Arama
İslam tarihindeki ilk kadın denizci; Seyyide Hurra
Emrindeki gemilerle Batı Akdeniz'de Avrupalılarla mücadele eden Seyyide Hurra, İslam tarihindeki ilk kadın denizciydi. İspanyol ve Portekizlerle amansız mücadele veren Seyyide, Barbaros Hayrettin Paşa ile de ittifak kurmuş hatta bu nedenle de Tetvanlı Barbaros olarak anılmıştı.
15'inci yüzyılın sonları, Fas için bir otorite boşluğunun bulunduğu bir dönemdir. Bu dönemde özellikle Akdeniz kıyılarındaki bazı şehirlerin birer şehir-devlet gibi hareket ediyordu. Aynı dönemde Fas, doğuda bulunan Osmanlılar ile İber Yarımadası'ndaki İspanyol ve Portekizlilerin ilerleyişi arasında kalmıştı. Fas'ın özellikle Akdeniz kıyısındaki şehirleri İspanyol ve Portekizlerce işgal edilmişti. İşte Seyyide Hurra böyle bir dönemde Fas'taki otorite boşluğunda Fas'ın Akdeniz'e doğru kuzeyinde bulunan şehri Şafşavan'da doğup yetişti.
Seyyide Hurra, 1510 senesinde Tetvan hâkimi olan Muhammed El-Mandari ile evlendi. Daha sonra ise bu iki şehir-devlet Şafşavan ve Tetvan, İspanyol-Portekiz saldırılarına karşı olan cephelerini birleştirdi. Seyyide Hurra, 1518 senesine kadar da Al-Hurra tüm birikimini yönetime yansıttı.
1518'de eşinin vefatından sonra Seyyide Hurra tüm otoriteyi eline aldı. Tetvan, Batı Akdeniz'in kontrolü için oldukça önemliydi. Şehrin konumunu ve gelişmiş tersanelerini iyi kullanan Seyyide Hurra, kısa zamanda denizcilikte önemli başarılar elde etti. Cebelitarık'ın Portekizlilerin hâkim olduğu bir dönemde fidye gelirleriyle de şehri kısa sürede Fas'ın en zengin kentlerinden biri yaptı.
Bir diğer önemli husus ise Seyyide Hurra ile Barbaros'un ittifakı olayı. Bazı kaynaklarda Seyyide'nin, Barbaros'a Endülüslü Müslümanlara yardımlarından ötürü hayranlık duyduğundan ve Barbaros'a bu ittifak nedeniyle Tetvanlı Barbaros denildiği belirtilir. Seyyide Hurra ile Barbaros arasındaki ittifakın boyutu hakkında bulunmazsa da onun Batılı güçlerle mücadelesi, Barbaros'un ve dolayısıyla Türk denizcilerinin Orta ve Doğu Akdeniz'deki faaliyetlerini kolaylaştırmıştı. Seyyidetu'l Hurra, Oruç Reis ve Hayreddin Paşa'nın da yardımlarıyla özellikle İspanyol ve Portekizli güçlere zorluklar yaşattı.
Seyyide Hurra'nın Batı Akdeniz'de Portekiz ve İspanyol donanmalarına karşı amansız mücadelesinin yanında bu mücadelede bir kadının liderlik yapması nedeniyle de büyük yankı uyandırdı. Kendisinden bazı İspanyol kaynaklarında La Honesta yani Dürüst olarak da bahsedilen Seyyide, dönem dönem İber devletleriyle antlaşmalar imzalayarak Tetvan'ın ticari gelirlerini artırdı.
Seyyide Hurra, 1541 Fas Sultanı Mûlây Ahmed el-Vattasi ile politik mahiyette bir evlilik gerçekleştirdi. Bu evlilik sayesinde şehrin yöneticisi olması nedeniyle merkezi otoriteye tabi olmayan Seyyide, hanım sultan konumuna yükseldi. Yine bu evlilik sayesinde Tetvan donanması ülkeye büyük katkı sağladı. Bu durumların yanı sıra evliliğin sebebi; Tetvan için İspanyol ve Portekizlilere karşı ve Vattasiler için de güneyden tehlikeli şekilde ilerleyen Sa'dilere karşı bir destek arayışı olduğu da söylenir.