Arama
Ayetler ışığında hadis ilminin önemi
İslam'ın kaynakları Kur'an-ı Kerim ve sünnettir. Sünnet'i oluşturan en önemli meselelerden olan Hadis, Peygamber Efendimiz 'in (SAV) sözleri ve fiillerinden oluşur. Sahabelerden rivayet edilen hadisler, Müslümanlara hayatlarını sürdürmeleri ve karar almalarında yol göstericidir. Hadis ilmi, Kur'an'ın anlaşılması ve yaşantıda uygulanması açısından büyük öneme sahiptir. Ayrıca Peygamberimizi yakından tanımak ve doğru anlamak için de bilinmesi gereken bir ilimdir. Öyle ki Nisa suresinde Allah (CC), "Kim Allah'a ve Peygamberine itaat ederse, Allah onu, içinden ırmaklar akan, içinde ebedî kalacakları cennetlere sokar." buyurarak hadis ilminin önemini açıkça bildirir.
◼ Allah-u Teala (CC), Peygamberimize (SAV) bilmediklerini öğreterek bize örnek olarak gönderir. Nisâ Sûresi 113. ayette Allah (CC);
"(Ey Muhammed!) Eğer Allah'ın sana lütuf ve merhameti olmasaydı, onlardan bir grup seni saptırmaya çalışırdı. Hâlbuki onlar, ancak kendilerini saptırırlar, sana hiçbir zarar veremezler. Allah, sana kitabı (Kur'an'ı) ve hikmeti indirmiş ve sana bilmediğin şeyleri öğretmiştir. Allah'ın sana lütfu çok büyüktür."
(Nisâ Sûresi 113. ayet)
buyurarak Peygamber'in (SAV) ilminin büyüklüğüne vurgu yapar.
◼ Allah'a (CC) ve Rasulü'ne (SAV) itaatin önemi ile ilgili ayet ise şöyledir:
"İşte bu (hükümler) Allah'ın koyduğu sınırlarıdır. Kim Allah'a ve Peygamberine itaat ederse, Allah onu, içinden ırmaklar akan, içinde ebedî kalacakları cennetlere sokar. İşte bu büyük başarıdır. Kim de Allah'a ve Peygamberine isyan eder ve O'nun koyduğu sınırları aşarsa, Allah onu ebedî kalacağı cehennem ateşine sokar. Onun için alçaltıcı bir azap vardır."
(Nisâ Sûresi 13 ve 14. ayetler)
◼ Allah'a (CC) ve Peygamber'e (SAV) itaatin aynı sonuçları getireceğini belirten ayet, itaatsizliğin kişiyi azaba sürükleyeceğini vurgular.
◼ İnananların Peygamber'in (SAV) yolundan gitmesi ile doğru yolu bulacağını anlatan ayette Allah (CC) buyurdu ki:
"Allah'a itaat edin, peygambere itaat edin" de. Eğer yüz çevirirseniz bilin ki ona yüklenen sorumluluğu ancak ona ait; size yüklenen görevin sorumluluğu da yalnızca size aittir. Eğer ona itaat ederseniz doğru yola erersiniz. Peygambere düşen ancak apaçık bir tebliğdir."
(Nûr Suresi 54. ayet)
🔸 Peygamber Efendimizin (SAV) görevi, Kur'an'ı tebliğ etmek, Müslümanların görevi ise buna itaat ederek hayatına aktarmaktır. Öyleyse hadis ilmini öğrenmek ve hayata geçirmek, her Müslümanın sorumluluğudur.
Sahih hadis kavramı
🔸 Sahih, kelime olarak, sıhhatli ve sağlam manasında kullanılır. Terim olarak ise, adâlet ve zabt sahibi râvilerin, kendileri gibi olan râvilerden alarak kopukluk olmadan ulaştırdıkları hadislerdir.
🔸 Diğer bir deyişle, sağlam kabul edilmesi için gerekli şartları taşıyan ve dinî konularda delil olarak kullanılması uygun görülen hadislere sahih denir.
❓ Râvi kime denir
"Rivayet" kelimesinin kökünden türeyen râvi, "hadis nakleden" anlamına gelir. Terim olarak, hadisi öğrenen ve onu nakleden kişiye denilir. Bu tabir, İslâm'ın ilk günlerinden bu yana Peygamberimizin (SAV) sözlerini duyup öğrendiklerini başkalarına aktaran kişi mânasında kullanılır.
❗ Hadisin sahih olabilmesi için senedinde yer alan râvilerden bir veya birkaçının güvenilir olması gerekir. Eğer değilse, gerekli sayılan başka ölçülere bakılmaz ve hadisin sahih olmadığına hükmedilir.
Muhaddis Kavramı
🔸 Sözlükteki anlamıyla haber vermek, hadis rivayet etmek anlamına gelen kavramdır. Terim olarak, rivayet ettiği hadisleri senediyle birlikte nakleden ve bu hadisleri ezbere bilen, senedlerindeki râvilerin güvenilirliği konusunda görüşleri bulunan kimseye verilen isimdir.
Önemli Muhaddisler
◻ BUHÂRÎ
🔸 810 senesinde Buhara'da dünyaya gelen zat, büyük muhaddislerdendir. Hadis konusundaki çalışmalarıyla tanınan zatın bu alandaki ününün sebebi, sahih hadisleri bir araya getiren ilk isim olmasıdır. Özel metodu ile hadisler arasında en sahih olanları seçerek itimat gösterir.
Sahih hadisleri topladığı El-Câmiʿu's-sahîh adlı eseri, hadis konusunda başvurulacak başlıca kaynaklardandır.
🔸 Bazı kaynaklardan rivayet edildiğine göre Buhârî, eserini bir ibadet vecdi içinde hazırlar, her hadisinden önce abdest alır ve iki rek'at namaz kılar. Ayrıca El-Câmi'nin her bölümünü Hz. Peygamber'in (SAV) kabriyle minberi arasında ve her konu için iki rek'at namaz kıldıktan sonra yazdığı yönünde de rivayetler bulunur.
◻ MÜSLİM
🔸 Önemli muhaddis tahmini 821 yılında Nîşâbur'da dünyaya gelir. El-Câmiʿu's-sahîh diğer bir adıyla Sahîh-i Müslim eseri, sahih hadislerden oluşur. Müslim'in en önemli özelliği, bir hadisin güvenilir rivayetlerinin tamamını çeşitli senedlerle bir araya getirerek ortaya koymasıdır.
Sahîh-i Buhârî ile birlikte Kur'ân-ı Kerîm'den sonra başvurulabilecek güvenilir kaynaklardandır. Buhari ve Müslim'in bu iki eseri, güvenilirlikleri kaynak olma özellikleri ile "Sahîhayn" şeklinde anılır.