Arama
Görünüyorum O Halde Varım
Modern dönemin öne çıkan sıkıntılarından birisi "görünme" problemidir. İnsanların isteklerini sorgulayamadığı bu çağda toplum ve hakim kültür tarafından insanlığa dayatılan göz önünde olma, her yerde görünme kültü insanların zihin dünyasını etkiliyor. "Görünüyorum o halde varım" diyen insan, kendi varlığından vazgeçtiği gibi bir nesne olmayı da kabul eder.
◾ Bu mesele, içerisinden çıkılamayan bir döngüdür. Reklamın anlamsız, saçma bir şey olduğu konuşulurken bile, reklam amacına ulaşır. "Ne kadar saçma" dediğimiz bir reklam, bilinçli olarak yapılmış o kadar saçma bir reklamdır aslında.
◾ Bu saçmalığıyla bir sihir, bir illüzyon yapıp, bizi o salaklığa çekerek bilinçaltımıza bir mesaj enjekte eder ve insan o mesajın güdülediği bir varlığa dönüşür zamanla.
◾ Bir markette veya bir alışveriş mağazasında gezinirken gördüğümüz renkler, şekiller bizi elimizdeki sepeti doldurmaya iter. Bir eksiğini almak için mağazaya giren kişi, bir de poşetler dolusu malzemeyle mağazadan çıkıverir. Kapitalizm, sepetlere hitap eden bir ideolojidir çünkü.
◾ Bu hakikat sadece bu bağlamda değil yaşamın bütününde geçerlidir. Kafeye giden bir insan o mekanda içtiği kahvenin değil, orada imajinatif (tasavvuri) bir şekilde var olmanın, zaman ve mekân kirasını verir.
◾ Orada bir varlık kazanmış gibi "Görünüyorum o halde varım" edasına bürünür. Orada deşarj olur, ben varım der ve varlığını unuttuğu anda tekrar o yere gider, ona söylediğini kahvenin yahut pastanın kalitesine göre varlığı tekrar hatırlatılır.
◾ "Sen varsın, sen kıymetlisin, sen önemlisin…" Önünde ona karşı saygılı, kibar, lakin aslında ondan farklı olmayan hizmetkârlar, güzel bir fon müziği olur ve güya sadece sizin gibi nitelikli insanlar oraya gidebilir.
◾ Onlar buna inanırlar. Son derece lüks ve modern bir şekilde döşenmiş bu mekânlara girildiğinde insanlar "işte ben varım" edasına bürünür. İşte ben de buradayım, diğer nitelikli insanlardan benim ne farkım var edasıyla kahvelerini yudumlar ve bir yaşam stili kiralarlar.
◾ Kiracılar için kışın bir elektrikli ısıtıcı asar ve onları ısıtırlar, yazınsa klimalarla onları sonuna kadar ferahlatırlar. İşte bu kadar kıymetlidir müşteri onlar için. Dolayısıyla insan, kendi iç yanılsamasına inanmaya başlar. Simülasyon dediğimiz şey, gerçekten daha gerçektir.
◾ Yani bu, taklit ile gerçek ayrımı gibi bir şey değildir. Bu ayrımın yittiği yerde simülasyon her ikisini de ortadan kaldırarak kendini onların yerine ikame ettirir. Artık insan için bir gerçeklik fikri yoktur.
◾ Esasında görünmek, bu çağda tüm yönleriyle bize hatırlatılan, dikte edilen bir yaşam stilidir. Giyilen kıyafetten kullanılan telefona kadar tüm nesneler bir moda ve stil sebebidir.
◾ Var olan ana akıma uymayan şeylerin kötü olarak kabul edilmesi de bu sebeptendir. İnsanlık artık frenleri tutmayan bir moda dünyasına inanıyor. Bu dünya ise insan hariç her şeyi vitrinine koyan acımasız bir yaşam stili sunuyor bizlere.
(x) Teoman Duralı'nın Çağdaş Küresel Medeniyet eserinden alıntılar