Arama
Arap koalisyonunun Yemen stratejisi 'aç bırakmak'
Yemen hakkında raporlar yayımlayan uluslararası uzman ve araştırmacılar, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun, Husilere karşı yürütülen savaşta "aç bırakma" stratejisi uyguladığını belirtiyor.
BM Dünya Gıda Programı Sözcüsü Herve Verhoosel de 16 Ekim'de yaptığı açıklamada, Yemen'de milyonlarca insanın dünyanın en kötü kriziyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu. Verhoosel, ülkede 18 milyon kişinin günlük yiyeceğini nereden elde edeceğini bilemediğini ve bunlardan 8 milyondan fazla kişinin ise tam bir açlık uçurumunun kenarında olduğunu söyledi. Kısa bir süre sonra 3,5 milyon kişinin gıda bulamama sıkıntısına düşme ihtimalinin olduğuna dikkati çeken Verhoosel, 12 milyon kadar bir nüfusun açlık tehlikesi içinde olduğunu belirtti.
BM Yemen Koordinatörü Lise Grande de benzer bir açıklamada bulunarak, "Bu ülkede açlık 13 milyon insanı tehdit ediyor. Bu durum bu yüzyılda dünyada en kötü açlık durumuna dönüşebilir." uyarısı yaptı. UNICEF Sözcüsü Christophe Boulierac ise Yemen'de 400 bin çocuğun kötü beslenme şekillerinin en kötüsüne maruz kaldığını söyledi.
Associated Press (AP) haber ajansının 25 Eylül'de yayımladığı raporda, ülkedeki gıda krizinin çocuk ölümlerinde etkili olduğu belirtilirken, Hacce vilayetine bağlı Hayran el-Mahrak kasabasında yaşayan ailelerin çoğunluğunun ağaç yaprakları yiyerek hayatta kalmaya çalıştıkları vurgulanmıştı.
"Açlık Tehlikesine Karşı Erken Uyarı Sistemleri Ağı" adlı Amerikan kuruluşunun raporlarına göre de ülkenin güneydoğusundaki Lahic kenti gıda güvenliğinden en çok mahrum olan bölgeler arasında yer alıyor. Lahic kentinin dördüncü dereceden açlık sınırında olduğu belirtilirken, açlığın son sınırında olan bir bölgenin 5. derecede olduğuna dikkat çekiliyor.
Yemen'deki gıda krizinin müsebbibi olarak Suudi Arabistan'ın başı çektiği koalisyon güçlerini gören uluslararası insan hakları örgütleri ve çeşitli araştırma merkezleri, bu suça ortak olarak Husileri de işaret etmekten geri kalmıyor. Uluslararası Af Örgütü, 6 Haziran 2016'da yayımladığı raporda, gıda maddelerinin ulaştırılmasına dönük uyguladığı kısıtlamalar sebebiyle koalisyon güçlerinin ülkede yaşanan gıda krizinin baş müsebbibi olduğu vurgulandı.
Rapora göre, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2015'teki 2216 nolu kararı sonrasında Suudi Arabistan, alınan uluslararası kararı uygulama gerekçesiyle Kızıldeniz'de gemilerin kontrolünü yürüttüğünü iddia ederek, yük gemilerinin limanlara girişini geciktiriyordu. Koalisyon güçlerinin bu süreçte gemi ve limanlara getirmiş olduğu sınırlamalara karşılık BM Genel Sekreterliği 2016'da Yemen'de teftiş ve inceleme mekanizması oluşturdu. Bu mekanizmayla hedeflenen, ülkeye giriş yapacak ticaret gemilerinin hareketini kolaylaştırmaktı. Ancak kurulan bu yeni mekanizmaya rağmen koalisyon yine kendi teftiş ve inceleme işlemlerini uygulamakta ısrarcı oldu.
Uluslararası Af Örgütü, koalisyona dönük eleştirilerinin bir benzerini Husilere de yönelterek, onların da ülkenin yaşadığı gıda krizinde etkisi olduğunu belirtti. Husiler tarafından yardım kuruluşlarının çalışanlarına verilen izin belgeleri ve çalışma ruhsatları gibi bürokratik uygulamaların yardımların zamanında ulaşmasına engel olduğu ifade edildi.
Evrak kargaşasının yanı sıra yol boyunca Husi milislerin yardım konvoylarının önünü keserek rüşvet talep etmelerinin de yardım kuruluşlarının çalışmalarına karşı ciddi engel oluşturduğu kaydedildi.
Bu suçlamalara karşılık koalisyon güçleri tarafından yapılan açıklamalarda, Yemen Savaşı'nın başından itibaren insani yardım ve benzeri çalışmalar için operasyon ekipleri oluşturulduğu ve sahada önemli çalışmalar yürütüldüğü ifade ediliyor.
Bunların yanı sıra deniz ablukasının Yemen'deki ekonomik krize etkisinin büyüklüğü tartışılamaz. Ancak koalisyon güçlerinin fabrikalar, depolar, enerji üretim istasyonları ve çeşitli ekonomik değeri olan bölgelere düzenlediği saldırıların da ekonomiyi çökertmede ve gıda dengesinin bozulmasında büyük etkisi var. Bu konuda İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün 2016'da hazırladığı "Suudi güçlerinin Yemen'de ekonomik altyapı ve ticari kurumlara yönelik düzenlediği saldırılar" başlıklı raporda Mart 2015 ile Şubat 2016 arasında Suudi güçlerinin 13 ayrı sivil ekonomik merkeze hava saldırısı düzenlediği ve bu merkezlerde gıda, ilaç üretimi, depolaması ya da dağıtımı yapıldığı belgeleniyor.