Arama
Akl-ı selim, kalb-i selim Müslüman
Kalbin doğru istikamette olması demek, İslam'ın emir ve yasaklarına uymak demektir. Bir Müslüman olarak kalbimizi bu istikamette tutmaya özen göstermeli ve dünyanın rehavetine kapılıp gitmemek için elimizden ne geliyorsa yapmalıyız. Bu noktada sizleri iki güzel kavram ile tanıştıracağız; akl-ı selim ve kalb-i selim...
KUR'AN-I KERİM'DE AKL-I SELİM OLMAK
◾ Kur'an-ı Kerim'de geçen akl-ı selim kavramının "fıtrat" ile yakın bir ilişkisi olduğu aşikardır. İslam tarihinin önemli muhaddislerinden olan Müslim, naklettiği bir hadis-i şerifte, "her doğan, İslam fıtratı üzerine doğmuştur." buyrulur.
(Müslim, Kader, 22)
◾ Dünya, bir imtihan yeridir. İnsanoğlu, Allah'ın (CC) kitabından, Peygamberin (SAV) sünnetlerinden ve nakledilen hadislerden dersler çıkardığı müddetçe aklını kullanan beşer olma şerefine nail olacaktır. Bu durum Mülk Suresi'nin 10. ayetinde şöyle geçmektedir:
"Şayet kulak vermiş veya aklımızı kullanmış olsaydık, şimdi şu alevli cehennemin mahkûmları arasında olmazdık!" diye de ilâve ederler."
Ayetin tefsiri
◾ Mülk Suresi'nin 10. ayetinde geçen kısımda, "o gün iş işten geçtikten sonra değil, fakat bugün fırsat eldeyken o uyarıya kulak vermek, yani peygamberi tanımak, ayrıca Allah'ın (CC) insanlığa büyük lütfu olan aklı ve diğer bilgi imkanlarını da kullanarak hak ve hidayet yolunu bulmak gerektiğine, ebedi kurtuluşun ancak bu sayede kazanılabileceğine işaret etmektedir.
KALB-İ SELİM OLMAK
◾ Kur'an-ı Kerim'de geçen kalb-i selim tabiri, saf düşünce, temiz vicdan ve İslam'ın kurallarına göre sağduyulu olmaktır. Allah Teala'nın (CC) emir ve yasaklarına karşı davranışlardan olan şirk, şüphe ve kötülüklerden arınmak ve imanın şartlarına sıkı sıkıya sarılmak, insanı kalb-i selim olmaya vesile kılar.
"İnsanların diriltileceği gün ve Allah'a (CC) temiz bir kalp ile gelenler dışında malın da çocukların da fayda vermeyeceği gün beni mahcup etme!"
Şuara Suresi 87-89
Ayetin tefsiri
◾ Müfessirler, bu ayetlerde"temiz bir kalp" diye çevrilen "kalb-i selîm" tamlamasını şu manalarda yorumlarlar. Şirk ve şüpheden arınmış, iman esaslarına samimiyetle inanmış, manen sağlıklı, kötülüklerden korunmuş, sünnete gönülden bağlı olup bid'atlardan uzak duran, mal ve evlat sahibi olduğu için şımarmayan bir kalp. Razî'ye göre bu konudaki görüşlerin en doğrusu, kalb-i selimi, "Cehaletten ve kötü huylardan arınmış kalptir" diye tanımlayan görüştür.
◾ Şuara Suresi'nin 87-89. ayetlerinde geçen temiz kalp tabiri, kalb-i selim olmanın önemini vurgularken, bu doğrultu da hayatımızı şekillendirmemiz gerektiğini analtır. Hz. İbrahim (AS) bu duayı yaptığı zaman kendisine peygamberlik görevi verilmiştir.
◾ Kalb-i selim olabilmek, müminin cehd-ü gayret içinde olmasını gerektirir. Kalb-i selim bir beşer hüviyetine kavuşmanın en önemli koşulu, madde aleminden çıkıp maneviyat iklimine girmektir.
Tefsirin devamını okumak için tıklayın
Cehd ne demek?
Fazladan çalışma, güç kuvvet sarf etmesi demektir. Arapça kökenli bu kelime "insanın nefsine hakim olması" manasına da gelmektedir.
DÜNYAYA GELİŞ AMACINI UNUTMAMAK
◾ Rabbimizin (CC) emir ve yasaklarına Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (SAV) sünnetlerine hem akli hem de kalbi bir şekilde samimiyetle inanmak kalb-i selimliğin göstergesidir.
◾ Dünya hayatının rehavetine kapılmak, mal ve mülke haddinden fazla anlam yüklemek ve dünyanın insanlığa sunduğu sahte şöhret ile şımarmak, insanın kalbini selametten uzaklaştırır.
◾ Felsefi düşünceleriyle ünlenmiş Razi, kalb-i selim olmayı "cehaletten ve kötü huylardan arınmış bir kalp" olarak yorumlamaktadır.
◾ İslam alimlerinden olan Gazali'ye göre kalp, Kur'an-ı Kerim'de hakikatteki kalbi anlatmaktadır. Bahsi açılan ruhani kalbin emrinde bütün azalar hazır bulunur. O halde insan, kalbini İslam'ın emirlerine uyacak şekilde yönlendirmelidir.
Çınarın kuvvetli bir dalı: Fahreddin er Razi