Arama
Hayatı ve fikirleriyle Yazıcızadeler
Anadolu'da yaşamış önemli alimlerden olan Yazıcızadeler, eserleriyle Anadolu'ya ve İslam kültürünün hüküm sürdüğü topraklara ilmi anlamda çokça katkılar sunmuş iki isimdir. Yazıcızade Mehmet'in bilhassa Muhammediyye adlı eseri çokça ünlenmiş ve Peygamber Efendimizin (SAV) siyeri olma özelliği ile Müslümanlar için büyük ehemmiyet arz etmiştir. Sizin için Muhammediyye ve Yazıcızadeler'i araştırdık.
🔹 Yazıcızadeler'in Ahmet ve Mehmet Bîcan (cansız) olarak anılmalarında içe dönmekten, ibadetle meşgul olmaktan bitkin bir dış görünüşe sahip olmalarının etkili olduğu düşünülür.
Gaza ve tasavvuf arasında nasıl bir ilişki vardır?
🔹 Programda Dr. Hanife Dönmez, Yazıcızade kardeşlerin gazalara katıldığından söz etti ve ardından:
"Gaza küçük cihatı ifade ederken tasavvuf ise nefs ile savaşı yani büyük cihatı ifade eder." sözleriyle gaza ile tasavvuf arasındaki bağlantıyı ifade etti.
Mehmet Bîcan'ın eserleri:
↪ Megâribü'z-zamân
Arapça olan eser, beş vakit namaza işaret etmek üzere kainatın yaratılışına, peygamberlere, meleklere, kıyamete, Hakk'ın sözlerine dair beş bölümden oluşur.
↪ Muhammediyye
Üç ana bölümden oluşan eseri Yazıcıoğlu Mehmet, 1446 yılında yazmaya başlar ve 1449 yılında tamamlar. Eser bir siyer özelliği gösterir.
↪ el-Müntehâ
Bu küçük eser, Muhyiddin İbnü'l-Arabî'nin tanınmış eserinin ilk şârihi Müeyyidüddin el-Cendî tarafından yapılan şerhinin ta'lîkātından ibarettir. Mehmet Bîcan, bu esere altmış üç beyitlik Arapça müstezad şeklinde bir Kasîde-i Rabbâniyye ekler.
Ahmet Bîcan'ın eserleri
↪ Envârü'l-âşıkīn
Ahmet Bican'ın ağabeyi Yazıcıoğlu Mehmed'in Megâribü'z-zamân adlı Arapça eserinin Türkçe serbest bir tercümesidir.
↪ Acâibü'l-mahlûkât
Zekeriyyâ b. Muhammed el-Kazvînî'nin aynı ada sahip kozmografya, coğrafya ve biyolojiye dair Arapça eserinin serbest bir tercümesidir.
↪ Kitâbü'l-Müntehâ ale'l-Fusûs
"Müntehâ" olarak tanınan bu eser, Muhyiddin İbnü'l-Arabî'nin Fusûsü'l Hikem'inin Müeyyed Cendî şerhine, Yazıcıoğlu Mehmed'in Müntehâ ismiyle Arapça olarak yazdığı şerhin Ahmed Bîcan tarafından yapılan Türkçe tercümesidir.Gelibolu'da tamamlanan eserde peygamber kıssalarından, dört halifeden, evliyalardan ve tasavvufî konulardan bahsedilir.
↪ Şemsiyye
Astroloji, astronomi ve meteoroloji konularından bahseden bu eser Melhame ya da Bostânü'l-hakāyık ismiyle anılır. Ahmed Bîcan'ın bu çalışması, babası Yazıcı Sâlih'in aynı adı taşıyan manzumesinin düz yazıya çevrilmiş şeklidir.
↪ Cevâhirnâme
Kırk beyit olarak hazırlanan bu mesnevide yakut, elmas, zümrüt, fîruze, akik gibi mücevherlerin tıbbî yönden faydaları ve etkileri anlatılmıştır.
🔹 Muhammediyye Anadolu'nun birçok yerinde ezbere okunan, milli hafızamızda önemli yer tutan bir eserdir. Bu açıdan hem yazılı hem de sözlü kültürümüzde önemli bir yere sahiptir.
🔹 Programda Dr. Hanife Dönmez, Muhammediyye'nin öneminden "Bu eserler sadece yiğidin ne olduğunu öğretmiyor size yiğitliği de gösteriyor. Bu kitap sadece Hz. Peygamber'in (SAV) hayatını anlatmıyor. Aynı zamanda Peygamberimiz'in (SAV) ahlakını da giydiriyor, size." sözleriyle bahsetti.
Yüreklerinde derin bir Peygamber (SAV) sevgisi taşıyan iki kardeş
🔹 Muhammediyye, mesnevi biçiminde yazılmış bir eserdir. Klasik mesnevideki tevhid, naat, sebeb-i telif bölümü mesnevi planına uygun yazılmıştır. Sebeb-i teliften sonra yaratılış ile ilgili beyitlerle başlar. Yazarın düşüncesine göre Hz. Peygamber (SAV) hakkında konuşuyor olmak aynı zamanda insan hakkında konuşuyor, alem ve hak hakkında da konuşuyor olmaktır.
🔹 Programın son bölümünde Dönmez:
"Ontoloji ve epistemoloji Muhammediyye'nin temel iki ayağı olarak da söylenebilir. Eserde Hz. Muhammed'in (SAV) ölümünden sonra siyer kısmı bitiyor ve kıyamet alametleri, kıyametin nasıl kopacağından sonra haşr ve neşr yani ahiret halleri, diriliş , hesap, cennetin nasıl bir yer olduğu, cennet ve cehennemin katları yoğun bir üslupla anlatılmış. Sanki yazar o anda onları görüyormuş gibi." sözleriyle Muhammediyye'nin içeriği hakkında bilgi verdi.