Arama
Ayet ve hadisler bağlamında hat sanatına konu edilen besmele örnekleri
İslam'da "Besmele-i Şerif" lafzının güzel yazımına her zaman ayrı bir önem verildi. Besmele örnekleri, ayet ve hadisler bağlamında da hat sanatına konu edildiler.
Besmele'nin özü olan bismillah lafzı Hud Sûresi kırk birinci ayette de yer almaktadır: "[(…) 'Onun yüzüp gitmesi de durması da Allah'ın adıyladır. Şüphesiz Rabbim çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.' (…)]" (Hûd 41)
Besmele ile birlikte kullanılan ifadelerden birisi de "E'ûzu/Sığınırım" ibaresidir. Bu ifade Nahl Sûresi 89. ayette "Kur'an okuyacağın zaman, kovulmuş Şeytan'dan Allah'a sığın." biçiminde yer almaktadır. Bu ifade bir hadiste ise "e'uzubillahis-semi'il-alimi mineş-şeytan-irracim" (Tirmizî, Fedâilü`l-Kur`ân 22) olarak yer almakta ve Haşr Sûresi'nin son üç ayetinden önce okunması tavsiye edilmektedir.
Besmele formuna benzetilerek "Bismirebbikellezihalek / Yaratan Rabbinin ismi ile…" lafzı yazılmış. "İkra' / Oku!" kısmı ise üstte ortada. En üst satırda "E'ûzu…" ifadesi orta sırada ise Besmele yer almakta.
Anahtar Motifli
"Bismillahirrahmanirrahim miftahi kullu kitabin/Besmele her kitabın anahtarıdır." hadisi, Hâkim el Nişâburî'nin El-Mustedrak alâ el-Sahîheyn adlı hadis külliyatında yer almaktadır. Besmele motiflerinde sıklıkla rastlanan motiflerden biri de gerek bu hadisten gerekse anahtar nesnesinin özgürlüğü, başlangıcı simgelemesinden ötürü "anahtar" olmuştur.