmışsa, kanserli hastaysa, AIDS'li hastaysa, şeker hastalığı varsa, böbrek hastalıkları varsa - buna benzer şeyler varsa bunlarda daha hızlı bir şekilde hastalık gelişebiliyor. Baş- boyun bölgesinde ısırıklar varsa yani beyne yakın olan bölgelerde, birden çok parçalı ısırıklıklar varsa risk yüksek.
Bu aşamada bize geldiğinde sadece aşı yapıyoruz, o ısırılan bölgenin özelliğine göre aşıyla immunoglobulin yapıyoruz. Çok az bir hastada ise köpek veya kedi aşılı ise çok derin bir yaralanma yoksa hiçbir şey yapmayıp hayvanın ölüp ölmeyeceğini gözlemliyoruz.
Kuduz olan hayvanlar 10 gün içerisinde ölürler. Son 10 gün içerisinde tükürük salyanlarında kuduz virüsü vardır. Isırmayla o salyadaki virüs vücuda geçer. Hayvan 10 gün içerisinde ölmezse zaten hayvan kuduz değildir.
Ama ısıran hayvan kaçmışsa, kaçarken ölmüşse veya ısıran hayvanın aşı durumu bilinmiyorsa o zaman ya sadece aşı, ya da aşıyla *immünoglobulin yaparız.
*Bağışıklık sisteminin bir parçası olan ve vücuttaki yabancı maddeler ile savaşan Y şekilli proteinlere antikor ya da tıbbî adı ile "immünoglobulin" denir.
🔸 Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
Sadece bunlar yetmiyor, bu tür ısırıklardan sonra tetanoz da oluşma riski var.O yüzden kişilere tetanoz aşısını da sorgular, gerekli durumlarda yaparız. İlave olarak da eklem bölgelerinde, elde, parmaklarda veya boyun bölgesinde, yüz bölgesinde derin yaralar (kedi ısırıkları da tırmalamaları da derin yaralamalar şeklindedir) varsa o zaman kemik iltihapları da görülebilir yani kuduz ve tetanozun haricinde kemikler ve yumuşak dokuda da iltihap görülebilir.
Bunun için de o dönemde antibiyotik verilir. Yoksa kuduzda antibiyotik vermiyoruz. Çünkü etken bir virüs. Antibiyotiğin bunda bir faydası yoktur. Ama ısırıkla birlikte ısıran, insan olsun hayvan olsun onun ağız florasında bulunan mikroorganizmalar, mikroplar, ısırılan kişinin vücuduna girebilir. O zaman antibiyotik de verebiliriz.
Bekir Salih Yaman: Kuduz hastalığı önlenebilir mi?
🔸 Prof. Dr. İlyas Dökmetaş:
Kuduz hastalığı dünyada bazı ülkelerde hiç yok. Mesela ada ülkelerinde; İngiltere ve Avustralya'da hiç yok. Kuduz hastalığı vahşi hayvanlardan insanlara bulaşıyor. Yani dağdaki tilki, çakal, kurt, ayı, domuz ve benzeri hayvanlar kuduz virüsünü taşıyabiliyor. Onlara saldıran köpekler veya kurtların köpeklere saldırması sonucu evcil hayvanlara bulaşıyor. Köpeklerden kedilere geçebiliyor hatta koyun, keçi, at, inek, sığır ve benzeri hayvanlara da geçebiliyor. Bunların yaralanması sonucu da kuduz görülebiliyor. Bir hastalığın tamamen önlenmesi için o hastalığın etkeni olan virüsün o ülkeden tamamen uzaklaştırılması lazım.