Arama
Hakkında ayet nazil olan hanım sahabe; Havle binti Salebe
Medine'de Müslüman olan Havle Bint Salebe, hakkında ayet inen hanım sahabelerden biriydi. Eşiyle aralarında yaşanan bir hadise sonrasında, şikayetini Peygamber Efendimize bildirmiş, işin çözümü için Allah'a dua etmişti. Bunun üzerine hakkında ayet inen Havle Bint Salebe 'mücadile' lakabıyla anılmış ve sahabeler tarafından oldukça hürmet edilmişti.
Havle bint Salebe başından geçen olayı şöyle nakleder: Evs İbni Sâmit hayli yaşlanmıştı. Ne dediğini, ne yaptığını bilemez bir hale gelmişti. Bir gün canı sıkkın bir vaziyette iken, öfke ile bana: "Sen bana anamın sırtı gibi ol!" dedi. Daha sonra evden çıkıp gitti.
Bir müddet sonra pişman olarak eve döndü. Beraber olmak istedi Ben: "Hayır! Sen çok büyük lâf ettin. Sonu nereye varacak bilemiyorum." dedim. Sonra Evs'e: "Sen Rasûlullah'a git ve yaptığın işten sor!" dedim. O da: "Ben bunu Rasûlullah'tan sormaya utanırım. Git bunu Allah Rasûlüne sen danış." dedi.
Arap geleneklerinde kendisinden kesinlikle boşanmak istedikleri hanımlarına "anamın sırtı gibi ol!" ifadesi kullanılırdı. Buna da 'zıhar' denirdi.
Zıhar terimi kocanın, kendisine haram kılmak maksadıyla karısını veya karısının baş, yüz, sırt gibi bütünü ifade eden bir bölümünü evlenmesi dinen yasak olan yakını bir kadına benzetmesidir. Câhiliye toplumunda erkekle karısı veya onun akrabaları arasında bir husumet ortaya çıktığında zıhâr yeminine başvurulurdu, bu o topluma özgü yemin türlerinden biriydi.
Zıhar kefareti hakkında merak edilenler için tıklayın.
Havle bint Salebe, Hz. Peygambere gençliğini kocası uğruna tükettiğini, ona çocuklar verdiğini ama şimdi yaşlanınca kapı dışarı edildiğini dertli dertli anlattı. Bazı rivayetlere göre Resûl-i Ekrem, bu evliliğin bittiğini ima etti. Kadın durumun çok vahim olduğunu tekrar tekrar ifade ettiyse de farklı bir cevap alamadı.
Fakat yaşlı kocasını yalnız bırakmak istemeyen Havle bint Salebe, onun boşamaya dair bir kelime kullanmadığını söyleyerek ısrarcı oldu. Bu hususta daha kesin bir görüş bekledi.
Peygamber Efendimizin yanından ayrılmayan hanım sahabe, Allah'a yalvarmaya ve halinden yakınmaya başladı.
"Allah'ım! Çok yalnızım. Bu ayrılık bana çok acı verecek. Küçük çocuklarım var; onları babalarına bıraksam perişan olurlar, kendime alsam aç kalırlar. Halimi sana arz ediyorum, beni bu sıkıntıdan kurtar; resulünün dilinden bir vahiy inzâl buyur!" diye dua ediyordu.
Havle bint Salebe'nin bu dualarından sonra, Peygamber Efendimize Mücâdele sûresinin ilk dört ayeti nazil oldu. Hz. Peygamber onu müjdeledi ve ayetleri okudu.
"Kocası hakkında seninle tartışan ve Allah'a yakınan kadının sözünü Allah işitmiştir. Allah sizin karşılıklı konuşmanızı işitiyordu. Çünkü Allah her şeyi işitmekte ve görmektedir.
İçinizden karılarına zıhâr yapanların karıları asla onların anaları değildir. Onların anaları sadece, kendilerini doğuran kadınlardır. Gerçek şu ki, onlar çirkin ve asılsız bir söz söylüyorlar. Şüphesiz Allah affedicidir, bağışlayıcıdır.
Karılarına zıhâr yapıp da sonra dediklerinden dönenlerin, onlarla temas etmeden önce bir köle âzat etmeleri gerekir. Size öğütlenen işte budur. Allah yapıp ettiklerinizden tamamen haberdardır.
Buna imkân bulamayan, temastan önce peş peşe iki ay oruç tutar. Buna da gücü yetmeyen altmış fakiri doyurur. Bu, Allah'a ve resulüne imanınızı göstermeniz içindir. İşte bunlar Allah'ın koyduğu kurallarıdır. Kâfirleri elem veren bir azap beklemektedir."
(Mücâdele suresi, 1-4. ayet)