Arama
8 ilmin alimi İmam Kuşeyri
Selçukluların tarih sahnesine çıktığı Nişabur'daki en önemli alimlerden olan İmam Kuşeyri; tasavvuf, kelam, hadis, fıkıh, tefsir, gramer, lugat ve edebiyat alanlarında alimdi. Çok yönlü bir eğitim alan büyük alim, düşünme biçimi ile klasik olarak anılacak eserler kalem alabilmişti. Gençliğinde ata binmeyi ve silah kullanmayı da seven Kuşeyri özellikle er-Risale ve Letaifü'l İşarat kitaplarıyla tanındı.
EĞİTİM HAYATI
🔹 İslami ilimlerin hemen hepsinde kalem oynatan büyük İmam, küçük yaşlardan itibaren farklı noktalarda farklı isimlerden ders alarak ilmi birikimini artırmıştır. Genç yaşlarda babasını kaybeden Kuşeyri, ekonomik sebeplerden kaynaklı olarak matematik ilmine vakıf olmak ve bir memuriyet edinmek maksadıyla Nişabur'a göç eder.
🔹 Bu şehirde hayatını etkileyecek olan Ebu Ali ed-Dekkak ile tanışır. Dekkak'ın vaazlarını ve sohbetlerini ilgiyle takip eden Kuşeyri, kendisine intisap etmek istediğinde Dekkak'ın "ilim öğren" ikazı ile karşılaşır. Bunun üzerine İmam Kuşeyri'nin ilim ummanına dalışı başlar.
🔹 Ebubekir Muhammed et-Tusi'den Şafii fıkhı, Ebubekir Muhammed Huseyn b. Fureyk'den kelam ilmi ve fıkıh usulü, Ebu'l Huseyn el Haffaf, Ebu Nuaym el-İsferayini'den de hadis ilmi okuyan Kuşeyri ilim sahasında üstün başarılar elde eder.
🔹 Ayrıca Cüveyni ve Beyhaki'nin bulunduğu bir toplulukla beraber Hac vesilesiyle kutsal topraklara da giden Kuşeyri, burada bulunan ilim halkalarından da faydalanır.
SOSYAL HAYATI
🔹 Kelam ilminin önemli isimleri arasında olması hasebiyle kendi yöntem ve usulünü inşa eden Kuşeyri, itikadi olarak Eşariliğe bağlıdır.
🔹 Tuğrul Bey önderliğinde Selçukluların kuruluş devrinde Horasan bölgesinin en önemli alim ve mutasavvıflarından olan Kuşeyri Selçuklu veziri Kündüri sebebiyle önce hapsedilir. Ardından Ebu Sehl tarafından kurtarılan büyük alim, Bağdat'a sürüldü.
🔹 Bağdat'ta bulunduğu sırada yüzlerce talebe yetiştiren ve halkın sevgilisi haline gelen alim, Nizamülmülk'ün vezirlik makamına gelmesinin ardından Nişabur'a geri döner.
🔹 Burada vaaz etmeye ve vefatına dek talebe yetiştirmeye devam eder. 1072 yılında vefat eden Kuşeyri, şeyhi ve kayınpederi olan Ebu Ali ed-Dekkak'ın haziresinde bulunan alana gömülür.
ESERLERİ
📜 er-Risale
↪ Tasavvuf klasiklerinden olarak kabul edilen kitap, tasavvuf ilminin akideye uygunluğunu ispat eder.
📜 Kitabü'l Mirac
↪ Miraç hakkında olan eser içinde sufilerin Miraç hakkındaki önemli görüşleri serdedilir.
📜 Et-Tahbir fi't tezkir
↪ Kitap Kuşeyri'nin Esma-i Hüsna şerhidir. Allah Teala'nın isimlerini şerh eden Kuşeyri, alanına dair ilk tasavvufi şerhe imza atar.
İslam düşünce tarihinde psikolojinin öncüsü: Ebû Zeyd el-Belhî