En çok hadis rivayet eden sahabeler

📌 Sahabeler, nebevi kaynaktan gelen her bilgiyi büyük dikkatle dinlemiş, Resulullah'ın sözlerini en iyi şekilde tespit edebilmek için hayatlarını adamışlardı. 📌 Öyle ki Allah Resulü'nün (SAV) söylediği ve yaptıklarını bir an olsun bile kaçırmamak için özel meclislerinde bulunmayı nöbete bağlamışlardı. Böylelikle kim Efendimizin (SAV) yanında bulunmuşsa diğerine aktararak bilgiden mahrum bırakılmazdı. 📌 Allah Resulü'nün (SAV) Kur'an-ı Kerim dışındaki sözleri, O'nun sağlığında yazıya geçirilmedi. Nitekim Peygamber Efendimiz (SAV) de sözlerini yazıya dökmek isteyenlere Kur'an-ı Kerim ile karışma ihtimaline karşı müsaade etmemiş, sadece rivayete izin vermişti. 📌 Ebû Saîd el-Hudrî'den (RA) nakledildiğine göre Resûlullah (SAV) şöyle demiştir: 'Benden bir şey yazmayın. Her kim benden Kur'an'dan başka bir şey yazmışsa onu hemen yok etsin. Benden hadis rivayet edin; bunun bir sakıncası yok. Ama her kim benim üzerimden kasten yalan söylerse cehennemdeki yerini hazırlasın.' 📌 Asr-ı saadetten sonra meydana gelen olaylar neticesinde hadis rivayetine ihtiyaç arttı. Bundan dolayı geç yaşta vefat eden sahabelerden daha çok çok istifade edildi. Hayatınıza rehberlik edecek 40 hadis 📌 Hz. Peygamber'den (SAV) binden fazla hadis rivayet eden sahabelere, çok hadis rivayet eden anlamında 'el-müksirûn' denilir. Bunlar arasında sırasıyla Ebû Hüreyre, Abdullah bin Ömer, Enes bin Malik, Hz. Aişe, Abdullah bin Abbas, Câbir bin Abdullah, Ebû Saîd el-Hudrî yer aldı. 📌 Bazı sahabeler Resullullah'ın yanından ayrılmayarak uzun süre birlikte olmasına rağmen az sayıda hadis rivayet etti. Bunun nedeni devlet işleri, savaşlarla meşgul olmalarından ya da erken yaşta vefat etmelerinden kaynaklanıyordu. 📌 Örneğin Efendimizin (SAV) sadık dostu Hz. Ebubekir (RA), erken yaşta vefat ettiğinden dolayı kendisinden günümüze ulaşan rivayet sayısı oldukça azdır. Ebû Hüreyre, Peygamber Efendimizden 5374 hadis rivayet etti. Müksirûn arasında ilk sırada yer alan sahabeden 800 kadar ravi hadis aldı. 📌 Koyun otlatırken bulduğu kedi yavrularını eteğine koyup onlarla oynadığı için kendisine 'Ebû Hüreyre' denirdi. Efendimiz ona Ebû Hir diye hitap ederdi. Zaman içinde lakabı, isminin önüne geçti. 📌 628 yılında Tufeyl b. Amr ed-Devsî vasıtasıyla Müslüman olan sahabe, Medine'ye gittiği günden itibaren kendini tamamen İslam'a adadı. 📌 Resulullah'ın yanından ayrılmayarak hiçbir dünyevî arzuya meyletmedi. Öyle ki savaşlardan sonra Hz. Peygamber (SAV), kendisine ganimetten pay isteyip istemediğini sorduğunda kendisine Allah'ın verdiği ilimden kendisine bir şeyler öğretmesini istedi. Ashab-ı Suffe mensubu sahabeler 📌 İslam'ı geç benimsemesinden dolayı kaybettiği zamanı telafi etmek için açlıktan bayılacak hale gelse de Mescid-i Nebevî'deki Suffe'den ayrılmazdı. Hadis ilmine verdiği önemi ve ilgisini şöyle anlatırdı: 'Muhacirler çarşıda ticaretle, ensar bağ ve bahçelerinde ziraatla uğraşırken ben karın tokluğuna Resûlullah'a hizmet eder, hadislerini toplar, böylece başkalarının bilmediği şeyleri öğrenirdim' (Buhârî, 'ʿİlim', 42; Müslim, 'Fezâʾilü's-sahâbe', 159-160). Peygamberimizin feyizli ve bereketli 'rahle-i tedris'i: Suffe Ebû Hüreyre'den (RA) rivayet edildiğine göre Resûlullah (SAV) şöyle buyurmuştur: Hiçbir çocuk babasının hakkını tam olarak ödeyemez. Ancak babası birinin kölesi olur da, o da onu satın alıp azat etmiş olursa belki. Müslim 📍 Ebû Hüreyre'den rivayet edildiğine göre Peygamber (SAV) şöyle buyurdu: 'Başka bir gölgenin bulunmadığı kıyamet gününde Allah Teâlâ, yedi insanı, arşının gölgesinde barındıracaktır: Âdil devlet başkanı, Rabbine kulluk ederek temiz bir hayat içinde serpilip büyüyen genç, kalbi mescidlere bağlı Müslüman, birbirlerini Allah için sevip buluşmaları da ayrılmaları da Allah için olan iki insan, güzel ve mevki sahibi bir kadının beraber olma isteğine 'Ben Allah'tan korkarım' diye yaklaşmayan yiğit, sağ elinin verdiğini sol elinin bilemeyeceği kadar gizli sadaka veren kimse, tenhâda Allah'ı anıp gözyaşı döken kişi.' (Buhâri, Ezan 36, Zekât 16, Rikak 24, Hudûd 19; Müslim, Zekât 91. Ayrıca bk. Tirmizî, Zühd 53; Nesâî, Kudât 2) 📍 Ebû Hüreyre'den rivayet edildiğine göre Resûlullah (SAV) şöyle buyurdu: Hiç şüphesiz Allah Teâlâ kıyâmet günü: 'Nerede benim rızâm için birbirlerini sevenler? Gölgemden başka gölgenin bulunmadığı bugün onları, kendi arşımın gölgesinde gölgelendireceğim' buyurur. (Müslim, Ayrıca bk. Tirmizî, Zühd 53) 📍 Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Peygamber (SAV) şöyle buyurdu: 'Gerçek babayiğit, güreşte rakibini yenen değil, öfkelendiği zaman nefsine hakim olan kimsedir.' (Buhârî, Edeb 102; Müslim, Birr 106-108) 📍 Ebû Hüreyre'den rivayet edildiğine göre Resûlullah (SAV) şöyle buyurmuştur: ''Sadaka, malı eksiltmez. Allah, affeden bir kulunun ancak şerefini artırır. Allah için alçak gönüllü davrananı, Allah Teâlâ yüceltir.'' (Müslim, Birr, 69) Abdullah bin Ömer, Peygamber Efendimizden 2630 hadis rivayet etmiştir. 📌 Hz. Ömer'in (RA) oğlu olan Abdullah, en çok hadis rivayet eden ve en çok fetva veren sahabelerden biriydi. Babası Ömer bin Hattab (RA) ile birlikte Müslüman oldu. 📌 Peygamberimizin (SAV) vefatından sonra O'na (SAV) olan sevgisinden dolayı namaz kıldığı yerleri öğrenip oralarda namaz kılar, yürüdüğü yollarda yürür, gölgelendiği ağaçların altında oturur, kurumasınlar diye onları sulardı. 📌 Peygamber Efendimizin (SAV) kayınbiraderi olması, O'nun (SAV) yakın çevresinde bulunma imtiyazını sağladı. Bu sebeple Resulullah'ın (SAV) birçok sahabenin görüp duyma imkânını bulamadığı davranış ve sözlerinin Müslümanlara intikal etmesine yardım etti. 📌 Başta Hz. Peygamber (SAV) olmak üzere, babası Ömer, ablası Hafsa, Hz. Ebûbekir, Osman, Âişe, Zeyd bin Sâbit, Bilâl ve Abdullah bin Mes'ûd gibi ileri gelen sahabelerden bu hadisleri dinleyip öğrendi. Hz. Peygamber, Abdullah bin Ömer'in rüyasını nasıl yorumladı? 📌 Rivayetlerinin 168'i hem Buhârî hem Müslim'de mevcut olup ayrıca 81'i Sahih-i Buhârî'de, 31'i de Sahîh-i Müslim'de bulunur. İbn Ömer'in (RA) en önemli özelliklerinden biri de hadisleri Hz. Peygamber'den (SAV) duyduğu lafızlarla rivayet etmeye son derece dikkat etmesi, bunların benzer kelimelerle değiştirilmesine asla izin vermemesiydi. 📌 Onun önde gelen hadis talebeleri Abdullah bin Abbas, Câbir bin Abdullah gibi sahâbîlerle Enes bin Sîrîn, Hasan-ı Basrî, Saîd b. Müseyyeb, Nâfi', Mücâhid, Tâvus gibi meşhur tâbiîlerdir. Müslüman, Müslüman'ın kardeşidir. Ona haksızlık yapmaz. Tehlikeli bir durumda kalsa yalnız bırakmaz... Kim bir Müslüman kardeşinin ihtiyacını karşılarsa, Allah da onun ihtiyacını giderir. Kim bir Müslüman'ın üzüntüsünü giderirse, Allah da kıyamet günü onun ayıbını örter. (Buhârî, Mezâlim: 3; Müslim, Birr: 58) Şu dört şey kimde bulunursa tam bir münafık olur. Bunlardan biri kendisinde bulunan kimse de, onu terk edinceye kadar münafıklığın vasfını taşımış olur. Bu dört şey şunlardır: Konuştuğu zaman yalan söyler. Söz verdiği zaman sözünde durmaz. Anlaşma yaptığı zaman vazgeçer. Düşmanlık yaptığında sınırı aşar ve daha çok kötülükte bulunur... (Buhârî, İman: 24; Müslüm, İman: 106) Peygamberimiz bir adamı bir diğerini utangaçlığından dolayı ayıplarken gördü. Adam şöyle diyordu: 'Bu utangaçlığın sana çok zararı olur.' Bunun üzerine Resûlullah (sav): 'Bırak onu. Şüphesiz ki hayâ, imandandır.' buyurdu. (Müslim, İman: 59) Enes bin Mâlik, Hz. Peygamber'den 2286 hadis rivayet etmiştir. 📌 Enes bin Malik (RA), Peygamber Efendimizin (SAV) Mekke'den Medine'ye hicret etmesinden on yıl önce doğdu. Ensar'dan, Hazrec kabilesindendi. Ekşi bakla toplayan Enes bin Malik'e Efendimiz (SAV) tarafından Ebu Hamza künyesi verildi. Hz. Peygamber'e on yıl hizmet eden ve en çok hadis rivayet eden Enes bin Malik, 'Hâdimü'n-Nebî' lakabıyla da anılırdı. 📌 Enes bin Malik (RA) on yaşında iken Resulullah (SAV) Medine'ye hicret etti. Efendimizi heyecanla karşılayan Müslümanlar arasında Enes bin Malik de bulunuyordu. Medine'de Efendimize hizmet etme, O'na (SAV) hediye vermede Müslümanlar arasında hayırlı bir yarış vardı. 📌 Enes bin Malik'in annesi Ümmü Süleym, yoksuldu ve Efendimiz'e (SAV) hediye verememenin hüznünü yaşıyordu. Bir gün oğlunun elinden tutarak Hz. Peygamber'in (SAV) huzuruna geldi. 'Ya Rasulullah, ben fakir bir kimseyim. Sizlere yardım edecek bir şeyim yok. Bu oğlumdur, yardım etmek ve hizmetinizde bulunmak üzere sizlere bırakıyorum. Onu kabul ediniz' dedi. 📌 Efendimiz (SAV), Ümmü Süleym'in bu talebi kırmadı. Enes bin Malik (RA) bu andan itibaren Hz. Peygamber'in (SAV) vefatına kadar on yıl boyunca hizmetinde bulundu. Sahabe, Efendimizin (SAV) hizmetinde bulunduğu bu süreyi şöyle anlattı: 'Yapmadığım bir şey için Rasulullah (sav): 'Bunu niçin yapmadın?' demezdi. Yaptığım bir şey için de Rasulullah (sav): 'Bunu niçin böyle yaptın?' demezdi.' (Müslim 2309/51) 📌 Enes bin Malik, çok sevdiği Hz. Peygamber'e (SAV) hizmet etmek için üstün çaba sarf ederdi. Herkesten önce kalkıp mescide giderek Resulullah'ın (SAV) buradaki ihtiyaçlarını karşılardı. 📌 Oruca niyetlendiğinde sahur yemeğini hazırlar, onunla birlikte sabah namazını kılardı. Efendimizin hizmetine girdikten sonra her gün sabah namazını beraber kıldılar. Enes bin Malik, Peygamberimizin (SAV) yanında bulunur, hizmet eder akşam olunca da Kuba'daki evine giderdi. Peygamberimizin Enes bin Malik'e yaptığı dua 📌 Hz. Peygamber'den (SAV) 2286 hadis-i şerif rivayet etti. Uzun süre Efendimizin hizmetinde bulunması, çok zeki ve kuvvetli bir hafızaya sahip olması onun en çok hadis rivayet eden sahabeler arasında yer almasını, Peygamberimizin (SAV) sünnetlerini Müslümanlara aktararak büyük hizmet etmesini sağladı. 📌Onun naklettiği hadisler daha çok Allah Resulü'nün (SAV) hal ve hareketleri ile ilgiliydi. Hz. Peygamberin elinden daha yumuşak ne bir atlas ne de bir ipeğe dokunmadım. Onun kokusundan daha hoş bir koku da koklamadım. (Riyazü's-Sâlihin Tercemesi, II, 49) 📌 Enes b. Mâlik, Peygamberimizi şöyle tarif ederdi: 'Rasûlullah'ın cildi parlak bir renkteydi ve teri inci gibiydi. Yürüdüğü zaman düzgün yürürdü. Rasûlullah'ın elinden daha yumuşak ne bir ipek kumaşa, ne de bir ipeğe dokunmuşumdur, ne de Rasûlullah'ın kokusundan daha güzel ne bir misk, ne de bir amber koklamışımdır.' (Müslim, Fedâil, 21; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c.21, 82-340) Rasûlullah Medine'ye teşrif buyurduğunda ben sekiz yaşlarında bir çocuktum. Medineliler Rasûlullah'a hediyeler takdim ediyorlardı. Annem dışında herkes ona hediye takdim etti. Annem ise elimden tutarak beni Hz. Peygamber'in huzuruna çıkardı ve ona: 'Ya Resûlallah! Benim dışımdaki herkes sana hediyeler sundu. Benim sana sunacak bir hediyem yok. Ancak bu benim oğlumdur. Onu al, senin hizmetini görsün' dedi. O günden sonra Allah Resûlü'ne on yıl hizmet ettim. Beni ne dövdü ne de azarladı. Bana hiçbir kötü söz söylemediği gibi suratını da asmadı. Ben bazen onun isteklerini yerine getirir bazen de getirmezdim. Buna rağmen bana senden şunları istemiştim, neden yapmadın?' dememiştir. Hatta bana bazı sırlarını verir ve şöyle derdi: 'Yavrucuğum! Benim sırrımı sakla ki güvenilir biri olasın.' Bazen annem bazen de Hz. Peygamber'in eşleri -sır olduğunu bilmeksizin- bunları bana sorarlardı ama ben, onlara sebebini izah ederek söylemezdim. Hz. Peygamber'in sırlarını asla kimseye vermedim. (İbn Sa'd, et- Tabakât, c. 5, 329) Abdullah bin Abbas (r.a.), Peygamberimizden 1660 hadis rivayet etmiştir. 📌 Peygamber Efendimizin (SAV) amcasının oğlu olan Abdullah bin Abbas, aynı zamanda İbn Abbas olarak da bilinirdi. Doğduğu zaman babası tarafından Hz. Peygamber'e (SAV) götürüldü ve O'nun duasına mazhar oldu. Resulullah (SAV), Abdullah'ı kucağına alarak; 'Allah'ım! Onu dinde fakih (fıkıh âlimi) kıl. Kitabın açıklamasını ona öğret.' diye dua etti. 📌 Hz. Peygamber'in (SAV) fiil ve hareketlerini öğrenmek arzusuyla onun yanında kalmaya çalışırdı. Efendimizin (SAV) zevcelerinden olan Meymûne teyzesi olduğu için bazı geceler konuk edilirdi. 📌 Peygamber Efendimiz (SAV), Hz. Abdullah bin Abbas'ın gençliğinde birkaç kez onun başını okşayarak; 'Allah'ım Bütün ilim ve hikmeti bu başa ver, ona tevil ve tefsiri öğret. Allah'ım! İnsanoğluna verdiğin her ilim ve hikmeti onun göğsünde topla.' diye dua etti. Hz. Abdullah bin Mesud onun için 'O, Kur'an-ı Kerim'in tercümanıdır, müfessirlerin sultanıdır.' demiştir. İbn Abbas'ın gözlerini kaybedecek derecede ağlamasına neden olan olay 📌 Tefsir ve fıkıh ilimlerinin kurucularından biri olarak da kabul edilen Abdullah bin Abbas, ayetlerin iniş sebeplerini çok iyi bildiği gibi Arap edebiyatını da çok iyi biliyordu. 1660 hadis rivayet etti. Bu ayetlerden bazısı Peygamber Efendimizden (SAV) duymuş bazısını da sahabelerden dinlemişti. 📌 Birçok büyük fıkıh âlimi yetiştirdi. Kendi döneminde yaşayan sahabeler ve tanıştığı ilim adamları, onu çok takdir ederlerdi. O, yetmiş sahabenin üzerinde fikir beyan edip halledemediği bir meseleyi kendi başına çözecek kadar ilim sahibiydi. 📌 Abdullah bin Abbâs, bir gün Peygamber Efendimiz'in (SAV) mescidinde itikâfta iken bir kişi yanına gelerek selâm verdi ve oturdu. İbni Abbâs: 'Kardeşim, seni kederli ve mahzûn görüyorum' dedi ve konuşmaları şöyle devam etti: İbn Abbâs'tan (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah şöyle derdi: Allah'ım, sana teslim oldum, sana inandım, sana tevekkül ettim ve yüzümü sana döndüm. Allah'ım senin yardımınla mücadele ettim, beni dalalette bırakmaman için izzetine sığındım. Senden başka ilah yoktur, sen ölmeyen dirisin, insanlar ve cinler ise ölümlüdürler. Müslim, Buhârî Ebû Said el-Hudrî, Peygamber Efendimizden 1170 hadis rivayet etmiştir. 📌 Ebû Saîd el-Hudrî'nin annesi, Üneyse bint Ebû Hârise, Adî bin Neccâr oğullarından olup Resûl-i Ekrem'e (SAV) biat eden hanımlardandı. 📌 Asr-ı saadetteki genç sahabelerin en fakihi olarak bilinen Ebû Saîd el-Hudrî, 'Medine müftüsü' lakabıyla bilinirdi. Rivayet ettiği 1170 hadisle, 1000'den fazla hadis rivayet eden sahâbeler arasında yer alırdı. 📌 Ebû Saîd, hadislerin yazılmasına izin vermez, Kur'an haline getirilmemesini söyleyerek ezberlenmelerini tavsiye ederdi. Kendisinden de Abdullah b. Ömer, Câbir b. Abdullah, Enes b. Mâlik gibi sahâbîler, oğulları Âmir ve Abdurrahman, karısı Zeyneb bint Kâ'b b. Ucre ile Ebû Seleme b. Abdurrahman, İbn Ömer'in âzatlısı Nâfi', Saîd b. Müseyyeb, Atâ b. Yesâr, Saîd b. Cübeyr ve Hasan-ı Basrî gibi tanınmış tâbiîler rivayette bulunurdu. 📌 Ebû Saîd'in kendisinden öğüt isteyen birine şunları söylediği rivayet edilir: 'Allah'tan kork, çünkü her işin başı Allah korkusudur. Cihada sarıl, çünkü cihad İslâm'ın ruhbaniyeti, dünya zevk ve lezzetlerine kapılmama hissidir. Allah'ı zikretmeye ve Kur'an okumaya devam et ki seni gökte melekler, yerde insanlar arasında yaşatacak olan budur. Doğruyu söyle, bunun dışında da sükûtu tercih et. Bunları yaparsan şeytanı yenersin.' Ebû Saîd el-Hudrî'den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber: 'Yol üzerinde oturmaktan sakının.' demişti. Ashab: 'Yol üzerinde oturmadan edemeyiz; (işlerimizi) orada konuşuyoruz.' dediler. Bunun üzerine Resûlullah: 'Yol üzerinde oturmaktan vazgeçmiyorsanız, (bari) yolun hakkını verin.' dedi. 'Yâ Resûlallah, yolun hakkı nedir ki?' dediler. 'Gözü sakınmak, rahatsızlık verecek şeyleri ortadan kaldırmak, selâm almak, iyiliği emredip kötülükten sakındırmaktır.' buyurdu. (Buhârî, İsti'zân, 2; Müslim, Libâs, 114) Ebû Saîd el-Hudrî'den (ra) rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir: Resûlullah, (tulum, büyük testi ve benzeri) su kaplarını ağıza dayayarak su içmeyi yasaklamıştır. (Buhârî, Müslim) Fikriyat'ta yer alan Riyazü's Salihin'e ulaşmak için tıklayın. Ebû Saîd el-Hudrî'den (ra) rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber şöyle demiştir: Mescitlere devam etmeyi alışkanlık hâline getiren bir kimse görürseniz, onun gerçekten iman ettiğine şahit olun. Zira Allah Teâlâ, 'Allah'ın mescitlerini ancak Allah'a ve âhiret gününe inananlar imar eder.' buyurdu. (Tirmizî, Tefsîru'l-Kur'ân, 9) Fikriyat'ta yer alan hadislere ulaşmak için tıklayın.

En çok hadis rivayet eden sahabeler

Macar Kültür Merkezi'nde "Edebiyat Pikniği" düzenlendi

"Bir Yokmuş'la Bitmeyen Masallar" sergisi Hüsrev Kethüda Hamamı'nda açıldı

"Asr-ı Saadetten Günümüze Mushaf Medeniyeti: İstanbul Mushafı"

Nurullah Genç'in "Rüveyda" eserinden eşsiz dizeler

Melih Cevdet Anday'ın özel sözleri

Doğan Cüceloğlu'nun "İyi Düşün Doğru Karar Ver" eserinden ders niteliğinde alıntılar

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Zehir kupadan, şaloma!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Sonbahar depresyonunun belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri

Nurullah Genç'in "Rüveyda" eserinden eşsiz dizeler

Zehir kupadan, şaloma!

Melih Cevdet Anday'ın düşündürücü sözleri

Maveraünnehir'in kalbi: Buhara

İsrail işgali altında olan Golan Tepeleri neden bu kadar önemli?

Arama

En çok hadis rivayet eden sahabeler