Arama
İlim yolculuğunda mutlaka okunması gereken kitaplar
İkra emri ile başlayan ilim yolculuğumuz, asırlardır hiç durmadan devam ediyor. Dinimiz bize en büyük ikram olan "ilim öğrenme" gücünü vermiş, her Müslümanın üzerine farz kılmıştır. Bilinir ki bir kişi ilim elde etmek arzusuyla bir yola girerse, Allah o kişiyi cennetin yollarından birine sevk eder. Bu durumda bize düşen, ilim neredeyse oraya koşup nasibimizi almaktır. Sizler için her Müslümanın okuması gereken kitapların bir kısmını listeledik.
🔶 Temel dinî bilgileri içeren el kitaplarının genel adıdır. Sözlükte ilm-i hâl "davranış bilgisi" anlamına gelir. Terim olarak "inanç, ibadet, muâmelât (günlük yaşayış), ahlâk konuları, yer yer büyük peygamberler, ayrıca Resûl-i Ekrem'in hayatına dair özlü bilgileri içeren el kitabı" diye tanımlanabilir. İlmihal geleneğinin IV. (X.) yüzyıldan itibaren oluşmaya başladığını söylemek mümkündür.
🔶 İlim öğrenmenin her Müslümana farz olduğunu bildiren hadisteki (İbn Mâce, "Muḳaddime", 17) "ilim" kelimesi "ilm-i hâl" olarak yorumlanmış ve bunun kapsamına iman, namaz, oruç, helâl ve haram gibi temel bilgilerin girdiği belirtilmiştir. Dolayısıyla bütün Müslümanların dini bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma Müslüman olmanın ve Müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki bu temel bilgileri mutlaka öğrenmesi gereklidir.
🔶 İslam dünyasının Huccetü'l-İslam olarak tanıdığı Ebu Hamid Muhammed el-Gazâlî, hicri 450 (m. 1058) yılında Horasan civarındaki Tus şehrinde dünya geldi. İslami ilimlerin her sahasında eser veren İmam Gazâlî ardından pek çok eser bırakarak hicri 505 (m. 1111) tarihinde vefat etti. Onun en önemli eserlerinden biri, İhyâ'u Ulmû'id-Din'dir. Zühd ve ahlaka dair olan bu eserini daha sonraları farklı eserlerinde ihtisar etmiştir.
🔶 Bu eserleri arasında halk arasında elden ele dolaşanlardan biri de Mükâşefetü'l-Kulûb adlı eserdir. Eserde, Allah korkusu, sabır ve hastalık, nefsi yenmek ve şeytana karşı koymak, gaflet, fasıklık ve nifak, tevbe, sevgi, Allah'a itaat, O'nu sevmek, Resulü'nü sevmek, emanet, namaz, emr-i bi'l-maruf ve nehy-i ani'l-münker, şeytanın düşmanlığı, emanet ve tevbe, merhametli olmak, dedikodu, koğuculuk, zekat, sıla-i rahim ve ana baba hakkı, ibadete devam ve haramı terketmek, ölümü hatırlamak, kanaatin fazileti, ameller mizan ve cehennem azabı, Allah'ı (c.c) zikretmenin fazileti, abdestin fazileti, namazın fazileti, haram yemek, faizin yasak oluşu, kul hakları gibi konular işlenmiştir.
🔶 Türk İslam edebiyatının ilk eserlerinden biri olan Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Bilig adlı eseri mesnevi tarzında yazılmış büyük bir edebi eserdir. Dili Türkçedir ve on birinci yüzyılda Karahanlılar devletinde konuşulan Uygur dilidir.
🔶 Bir ayağı Türk dünyasına, diğer ayağı da İslami naslara dayanan, sahasında özgün bir eser olan Kutadgu Bilig'in hemen her beyiti, birer vecize olarak ele alınarak, güzellik, doğruluk, iyilik üstüne afiş ve tabela olarak asılabilecek, asıldığı mekânın görünümünü ve okuyan zihinleri süsleyebilecek cümlelerden ibarettir.
🔶 Sünnet-i Nebevî'nin kandili İmam Buharî'nin yüzyıllardır başucu kitaplarından biri olarak okunan, öğrenilen ve uygulanan el-Edebü'l-Müfred titiz bir çalışmayla iki cilt halinde yayınlandı.
🔶 Hadis-i şeriflerin ışığını aktaran en önemli kaynaklardan biri olarak görülen eserde kısa açıklamalarla izah edilen çok sayıda konu başlığında yüzlerce hadis bulunuyor ve adı geçen sahabilerin hayatı hakkında da bilgiler yer alıyor.
🔶 Seyyid Kutub ve Yoldaki İşaretler için pek çok şey söylenebilir. Her şeyden evvel Yoldaki İşaretler, Kutub'u tanımak için tek başına yeterli bir kaynaktır. Kutub'un da en önemli eseridir. sadece bu kitabını okumakla, müellifin düşünce yapısı hakkında genel-geçer bir değerlendirme yapabilecek bilgiye sahip olunabilir. Eser, sadece, bu yönüyle değil, çağdaş İslâm düşüncesine hatırı sayılır katkısı olması açısından da önemlidir.
🔶 Yoldaki İşaretler'in dikkate değer bir yönü 'örnek Kur'an nesli' kavramsallaştırmasıdır. Zira düşünür, kitabını gelmesi sabırsızlıkla beklenen bu "öncü topluluk" için kaleme aldığını özellikle belirtmektedir. Kutub'a göre, sahabe nesli ilk örnek Kur'an neslidir ve bu nesli inşa eden de Kur'an'dır. Mushaf tahrif olmadığına göre, tecdidin gerekli olduğu dönemlerde ya da tarihin herhangi bir döneminde, sahabe toplumunun benzerini inşa etmek mümkündür.
🔶 Çağdaş dönemde bunu yapmak için ise öze, yani içine hiçbir yabancı unsurun karışmadığı Kur'an'a dönmek öncelenmelidir. Şunu rahatlıkla ifade edebiliriz ki, öze dönüş kavramının kilit bir önem kazanmasına vesile olan Seyyid Kutub'u daha iyi tanımak için, öncelikle, Yoldaki İşaretler'i başka bir gözle okumak gerekir.