Arama
15 maddede ilahi aşkın sembolü: Ayin-i şerif
Zikir toplantıları olan ayin-i şerifler, sema adıyla da anılır. Ayrıntılı kurallara sahip olan tasavvufi törenler, Allah'a ulaşma yolunun sembolüdür. Mevlana'nın, vecd haliyle yaptığı dönüşlerden ilham alınarak Mevlevi ayinleri şekillendirildi. Burada, elin kaldırılışından atılan adıma kadar her şey bir manevi yolcuğu temsil eder. Sizler için sema törenleri hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.
📌Sema esnasında dönmek, tüm mekân ve yönlerde Allah'ı seyretmeyi temsil eder.
📌Ayak vurmak, nefsin sınırsız ve doyumsuz isteklerini karşısında mücadele edip ayaklar altına alıp ezmek ve onu mağlup etmektir.
📌Kollarını yana açmak, 'En Mükemmel'e yönelik bir acziyeti ifade eder.
📌Sağ elin yukarı, sol elin ise aşağı doğru kollar açık bir hale gelmesi, sağ elle Yaradan'dan feyiz alıp O'ndan başkasına yüz çevirmek ve sol elle bu feyzin dağıtılması anlamına gelir.
📌Tören dört bölümden oluşur: Naat, ney taksimi, peşrev, Devr-i Veledî ve dört selâm.
📌 Törene, Peygamber Efendimiz için yazılan naat-ı şerifin okunmasıyla başlanır. 17. yüzyıldan itibaren ise semalar Itri'nin rast makamında naat-ı şerifle başlanırdı.
📌 Sema ayinin genel olarak şu şekilde gerçekleşir:
✅ Meydancı Dede'nin "Buyurun ya huu!" çağrısı üzerinde meydana gelen dedeler, mutrıb heyeti ve semazenlerin şeyhi beklemeler
✅ Semâhanede toplu namaz kılınır
✅ Şeyh veya mesnevihan tarafından Mesnevi dersi verilir
✅ Şeyh post duası yapar
✅ Mevlana'nın yazdığı na't okunur
✅ Ayin-i Şerif'in makamında peşrev (semahanenin peşreve uygun ağır adımlarla üç defa devredilir)
✅ Dört selamlık Ayin-i Şerif
✅ Son peşrev
✅ Son yürük semai
✅ Son taksim Aşr-ı Şerif
✅ Duacı dervişler tarafında okunan Fatiha ve gülbanklarla sema bitirilir.
📌 Dervişler, Mevlevi ayinine iştirak edecekler meydancı dedenin, "Buyurun yâ hû!" daveti üzerine semâhâneye yönelirler. Dervişler tennure, destegül, elif-nemed, hırka gibi özel kıyafetlerini giyerek hazırlanırlar.
📌 Bu kıyafetlerin de giyim ritüeli bulunur. Dervişler semaya hazırlanırken ilk olarak abdest alır. Sonrasında kıyafetlerin bulunduğu bölüme geçerek her bir kıyafetini eline besmeleyle alır. Ardından kıyafeti edeple öptükten sonra üzerine giyer.
*Meydancı Dede: Tekkedeki meydan hizmetlerine bakan, şeyhin postunu ve şeyhi getirip götüren, yemek zamanını, mukabele saatini gibi haberleri uygun dille bildiren görevli derviş
📌 Semazen, ilk olarak beyaz gömleğini ve altına da özel bir kumaştan dikilmiş aynı renk pantolonu giyer.
📌 Dönerken etekleri yanlara doğru açılan tennure ise semazenin giyerken en çok hassasiyet gösterdiği kıyafettir. İki elle yakasından kollar uzatılarak yukarı doğru kaldırılır. İçten okunan duanın bitmesinden sonra tennure indirilerek giyilir.
📌 Semazenler baş kesip selâm vererek eşiğe basmadan sağ ayakla semâhâneye girer, dereceye göre sıraya girerek şeyhi bekler. Bu sırada semazenler, sağ ayak baş parmağı sol ayak baş parmağının üzerinde diğer bir ifadeyle "mühürlü" olarak ve sol elle sağ omuzu, sağ elle sol omuzu tutup niyaz vaziyetinde ayaktadırlar.