Arama
Habil ile Kabil olayı nedir? Habil ile Kabil kıssası Kur’an’da nasıl geçer?
Habil ve Kabil, ilk insan ve ilk peygamber olan Hz. Adem'in ilk iki oğludur. Habil ile Kabil kıssası, yeryüzünde ilk bozgunculuğun başladığı olaya işaret eder. Kabil'in kardeşi Habil'e duyduğu kıskançlık ve kin duygusu; sonucunda Habil'i öldürmesi ve yeryüzündeki ilk cinayetin işlenmesi, Kur'an-ı Kerim, hadis ve tefsir kaynaklarında yer alan bir konudur. Nitekim Peygamber Efendimiz bir hadis-i şerifinde "Haksız yere öldürülen hiçbir kimse yoktur ki onun kanından Âdem'in ilk oğluna bir pay ayrılmasın. Çünkü cinayeti âdet edenlerin ilki odur" buyurmuştur. Peki, Habil ile Kabil olayı nedir? Habil ile Kabil kıssası Kur'an'da nasıl geçer?
Hz. Adem, Kâbe'yi ziyaret etmek için Mekke'ye gitmeyi düşünmüştür.
🔹 Bu nedenle yola çıkmadan evvel oğlu Hâbil'i (ya da çocuklarını) semanın, yerin ve dağların himayesine bırakmak istemiştir; ancak onlar kabul etmemişlerdir.
🔹 Bunun üzerine Hz. Adem, Hâbil'in korunmasını oğlu Kabil'den istemiş ve o bunu kabul etmiştir.
🔹 Bu rivayetin, Kur'an-ı Kerim'de yer aldığı*, bu hadiseye işaret edildiği ve emaneti yüklenenin Kabil olduğu bildirilir:
"Biz emaneti göklere, yerküreye ve dağlara teklif ettik, ama onlar bunu yüklenmek istemediler, ondan korktular ve onu insan yüklendi. Kuşkusuz insan çok zalim, çok bilgisizdir."
(x) Ahzâb suresi 72. ayetin tefsiri 📙 ve meali 🔊
(x) * TDV
Hz. Adem'in gitmesi üzerine Kabil, Habil'e Allah'ın onun kurbanını kabul edip kendisininkini kabul etmediğini; üstelik güzel ikiziyle evleneceğini bu nedenlerle de onu öldüreceğini söylemiştir.
🔹 Habil ise bu durumda kendisinin bir suçunun olmadığını; Allah'ın ancak takva sahiplerinin takdimesini kabul ettiğini belirtmiştir.
"Onlara Âdem'in iki oğlunun haberini gerçeğe uygun olarak anlat: Hani ikisi de birer kurban sunmuşlar, birininki kabul edilmiş, diğerininki kabul edilmemişti. Kurbanı kabul edilmeyen, diğerine, "Andolsun seni öldüreceğim!" dedi. O da dedi ki: "Allah ancak takvâ sahiplerinden kabul eder."
(x) Mâide suresi 27. ayetin tefsiri 📙 ve meali 🔊
🔹 Habil, bunlara rağmen öldürmeye kararlıysa da Kabil'e karşılık vermeyeceğini söylemiş ve onun yanından kaçmıştır.
"Andolsun ki sen öldürmek için bana el uzatsan bile, ben öldürmek için sana elimi kaldıracak değilim! Zira ben âlemlerin rabbi olan Allah'tan korkarım.
Ben diliyorum ki sen hem benim günahımı hem de kendi günahını yüklenesin, cehennemliklerden olasın! Zalimlerin cezası işte budur."
🔹 Kabil onu aramaya koyulmuş ve bir gün Habil'i uyurken bulmuş, bir taşla başına vurarak onu öldürmüştür.
"Sonunda içindeki duygular onu kardeşini öldürmeye itti; onu öldürdü ve böylece hüsrana uğrayanlardan oldu."
(x) Mâide suresi 30. ayetin tefsiri 📙 ve meali 🔊
🔹 Bir rivayete göre Kabil, kardeşini nasıl öldüreceğini bilmemekte; İblis, bir kuşun başını taşla ezmek suretiyle ona yol göstermektedir.
🔹 Fakat Kabil, ilk öldürülen insan kardeşi olduğu için onun cesedini ne yapacağını bilememiştir. Yırtıcı hayvanlardan korumak amacıyla bir torba içine koyarak bir müddet taşımıştır.
🔹 Sonunda Allah iki karga göndermiş; birbirine hücum eden iki kargadan biri diğerini öldürmüş ve onu toprağa gömmüştür. Ayette, Kabil'in bu olay üzerine şöyle dediği zikredilir:
"Ardından Allah, kardeşinin cesedini nasıl gömeceğini ona göstermek için yeri eşeleyen bir karga gönderdi. "Yazıklar olsun bana! Şu karga kadar olup da kardeşimin cesedini gömmekten âciz miyim?" dedi, ettiğine de pişman oldu."
Ayet-i kerimelerde bildirilenlerden, kurbanı kabul edilmeyen Kabil'in kardeşini öldürmeyi önceden aklına koyduğu ancak bu niyetini gizli tuttuğu anlaşılmaktadır.
🔹 Habil'in Allah'tan korktuğu için kardeşini öldürme teşebbüsünde bulunmadığı, ona karşılık vermediği bildirilmiştir.
🔹 Öte yandan Habil, onun günahlarıyla birlikte cehenneme gitmesini istediğini söylemiştir.
🔹 Kabil'e yaptığı nasihatler, bir tereddüt oluştursa da sonucu değiştirmemiş; Kabil'in kıskançlık duyguları baskın gelmiştir.
🔹 Nefsi onu kardeşini öldürmek gibi korkunç bir cinayete itmiş ve bundan başka hiçbir şey onun nefsânî duygularını tatmin etmemiştir.
🔹 Kardeşini öldürerek hem dünyada hem de ahirette hüsrana uğrayanlardan olmuş, yeryüzünde ilk cinayeti o işlemiştir.
(x) 📕 İslam araştırmaları ile ilgili E-Dergileri okumak için tıklayın.
KISSADAN ÇIKARILABİLECEK DİĞER SONUÇLAR
🔸 Kur'an'da yer alan söz konusu kıssadan Hz. Adem'in çocuklarının Allah'a, ahirete, hesaba, cezaya ve cehenneme inandıkları; Allah korkusu ve takva gibi duygulara sahip oldukları, Allah'a kurban takdim etmek gibi bir ibadette bulundukları anlaşılır.
🔸 Bu durum Hz. Adem'in peygamber olduğunun bir delili olup bu inançları çocuklarına onun telkin ettiği ihtimalini kuvvetlendirir.
(x) 🔍 Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 2 Sayfa: 255-256
Kabil, yeryüzünde ilk defa cana kıyma ve cinayet çığırını açan kişi olduğu için kendisinden sonra gelenlerin işledikleri cinayetlerin günahına da ortak olmuştur.
🔹 Peygamber Efendimiz (sav) bir hadis-i şerifinde şöyle demiştir:
"Haksız yere öldürülen hiçbir kimse yoktur ki onun kanından Âdem'in ilk oğluna bir pay ayrılmasın. Çünkü cinayeti âdet edenlerin ilki odur."
(x) 📌 Buhârî, Cenâiz, 33; Enbiyâ', 1; Diyât, 2; Müsned, I, 383, 430, 433
🔹 Başka bir rivayete göre Resul-i Ekrem Efendimiz (sav) müminlere şöyle buyurmuştur:
"İleride öyle fitneler olacak ki o vakitte oturan kimse ayakta durandan, ayakta duran yürüyenden, yürüyen koşandan daha hayırlı olacaktır."
Peygamber Efendimizin (sav) bu sözü üzerine Sa'd bin Ebî Vakkas, "Yâ Rasulallah! (Müslüman) bir adam evime girip, öldürmek için bana elini uzatsa ne yapmamı tavsiye buyurursunuz?" deyince, Rasulullah (sav), "Âdem'in oğlu (Hâbil) gibi ol!" buyurmuştur.
(x) 📌 Tirmizî, Fiten, 29/2194; Ebû Dâvûd, Fiten, 2
🔹 Peygamber Efendimizin (sav) şu hadis-i şerifi yine konuya uygun görünmektedir:
"İslam'da iyi bir çığır açan kimseye, bunun sevabı vardır. O çığırda yürüyenlerin sevabından da kendisine verilir. Fakat onların sevabından hiçbir şey eksilmez. Her kim de İslam'da kötü bir çığır açarsa, o kişiye onun günahı vardır. O kötü çığırda yürüyenlerin günahından da ona pay ayırılır. Fakat onların günahından da hiçbir şey eksilmez."
(x) 📌 Müslim, Zekât, 69; Nesâî, Zekât, 64
(x) 📕 Riyazü's Salihin'i E-Kitap olarak okumak için tıklayın.