Arama
Anadolu'da bir Selçuklu izi: Mavi Medrese
Malazgirt Zaferi ile birlikte İslamlaşmaya başlayan Anadolu'nun bağrında İslam'ın en güzel nişaneleri bulunur. Milletimiz Resulullah'ın (SAV) "... Âlimler, peygamberlerin varisleridir..." hadisi gereğince medrese yapmaya, talebe yetiştirmeye büyük önem vermiştir. Sivas'taki silinmez Selçuklu izlerinden olan Gök Medrese yahut Mavi Medrese, bu anlayışın güzel bir karşılığıdır.
🔹 Fahreddin Ali b. Hüseyin Sahib Ata, medreseyi Konyalı mimar Kaluyan'a yaptırttı. Mavi Medrese'nin kitabesinde "Amelü'l üstad Kaluyanu'l Konevi" ifadesi mevcut.
Mavi Medrese kitabesinden bir kesit:
"Ulu sultan, yüce şahlar şahı, dünya ve dinin yardımcısı Kılıç Arslan oğlu Keyhüsrev'in devleti zamanında yapılmıştır. Allah devletini daim eylesin."
Mimar Kaluyan kimdir?
13. yüzyılın ikinci yarısında yaşayan Kaluyan'ın Ilgın, Konya ve Sivas'ta eserleri vardır.
🔹 İki katlı, açık avlulu olarak tasarlanan medrese, dört eyvanlı plan düzenine göre inşa edilmişti. Ayrıca medresenin taç kapısı batı yönündeydi.
Taç kapı nedir?
Yapıların ana kapısı olan taç kapı; büyük, gösterişli kapılara verilen isimdir.
🔹 Medresenin en güzel, gösterişli kısmı taç kapısıydı. Kapı, medreseye abidevi bir hava kattığı gibi ilmin derecesini göstermesi açısından böyle tasarlanmıştı.
🔹 Medrese'ye "gök" yahut "mavi" sıfatını veren çiniler, girişin sağ tarafından bulunan medrese mescit bölümündeydi. Lakin zamanla ciddi bir kısmı tahribata uğradı.
🔹 Yapının iç ve dış cephe süslemelerinde çeşitli motifler mevcut. Bunlar; daire, bitkisel, yıldız, geometrik, hayat ağacı, kartal, şahin, nar, burç gibi sembollerdi.
🔹 Kapıdan girildiğinde eyvana çıkılır. Buranın sağ tarafı mescit, sol tarafı ise darülkurra olarak isimlendirilir. Bu iki odanın içinden minarelere çıkış sağlanır.
🔹 Medresenin minareleri yapı olarak güzellik sağladığı gibi bölgedeki namaz vaktini bildirdiği için de ayrıca önemlidir. 13. yüzyıldan 1934'e dek medrese, bölge halkı için çok önemli olmuştur.
🔹 İslam aleminin büyük gezgini Evliya Çelebi, Sivas seyahati süresince Mavi Medrese'ye de uğradı ve burada gördüklerini meşhur "Seyahatname"sinde anlattı.
🔹 Evliya Çelebi Gök Medrese'yi kale gibi kapısı olan, derslik ve yataklık olmak üzere seksene yakın odası olan, iki katlı; yazın üst, kışın alt katın kullanıldığı bir medrese olarak tasvir etti.