Arama
Alp dağlarında yok olan bir caminin hikayesi: Log pod Mangartom Camii
Hikayeler, tarihin dokunulabilen en canlı örnekleridir. Asırları birbirine bağlayan bu kültürel ögeler her milletin hafızasında önemli derecede yer tutarlar. I. Dünya Savaşı'nda Avusturya - Macaristan İmparatorluğu'na bağlı olarak savaşan Müslüman Boşnak askerler rahatça namazlarını kılabilmek için 1800 metre rakımda, Alp dağlarında bir cami inşa ettiler. Savaşın ardından kısa süre sonra yıkılan Log pod Mangartom Camii'nin hikayesi ise hafızalarda hala taze...
◾ Konum olarak savaş merkezine yakınlığı sebebiyle tercih edilen Log pod Mangartom köyüne cephenin uygunluk durumuna göre Boşnak askerler gelip giderdi.
◾ Avusturya - Macaristan İmparatorluk Ordusu'nun bünyesindeki Boşnak alaylarının cephede en dikkatli ve rikkatli oldukları husus namazlarıdır.
ALPLERDE BİR OSMANLI CAMİ
◾ Isonzo savaşlarında bulunan Boşnak askerlerinin büyük bir kısmı Hersek kökenliydi. Bu durum inşa edilen caminin Hersek mimarisi merkeze alınarak yapılmasına vesile olmuştur.
Hersek nerede?
Güney Bosna olarak bilinen bölgenin merkezi Mostar şehridir. Günümüzde Hersek'in topraklarının bir kısmı Bosna - Hersek Federasyonu'nda, bir kısmı Sırp Cumhuriyeti'nde, bir kısmı Karadağ'da, bir kısmı ise Sırbistan toprakları içerisindedir.
◾ Küçük bir minareye sahip cami taştan yapılmış ve beyaza boyanmıştır. Bu yapı türü Osmanlı kuruluş devri camilerine benzemektedir. Dolayısıyla Osmanlı mimarisi Log pod Mangartom Camii ile Alp dağlarına dek uzanmıştır.
YAPILAMAYAN AÇILIŞ
◾ 1873 yılından beri yayın hayatını sürdüren Slovenya'nın en eski gazetelerinden olan Slovenec'de cami ile ilgili yayınlanan haberin tercümesi şöyle:
"Soča'daki cami. Soča cephesinde savaşan çok sayıda Müslüman için en azından bireysel olarak dini görevlerini yerine getirebilecekleri güzel bir cami inşa edildi. Saraybosna Reisü'l uleması ve Askeri müftüsü, resmi açılış için yola çıkacak."
◾ Lakin son muharebenin erken başlaması ve Boşnak alaylarının Krn dağları başta olmak üzere farklı noktalara nakledilmesi bu açılışı mümkün kılmamıştır.
BÜYÜK PROVOKASYON
◾ Caminin yıkıntılarının yanında 102 Müslüman Boşnak askerin medfun olduğu bir şehitlik bulunur. Bu askerler savaş sırasında vefat etmiş ve caminin yanına defnedilmiştir.
◾ Günümüzde bir heykel de bulunan şehitlikteki mezarların üzerindeki hilal nişanları bir dönem kaldırılarak üzerlerine haç dikilse de bu hatadan 2007 yılında dönülmüştür.
BİR TATLI HATIRA
◾ Savaşın ardından terk edilen bölgede bulunan caminin ne zaman, nasıl yıkıldığı maalesef bilinmiyor. Lakin Müslümanların yaşamadığı bir dağ köyünde bulunan mabed, muhtemeldir ki bakımsızlıktan ve çetin hava koşullarından yahut İtalyan saldırılarından dolayı yirminci yüzyıl sonunda yok olmuş oldu.
◾ Müslümanların inançlarına gösterdikleri ehemmiyeti ortaya çıkarması açısından büyük önem arz eden Log pod Mangartom Camii, aynı zamanda unutulmaması gereken bir hikayenin de tezahürü...
Kaynaklar
http://bosnjaci.net/prilog.php?pid=34558
https://bs.wikipedia.org/wiki/D%C5%BEamija_u_Logu_pod_Mangartom
https://www.rtvslo.si/prva-svetovna-vojna/zgodbe-in-pricevanja/ko-je-bil-log-pod-mangartom-multikulturna-vas-z-dzamijo-v-srediscu/372602