Arama
Hakkında ayet nazil olan hanım sahabe; Havle binti Salebe
Medine'de Müslüman olan Havle Bint Salebe, hakkında ayet inen hanım sahabelerden biriydi. Eşiyle aralarında yaşanan bir hadise sonrasında, şikayetini Peygamber Efendimize bildirmiş, işin çözümü için Allah'a dua etmişti. Bunun üzerine hakkında ayet inen Havle Bint Salebe 'mücadile' lakabıyla anılmış ve sahabeler tarafından oldukça hürmet edilmişti.
Arap geleneklerinde kendisinden kesinlikle boşanmak istedikleri hanımlarına "anamın sırtı gibi ol!" ifadesi kullanılırdı. Buna da 'zıhar' denirdi.
Zıhar terimi kocanın, kendisine haram kılmak maksadıyla karısını veya karısının baş, yüz, sırt gibi bütünü ifade eden bir bölümünü evlenmesi dinen yasak olan yakını bir kadına benzetmesidir. Câhiliye toplumunda erkekle karısı veya onun akrabaları arasında bir husumet ortaya çıktığında zıhâr yeminine başvurulurdu, bu o topluma özgü yemin türlerinden biriydi.
Zıhar kefareti hakkında merak edilenler için tıklayın.
Havle bint Salebe, Hz. Peygambere gençliğini kocası uğruna tükettiğini, ona çocuklar verdiğini ama şimdi yaşlanınca kapı dışarı edildiğini dertli dertli anlattı. Bazı rivayetlere göre Resûl-i Ekrem, bu evliliğin bittiğini ima etti. Kadın durumun çok vahim olduğunu tekrar tekrar ifade ettiyse de farklı bir cevap alamadı.
Fakat yaşlı kocasını yalnız bırakmak istemeyen Havle bint Salebe, onun boşamaya dair bir kelime kullanmadığını söyleyerek ısrarcı oldu. Bu hususta daha kesin bir görüş bekledi.
Peygamber Efendimizin yanından ayrılmayan hanım sahabe, Allah'a yalvarmaya ve halinden yakınmaya başladı.
"Allah'ım! Çok yalnızım. Bu ayrılık bana çok acı verecek. Küçük çocuklarım var; onları babalarına bıraksam perişan olurlar, kendime alsam aç kalırlar. Halimi sana arz ediyorum, beni bu sıkıntıdan kurtar; resulünün dilinden bir vahiy inzâl buyur!" diye dua ediyordu.
Havle bint Salebe'nin bu dualarından sonra, Peygamber Efendimize Mücâdele sûresinin ilk dört ayeti nazil oldu. Hz. Peygamber onu müjdeledi ve ayetleri okudu.
"Kocası hakkında seninle tartışan ve Allah'a yakınan kadının sözünü Allah işitmiştir. Allah sizin karşılıklı konuşmanızı işitiyordu. Çünkü Allah her şeyi işitmekte ve görmektedir.
İçinizden karılarına zıhâr yapanların karıları asla onların anaları değildir. Onların anaları sadece, kendilerini doğuran kadınlardır. Gerçek şu ki, onlar çirkin ve asılsız bir söz söylüyorlar. Şüphesiz Allah affedicidir, bağışlayıcıdır.
Karılarına zıhâr yapıp da sonra dediklerinden dönenlerin, onlarla temas etmeden önce bir köle âzat etmeleri gerekir. Size öğütlenen işte budur. Allah yapıp ettiklerinizden tamamen haberdardır.
Buna imkân bulamayan, temastan önce peş peşe iki ay oruç tutar. Buna da gücü yetmeyen altmış fakiri doyurur. Bu, Allah'a ve resulüne imanınızı göstermeniz içindir. İşte bunlar Allah'ın koyduğu kurallarıdır. Kâfirleri elem veren bir azap beklemektedir."
(Mücâdele suresi, 1-4. ayet)
Mücadele suresinin ilk üç âyetinde, Havle'nin beklediği sonuç açıklanır. Eşlerini annelerinin vücudunun bir tarafı gibi gördüklerini belirterek çirkin bir söz söylen erkeklerin bu yaptıklarından pişman olup tekrar eşlerine dönmek istedikleri takdirde ya bir köle âzat etmeleri veya artarda iki ay oruç tutmaları yahut altmış fakiri doyurmaları emredilmekteydi.
Peygamber Efendimiz, Havle bint Salebe'nin kocasını çağırtıp onun durumunu öğrendi.
Köle âzat edemeyeceğini, iki ay peş peşe oruç tutamayacağını ve altmış fakiri doyuracak kadar malî imkânının da bulunmadığını anlayınca fakirlere dağıtması için bir sepet hurma verdi.