Arama
Anadolu'da kabri bulunan sahabeler
Dünyaca tanınmış seyyah olan Evliya Çelebi, döneminde Osmanlı topraklarının büyük bir bölümüne seyahat etti. Gezdiği beldelerdeki türbeleri de ziyaret etmeyi ihmal etmeyen Evliya Çelebi, burada yattığına inanılan sahabeler hakkında önemli bilgiler de verdi. İşte sizler için Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesine göre Anadolu'daki sahabeleri derledik.
Evliyâ Çelebi, Muhammed Rıttalî olarak da bilinen Şeyh Muhammed Arabî adlı sahabeyi de ziyaret ettiğini söyler. "Şehrin batısında bir büyük tekke daha vardır. Buradaki Şeyh Muhammedi Arabî ve Rıttalî diye meşhurdur. Sahabe-i kiramdandır."
İçeride, üstü yeşil bir örtü ile örtülmüş tahta bir sanduka bulunur. Fakat sandukanın üstünde kimliğini belirtecek herhangi bir kitabe bulunmaz. Savaşta ve barışta hurma dağıtıcılığı görevinde bulunan bu zatın, Hz. Ömer'in halifeliği zamanında Ebu Ubeyde Bin Cerrah komutasındaki İslam ordusu ile bu bölgeye geldiği ve 639 yılında burada şehit düştüğü bilinir.
Bizans ile Müslümanlar arasında kalan bu toprakları, din amaçlı pek çok kanlı çatışmaya mekân olmuştu. Kilis ve yöresindeki türbelerin çoğu, bu kutsal amaç uğrunda şehit olmuş ulularına aittir. Kilis'te meşhedlik yani şehitlik adı verilen mahalle, bu yörelerden biri olup, geçmiş yıllarda buradan geçen Kilisliler, ölenlere saygı gereği ayakkabılarını çıkarırlardı.
Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Meşhedlik'le ilgili olarak şunlar anlatılır: "Evvela Şehit Mahallesi (Odun Pazarı) kabristanında üç bin sahâbe-i kirâm ismiyle mezar-ı şeriflerinin taşlarında yazılıdır. Hâlid b. Velîd'le birlikte bu şehri muhasara eden sahabelerdir. Şehit olmuşlardır."
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinde naklettiği şekliyle meşhedlikteki mezarlar ve isimleri günümüze ulaşamadı.
Şanlıurfa, Anadolu toprakları içinde, sahabenin de yer aldığı ordular tarafından ilk fethedilen yerlerin başında gelir. Hz. Ömer'in emriyle Ebû Ubeyde b. el-Cerrâh, Iyâz b. Ganm'i el-Cezîre'ye gönderdi.
Iyâz, Rakka'nın fethinden sonra Harran'a yürüdü. Şehri kuşattı. Harrânîler ona bir elçi gönderdiler. Müslüman ordusunun önce er-Ruhâ'ya gitmesini, onlarla hangi şartlarda antlaşma yaparlarsa kendilerinin de aynı şartlara tabi olacaklarını bildirdiler. Bu öneriyi kabul eden Iyâz, er-Ruhâ üzerine yürüdü. Küçük çaplı bir direnişle karşılaşmasına rağmen şehri fethetmeyi başardı.