Arama
Hz. Ömer’in veba salgını karşısındaki tutumu neydi?
İslam'ın ikinci halifesi Hz. Ömer, Peygamber Efendimiz tarafından "Allah'ın emirleri konusunda ümmetin en kuvvetlisi" olarak müjdelenmişti. Ömer, Resul-i Ekrem'in en yakın dostlarından biriydi ve Peygamberimiz çeşitli konularda sık sık onunla istişare ederdi. Hz. Ömer, İslam'ın hükümleri konusunda ileri görüşlülüğü ile ön plana çıkmış, onun bu özelliği nazil olan ayetlerle teyit edilmiş; bu ayetler "Muvâfakat-ı Ömer" olarak adlandırılmıştı. Hz. Ömer, halifeliği döneminde bir sefere çıkmış ve veba salgınının baş göstermesiyle bir karar almak durumunda kalmıştı. Peki, Hz. Ömer'in salgın karşısındaki tutumu neydi? Peygamberimizden nakledilen hadis-i şerif bu konuda ne diyordu?
Hz. Ömer, ikinci halife olarak göreve başlamasının ardından fetih hareketlerini sürdürmüş ve İslam ülkesinin sınırlarını bu fetihlerle genişletmişti.
Bu fetih yolculuklarından birinde, tarihe "Amvâs Vebası" olarak geçen İslam tarihinin en tehlikeli salgınlarından biri yaşandı. Urfa, Şam, Ürdün, Filistin'in de dâhil olduğu geniş bir coğrafyaya yayılan bu veba salgını, Hz. Ömer için de önemli bir sınav olacaktı.
İbn Abbâs (ra) bu olayı şu sözlerle anlatmıştı: Ömer bin Hattâb, halifeliği zamanında bir grup askerle beraber Şam'a* gitmişti. "Serğ" denilen köye varınca ordu kumandanı Ebû Ubeyde bin Cerrâh bazı komutanlarla birlikte Hz. Ömer'i karşılayarak, o bölgede veba salgını olduğunu haber verdi.
*: İslâm tarihinde ve rivayetlerde geçen "Şam" ile bugün Suriye'nin başkenti olan Şam (Dımaşk) değil; Filistin, Ürdün ve Suriye topraklarını içine alan bölge kastedilir. Söz konusu hâdise de günümüzde Ürdün'de yer alan Ölü Deniz yakınlarındaki Gor Bölgesi'nde yaşanmıştır.
İbn Abbâs diyor ki: Bu haber üzerine Ömer bana "İlk muhacirleri yanıma çağır" dedi. Onları çağırdım. Hz. Ömer, onlarla istişare etti. Sahâbîler ihtilafa düştü.
Bir kısmı "Ey müminlerin emîri! Sen belli bir iş (düşmanla savaşmak) için yola çıktın. Bu yoldan dönmeni uygun görmüyoruz" dedi. Bazıları da "Beraberinde Resûlullah'ın ashâbı ile geride kalan halk var ve biz onları vebanın içine götürmeni uygun görmüyoruz (Medine'ye geri dönme fikrindeyiz)" dediler.
Hz. Ömer bu ihtilafı görünce "Yanımdan kalkın, gidin" dedi. Sonra bana "Ensarı çağır" dedi. Onları davet ettim.
Onlarla da istişare etti. Ensar da muhacirler gibi ihtilafa düştüler. Ömer, onlara "Siz de çıkın" dedi.
Sonra bana "Mekke'nin fethinden evvel Medine'ye hicret etmiş olan buradaki Kureyş muhacirlerinin yaşlılarını çağır" dedi. Onları da çağırdım. Onlarla da istişare etti.
Bunlar ihtilaf etmeyip hepsi de "Halk ile birlikte Medine'ye geri dönüp vebanın üzerine varmamanızı uygun görüyoruz" dediler.